Türkiye yıllardan beri terör eylemlerine sahne olan bir ülke; ama her nedense bu konuda uluslararası bilimsel çalışmalara pek ev sahipliği yapmadı.
Dün İstanbul'da
"21. Yüzyılda Terörizm: Tehditler ve Önlemler" başlıklı Uluslararası Konferansın açılışında "Anadolu Bilim ve Teknoloji Stratejileri Araştırma Enstitüsü" adına konuşan emekli Büyükelçi Gündüz Aktan'ın ifadesine göre, "bu, şimdiye kadar Türkiye'de bu türden yapılan ikinci toplantı..."
İstanbul'daki bu konferansa, terörizm konusunda dünyaca ünlü (Prof. Yonah Alexander, Michael Swetnam, Joe Montville, Michael Radu, Keith Bloomfield, Rafael Sanches gibi) otoriteler katıldı.
Dünkü grup çalışmaları, terörle karşılaşan ülkelere mensup uzmanların ve diğer ilgililerin görüş alışverişinde bulunmasının ne kadar yararlı olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Yıllardır dünyanın dört yanında terörizmi inceleyen Michael Radu'nun belirttiği gibi, eğer bu sorunla karşılaşan ülkeler, birbirlerinin deneyimlerinden yararlanacak olursa, birçok sıkıntıları önlemiş olurlar.
* * *
RADU, sohbetimiz sırasında şöyle dedi: "Bakın, Washington'da Peru ile Türk büyükelçilikleri birbirlerine çok yakın. Oysa ne Türk diplomatları Peru'da terör olaylarına karşı neler yapıldığını biliyor, ne Perulular Türkiye'deki durumla ilgileniyor. İki ülke birbirinden çok uzak olabilir. Ama sorunlarda benzerlikler var. Örneğin Peru, terör örgütü "Aydınlık Yol"un lideri Guzman'ı yakalayıp ömür boyu hapse attı. Bugün Guzman'ın sesi çıkmadığı gibi, örgüt de adeta silindi."
Bu örnekten hareketle Radu, Türkiye'de Öcalan'ın aynı akıbete mahkum edilmesinin, PKK için de benzer bir durum yaratacağını öne sürüyor ve şöyle diyor: "PKK'yı etkisiz hale getirmenin en iyi yolu, Öcalan'ı ömür boyu hapiste tecrit etmektir. Böylece idamın hem içte, hem dışta yaratabileceği olumsuzluklar önlenmiş, hem de teröristler dağılmaya zorlanmış olur."
Bu, görüştüğümüz diğer terörizm uzmanlarının da görüşü. Örneğin Washington'daki Üniversitelerarası Terörizm İncelemeleri Merkezi Direktörü Prof. Yonah Alexander de, Öcalan'ın yakalanıp Türkiye'de yargılanmasının sonuçta PKK'yı sarstığını ve böldüğünü belirtiyor. İdamın infazı konusunda hukuki, siyasal, stratejik birçok faktörlerin hesaba katılması gerektiğini belirten uzman, her şeye rağmen, PKK'nın ilerde ne yapacağını kestirmenin zor olduğunu söylüyor ve "teröristlerin gerçekten silahları bırakıp toplumla bütünleşip bütünleşmeyeceklerini anlamak için beklemek lazım" diyor.
* * *
KONFERANSTA dün, terörizmin tanımından Türkiye'deki ve dünyadaki terör eylemlerinin nedenlerine ve onlara karşı alınması gereken önlemlere kadar çeşitli yönleri tartışıldı.
Terörizmin tanımında birbirleriyle bağlantılı üç unsurun esas olduğu üzerinde görüş birliği sağlandı: Bunlar, şiddet eylemleri, belirli siyasal amaçlar ve sivil hedeflerdir.
Önemli olan "eylem" (act)'in kendisidir. Amacı ne olursa olsun (ideolojik, etnik, vs.) terör terördür ve dolayısı ile bu eylemlere girişenlere de (gerilla veya savaşçı gibi) başka sıfatlar verilemez... Böyle bir anlayışın uluslararası alanda yerleşmesi çok önemlidir. Aksi halde (zaman zaman görüldüğü gibi) bazı ülkeler, teröre göz yummuş ve sonunda bu tehlikenin daha geniş boyutlar almasına yardım etmiş olurlar...
İlginç bir rastlantı: İstanbul'daki bu toplantı, dün Kuzey İrlanda'da IRA'nın siyasal kanadı Shin Fein'in de katıldığı yeni özerk hükümetin kurulduğu, İspanya'da ise ETA militanlarının ateşkesi bozacağı, ancak örgütün siyasal kanadı Harri Batasuna'nın buna karşı çıktığı haberlerinin geldiği bir sırada yapıldı...
Bu iki olay, terör örgütlerinin şiddet yolu ile bir yere varamayacaklarını sonunda anladıklarını gösteriyor. Belki bu örgütlerin gözü dönmüş bazı militanları silahları bırakmak istemeyebilir. Ama bu kez - Bask'ta ve K. İrlanda'da görüldüğü gibi - teröre karşı çıkanlar ve "yeter artık, barış istiyoruz" diye haykıranlar, bu örgütlerin bizzat eski elebaşıları ve mensuplarıdır...
Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr
