Uzm.Gelişim Psikoloğu Ayşe Başak Erk

Birçok ebeveyn, ‘W’ oturuş şeklini ve bu oturuş pozisyonunun sağlıklı olmadığını duymuştur. Ancak ebeveynler neden ‘W’ oturuş pozisyonunu düzeltmeleri gerektiğini tam olarak bilmiyorlar. Bu yazıda ‘W’ oturuş pozisyonun ne olduğunu, ‘W’ oturuş şeklinin çocuk gelişimi üzerindeki olumsuz etkilerini ve ‘W’ oturuş şeklini nasıl düzeltebileceğinize değineceğiz.

W Oturuş Pozisyonu Nedir?

W oturuş pozisyonuçocuğun kalçasının üzerine dizlerini ve bacaklarını bedeninin dışına doğru bükerek yere oturmasıdır. Bu pozisyonda oturan çocuğa tepeden bakarsanız bacaklarının W şeklinde olduğunu fark edeceksiniz. Bazı çocukların ayakları kalçalarına değerken, bazılarında arasında mesafe olur.

Birçok çocuk kendiliğinden W oturuş pozisyonunu rahat bulur ve düşünmeden o şekilde yere oturur. Bu pozisyonu tercih eden bazı çocuklar kalça veya gövdelerindeki bir zayıflığını bu oturuş ile dengelemeye çalışır.

W Oturuşunun Zararları:

Bu oturuş pozisyonu ile ilgili olumsuz etkiler çocuğunuzun uzun süre aynı pozisyonda kalmasından doğar. Ebeveyn olarak çocuğunuzun W oturuş pozisyonunda gördüğünüzde müdahale etmenizi gerektiren olumsuz etkileri şunlardır:

Eğer çocuğunuzun uzun süreli W oturuş

Dikkat Eksikliğinde, DEHB (Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu)’den farklı olarak aşırı hareketlilik gözlenmez. Dikkat eksikliğinin bir alt başlığı olan özellikle kız çocuklarında daha çok karşılaşılan “Pasif Dikkat Eksikliği”dir. Çocuklarda Pasif Dikkat Eksikliği sıklıkla gözden kaçabilmektedir bu nedenle ne yazık ki akademik hayatlarında, günlük yaşamlarında güçlük çekmeye devam ederler. Pasif Dikkat Eksikliği olan çocuklar “motivasyonu düşük”, “motivasyonu olmayan”, “potansiyeli var ama kullanmıyor” olarak tanımlanabilirler. Çok odaklanmaları, dikkatlerini vermeleri gereken etkinliklerden çeşitli bahaneler ile kaçınabilirler.

Pasif Dikkat Eksikliğinin Çocuklardaki Belirtileri

Detayı Gözden Kaçırma

Pasif Dikkat Eksikliği olan çocuklar detaya dikkatlerini vermekte güçlük çekerler. Yaptıkları işleri kontrol etmezler. Örn. Ödevlerindeki basit hataları gözden kaçırırlar.Pasif Dikkat Eksikliği olan çocukları bir kitap okuduktan, film izledikten sonra hikayenin detaylarını hatırlamakta güçlük çekerler.

OkuldaDikkatsizlik

Pasif Dikkat Eksikliği olan çocuklar sınav için neleri çalışmaları gerektiğini ayırt edemezler. Önemli-önemsiz bilgi ayrımı yapmakta güçlük

Bebekler daha anne karnındayken parmak emmeye başlayabilir.18 ay-24 ay civarında bebeğin doyum sağlayan bölgesi ağız olduğu için parmak emme davranışı süreklilik gösterebilir. Bebekler günlük rutinleri içerisinde parmak emerek kendilerini sakinleştirir ve rahatlatır. Genellikle 2 yaş – 4 yaş çocukları, yeni baş etme becerileri kazanmaya başladıkların( örneğin dil gelişimlerinin ilerlemesi ) parmak emmede azalma gözlemlenebilir. Çocukların3 yaş-4 yaşına kadar parmak emmesi gözlemlenebilen olağan bir durumdur. Ancak bazı çocuklar yaşları ilerledikçe parmak emmeye devam eder. Korktuğunda, yorgun olduğunda, sıkıldığında, yeni ortamlarda, uykuya dalmak için parmak emer. uygun yöntemler ile uygun zamanda değişimlenmesi önemlidir. Uygun olmayan yöntemler çocuğun kendini cezalandırılmış, suçlanmış hissettirebilir.

Parmak Emme Davranışının Üzerinde Durmayın. Çocuğunuzu parmağını emdiği için kızmak, bağırmak, cezalandırmak işe yaramayacaktır. Parmak emme üzerinde ne kadar çok durursanız çocuğunuzun bu davranışına daha sıkı tutunmasına neden olabilirsiniz. Biber, sirke sürmek gibi yöntemlere başvurmayın. Bu gibi yöntemler sonucunda çocuğunuz kendisini cezalandırdığınızı hissedecektir.

Isırm, a 2 yaş civarında karşılaşılan bir durumdur. Bu gelişimsel dönemde çocuk birçok farklı sebepten dolayı ısırır: ağız yolu ile haz alır, keşfeder, diş kaşır. Daha sonraki yaşlarda neden sonuç ilişkisini dener; kişilerden tepki alabilmek için ısırır. Çocukların duygularını belli etmek için de ısırdıkları gözlemlenebilir. Duygularını o anda ifade edecek kelime bulamadıklarında daha kolay yol ile –ısırarak- tepkilerini ( “ bana ilgi göster!”, “istemiyorum” vb.) gösterirler. Yaş ile ısırma azalır, bunun sebebi dil gelişiminin ve baş etme becerisinin artmasıdır. Ancak zaman zaman ısırma huyunun alışkanlığa dönüştüğünden değişim daha zor gerçekleştirilebilir. Isırmanın bir alışkanlığa dönüşmesi durumunda ise çocuğun sosyal hayatı da etkilenebilir.

Çocuklarda Isırmayı Nasıl Durdururum?

1-2 yaş çocuğunuza uzun açıklamalar anlamlı gelmeyeceğinden dolayı kısa bir komut ile (“Hayır, acıyor”) aynı anda çenesinin altından yavaşça yukarı ittirin. Eğer çocuğunuz öfkeden dolayı ısırıyor ise, öfkelendiği durumları gözlemleyin ve bu durumları ortadan kaldırmaya çalışın.

Daha büyük yaş çocuklar için ilk olarak önemli olan ısırma huyunu gördüğünüz anda müdahale etmenizdir. Bu durumda

Bazı ebeveynler çocukları ile aynı yatağı paylaşmayı tercih ederken, bazıları ise aynı odayı paylaşmayı tercih eder. Birlikte uyumak, çocuğunuza ihtiyaç anında erişiminizi kolaylaştırabilir veya gün içinde geçirmediğiniz zamanı uyku zamanında geçiriyor olabilirsiniz. Her çocuk için zamanında kendi başına uyuyabilmesi, kendi yatağında yatması sağlıklı gelişim için gereklidir. Çocuğunuz ile yatağınızı/odanızı paylaşma konusunda değişim yapmaya hazır iseniz aşağıdaki 6 öneri çocuğunuzun kendi yatağında uyumaya alışmasını kolaylaştırabilir.

Ayşe Başak Erk

Uzm. Gelişim Psikoloğu

www.cocuklaringelisimi.com

Mika Psikoloji-www.mikapsikoloji.com

Çocuklarda Farklı Gelişim Dönemlerine Göre Yalan Söyleme

Çocuklar farklı gelişim dönemlerinde farklı tür yalanlar söylediklerini gözlemleyebiliriz. Söyledikleri yalanların sebepleri çok farklı olabiliyor, yalan söylemek belli yaş dönemlerinde normal bir davranış olarak da ele alınabiliyor.
Henüz 3 yaşında olmayan çocuklarda yalan söylemek kavramı henüz yoktur. 3 yaştan küçük çocuklar düşüncelerini saklayabildiklerini bilmezler, ne düşünseler anne-babalarının görebildiklerine inanırlar.Çocuklar 3-4 yaş civarında ise anne-babalarının veya başkalarının aslında düşüncelerini göremediklerini fark etmeye başlarlar.3-4 yaş civarında çocukların hayal gücü çok fazladır, bir çok hikaye uydurmaktan hoşlanırlar. Yeni kazandıkları becerilerini, bilgilerini hikayelere aktarabilirler.Bu hikayeler sayesinde gerçek hayattaki bir çok rolü deneme fırsatları olur.Gerçekleri hayal güçleri ile saptırarak, abartarak “yalan” söyleyebilirler.3-4 yaş çocukları zaman zaman hatalı davranışlarını bir başka hayali kişiye atabilir böylece suçluluk duygusunu azaltmış olur.Örneğin; bardağı deviren hayali köpeği olabilir.Bu durumda aslında çocuğun suçluluk duygusunun geliştiği ve duygunun içselleşme

Okul öncesi dönemde cinselliğe duyulan merak yoğun iken çocuğun okula başlaması ile bu merak azalır. Daha sonra 6 yaş- 9 yaş arasındaki çocuklar sıklıkla hamilelik, doğum ve cinsiyet rollerine ilgi duyar, merak eder. Erkeklerde kızlarda daha çok hem cinsleri ile vakit geçirmekten hoşlanır.6 yaş- 9 yaş çocukları cinsellik hakkında bir çok farklı soru sormaya başlar. Eğer çocuğunuz cinsellik konusundan kaçınıyor ise bu konu hakkında siz konu açabilirsiniz. Gerçek hayatta çifteleşen hayvanlar gören çocuklar merakla ne yaptıklarını sorar. Bu fırsattan yararlanarakcinsellik, üreme hakkında çocuğunuzla konuşabilir ona bilgi verebilirsiniz. Bir önceki yaş döneminde çocuğunuz bir kadın ve bir erkeğin bebeği dünyaya getirdiğini öğrenmiştir ve artık bebeğin nasıl oluştuğu merak etmeye başlar. Çocuğunuza cinsellik hakkında sorduğu sorular hakkında dürüst, yaşına ve gelişimine uygun cevaplar vermeniz önemlidir. Gerekli bilgiyi sağlamadığınızda çocuğunuz farklı ve doğru olmayan neden-sonuç ilişkisi kurabilir.

6 yaş -9 yaş dönemindeki çocuk cinsellik merakı geçmiş olan dönemdeki gibi tam olarak bastırılmış değildir. Çocukları bedenlerine odaklı bir dönemden dış çevrelerine açık bir evreye

Zorbalık, tüm toplumlarda benzer olumsuz sonuçlar doğuran saldırgan bir davranış türüdür. Olweus, saldırgan davranışların zorbalık olarak tanımlanabilmesi için 3 temel ölçüt ortaya koymuştur. Zorbalık alanında çalışan çoğu araştırmacı tarafından kabul gören bu ölçütler:

Yıllar içerisinde araştırmacılar tarafından farklı şekillerde sınıflandırılan zorbalık davranışları fiziksel, sözel ve sosyal dışlama adı altında 3 başlıkta toplamaktadır. Ayrıca zorbalık doğrudan ve dolaylı olarak gözlemlenebilir.Kurbana yapılan açık saldırılar (vurma, itme vb.) doğrudan zorba davranış kabul edilmekte ve kurban kimin tarafından saldırıya uğradığını bilmektedir. Dolaylı zorba davranışlar ise dışlama, dedikodu yayma ve kasıtlı olarak gruptan dışlama gibi sosyal/ilişkisel boyuttadır ve kurban kimin tarafından zorbalığa maruz kaldığını sıklıkla bilmemektedir.

Yukarıda söz edilen zorbalık sınıflandırmalarına, yakın dönemde “cinsel” ve “siber” zorbalık da eklenmiştir. Cinsel zorbalık, İngiliz Ulusal Çocukları Koruma Derneği (NSPCC) tarafından kurbanın cinsiyetine hitaben yapılmış fiziksel veya sözel herhangi bir saldırgan davranış olarak tanımlanmaktadır. Siber zorbalığı ise, teknolojiyi