Derin Teknoloji Raporu
Benim de merakla beklediğim, Cube Incubation’ın hazırladığı derin teknoloji raporu geçtiğimiz hafta çıktı. Nedir bu derin teknoloji derseniz rapordaki tanımı aktarayım; “Derin teknoloji, büyük bilimsel atılımlara veya mühendislik yeniliklerine dayalı ürünler geliştiren girişimleri ifade ediyor” Yani küçümsemek için değil ama birkaç ayda hazırlan-an bir SaaS girişimi, oyun girişimi derin teknolojiye girmiyor. İçinde mühendislik ve araştırma olması gerekiyor. Başka bir deyişle ileri malzemeler, yapay zeka, biyoteknoloji, blok zincir, otonom araçlar ve robotik gibi alanlar derin teknolojinin alanlarına giriyor. Derin teknoloji girişimleri, geliştirmesi, ticarileşmesi uzun sürebilecek işler olduğu için de alıştığımız hızlı döngüdeki startuplara göre farklı yaklaşmak gerekiyor. Başarılı derin teknoloji girişimlerinin olduğu pazarlara girmek de oldukça zor olduğu için ülke olarak derin teknolojiye daha çok odaklanmamız ve bu tip raporları, yatırımcıları, analizleri sürekli desteklememiz gerekiyor.
Raporda dikkatimi çeken noktalar şu şekilde;
- ABD ve Çin, 2015’ten 2018’e kadar derin teknoloji şirketlerine yapılan küresel yatırımların yaklaşık %81’ini gerçekleştirmiş. ABD’de bu zaman zarfında 32,8 milyar USD, Çin’de ise 14,6 milyar USD derin teknoloji yatırımı yapılmış.
- Tüm dünya genelinde 2001-2018 yılları arasında yapılan patent-faydalı model başvu-ruları analiz edildiğinde, yaklaşık 2,5 milyon patent başvurusu ile Yeni Malzemeler ve Nanoteknoloji’nin 1. Sırada olduğu görülmekte. Ancak başvurular son 5 yıldaki (2014-2018) artış oranlarına göre incelendiğinde ise en büyük artışın %341 ile Otonom Araçlar, Robotlar ve Mekatronik kategorisinde gerçekleştiği görülmekte. Pa-tent başvurularının son 1 yıldaki (2017-2018) artış oranı incelendiğinde ise en büyük artışın %27 ile Yapay Zekâ, Veri ve Görüntü İşleme kategorisinde gerçekleştiği görülmekte.
- Teknopark İstanbul bünyesinde gerçekleştiren Cube Incubation, yalnızca Deeptech girişimlerine hizmet sunan Türkiye’deki tek kuluçka merkezi ve hızlandırıcı ko-numunda.
- Startups.watch verilerine göre Türkiye’de 2020 yılında yapılan yatırımlar arasında derin teknoloji girişimlerine yalnızca 7 milyon USD kaynak aktarılmış.
- Türkiye’deki derin teknoloji girişimlerinin yaş dağılımları incelendiğinde %63 gibi büyük bir çoğunluğunun 2015 ve sonrasında kurulan girişimler olduğu görülmekte. Girişimlerin %22’si 2010-2015 yılları arasında, %15’lik kısmı ise 2010 öncesi yıllarda kurulmuş. Bu verilerden hareketle Türkiye’de derin teknoloji girişimciliğinin gelişiminin son 5 yıl içerisinde büyük bir ivme kazandığı rahatlıkla söylenilebilir.
- Türkiye’deki derin teknoloji girişimlerinin %86,7’si yatırıma ulaşmamış.
- Türk girişimciler tarafından yurt dışında kurulmuş 60 adet derin teknoloji girişimi tespit edilmiştir. 43 tanesi ABD’de, 15 tanesi Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde ve 2 tanesi de Birleşik Arap Emirlikleri’nde kurulan bu girişimlerin yatırım alma performansının Türkiye’deki diğer girişimlere göre çok daha yüksek olduğu görülmüş.
- Türkiye’deki 1.200 aktif derin teknoloji girişiminin aldığı yatırım miktarının toplamı 126 milyon USD iken, Türk girişimler tarafından yurt dışında kurulan 60 derin teknoloji girişiminin aldığı yatırım miktarının toplamı 1,7 milyar USD civarında.
-Türkiye’deki derin teknoloji girişimleriyle ilgili yapılan ankette, girişimlerin %31’lik kısmının akademisyenler tarafından kurulmuş spin-off’lardan oluştuğu gözlemlenmiş.
- Yine aynı ankete göre, derin teknoloji girişimlerinin %79’u kendi birikimlerini kulla-narak girişimini finanse ediyormuş. Devlet destekleri %61’lik oranla en fazla kullanılan ikinci finansman kaynağı olmuş.
- Türkiye’de yeterli sayıda derin teknoloji girişimi bulunmasına rağmen, bu girişimlerin gelişimi önünde birtakım önemli sorunların da olduğunun altı çizilmiş. Türkiye’de der-in teknoloji girişimlerinin en önemli ihtiyacı ve yaşadığı en büyük sorun dünyadaki örneklerine benzer şekilde finansman ve finansmana erişim!
- Derin teknoloji girişimlerinin yaşadığı bir diğer önemli sorun, üretilen ürünlerin pa-zarlanması noktasında ortaya çıkmakta. Pazara ulaşmakta sorun yaşayan derin teknoloji girişimleri, ürettikleri yüksek teknoloji ürünlerinin satışını yeterli düzeyde gerçekleştirememekte. Bu sorunun en önemli nedeni girişimcilere göre tutucu (gele-neksel) pazar yapısı. Derin teknoloji girişimlerinin ürettikleri ürün ve hizmetlerin en büyük müşterisi genellikle devlet. Bu bağlamda devlet mekanizmalarının yerli derin teknolojileri destekleyen bir yapıya kavuşması oldukça önemli.
Raporu okumak için Cube Incubation sitesine girebilirsiniz.