2009’un kilit rengi, “İrlanda mavisi”

Leatrice Eiseman dünyanın en önemli renk uzmanlarından. Eiseman Center for Color Information’ın kurucusu ve yönetici olmasının yanı sıra renk denildiğinde dünyayı yöneten Pantone Renk Enstitüsü’nün idari direktörü ve sözcüsü. Dünyanın en iyi 50 stil yaratıcısından biri; renklerle ilgili yedi kitabı var ve 25 yıldır üreticiler ve tasarımcılara renk konusunda tavsiyeler veriyor. Yılın 160 gününü dünyanın dört bir yanındaki fuarlarda, tasarım merkezlerinde, okullarda konuşarak geçiriyor. Bu hafta da Yapı Ürünleri Konferansı 2008 kapsamında bir konuşma yapmak için İstanbul’daydı.
Kaçırır mıyız...

Renkler moda sektörü için ne kadar önemli?
En önemli şey çünkü renklerdeki değişim insanların daha fazla giysi satın almasını sağlar. Her sezon aynı renklerde ürünler sunsanız kimse almaz.

Ekonomik krizde insanlar çok para harcamadan renk yoluyla görünümlerini nasıl yenileyebilirler?
Renkli aksesuarlarla eski kıyafetlerine taze bir hava katabilirler.

Gelecek sezonların renklerine kim karar verir?
Birçok tasarımcı dokuma fabrikalarına gidip en yeni kumaşlara bakıyor. Sonra, istedikleri renklerde kumaşların dokunmasını talep ediyor ya da sunulanın arasından seçiyor.
Diğer yandan dünyada renk trendlerini tahmin eden şirketler var. Şaşırtıcı biçimde çok doğru öngörülerde bulunuyorlar. Uzun süre bu işin içinde olunca hangi renklerin moda olacağını, veya çok uzun zamandır popüler olmayan bir rengin dönüş vaktinin geldiğini hissediyorsunuz. Ya da renk konusunda çok bilgili tekstilcileri tanıyorsunuz.
Ve kararı verme işi benim gibi renk tahmincilerine düşüyor. Örneğin geçtiğimiz günlerde Londra’da bir grup meslektaşımla masaya oturup 2010 ve 2011 için belirlediğimiz renklere baktık ve hangilerinin öne çıkacağını saptadık.

Hangileri öne çıkacak?
Henüz yayınlanmadığı için söyleyemem.

Peki 2009’un renkleri neler?
Kilit renk İrlanda mavisi adı verilen mor karışımlı bir mavi; bazen baktığınızda mavi mi yoksa mor mu

anlayamıyorsunuz. 2009’da her alanda baskın renk mavi. Önümüzdeki yılın favorisi ise mimoza sarısı. Bu çok sıcak, mutlu ve iyimser bir renk. Bu rengi seçmemizin nedeni şu sıralar dünyanın epey karışık olması.

Dünyanın durumu, sosyal veya politik konuların modadaki renk trendlerini etkilediğini söylüyorsunuz yani...
Son 10 yılda renk trendleri çevreci hareket ve sürdürülebilirlik temasından çok etkilendi. Kaygı yaratan sosyal hareketlerin özdeşleştiği renkler olur. 10 yıldır modaya daha önce hiç olmadığı kadar yeşil renk girdi ve bunun en büyük nedeni yeşil hareket. Bu, sosyal bir konunun bir rengi popüler yapmasının örneği.


“Kıyafetlerde beklenmedik renkleri karıştırıyorum”

Gardırobunuzdaki en baskın renk hangisi?
Kahverengi. Çok seyahat ediyorum ve kahverengi pratik bir renk. Kahverengi bir kombinasyon göze estetik anlamda her zaman iyi gelir. Beklenmedik renkleri kıyafetlerimde karıştırmayı seviyorum. Örneğin, kahverengiyle mor veya kahverengiyle lila... Bence insanları etkileyen tek bir renk değil ama birlikte kullanıldığında psikolojik mesajlar veren belirli renkler.

Hangi renkleri giymekten kaçınırsınız?
Giymekten kaçındığım bir renk yok. O kadar uzun zamandır renklerle çalışıyorum ki bu, bir anneye en az sevdiği çocuğunun hangisi olduğunu sormak gibi bir şey.

“Kırmızı hem yaşamı destekler hem de tehdit eder”

Bazı renkler bazı ülkelerde bir tür tabu, değil mi?
Yıllarca bana Çin’de beyaz yas rengi olduğu için asla bu rengi kullanmamamı söylediler. Sonra, Tayvan’a davet edildiğimde bana gençlerin iki düğün töreni yaptığını söylediler. Birinde geleneksel kıyafetler, diğerinde beyaz gelinlik giyiyorlardı. Yani, büyük resme, dünyanın bütününe bakmak gerekiyor. Artık dünyanın her yerindeki gençler milletlerin renklere yaklaşımını değiştirip uluslararası tercihlere yöneliyor.

Peki renklerin sosyal anlamları var mı? Örneğin neden köylüler daha renkli giyiniyor?
Nüfusun yoğun olduğu yerlerden uzak yaşayanlar daha gelenekçi oluyor. Şehirlerden dağlara gittiğinizde renkleri geleneklerin belirlediğini görüyorsunuz. Ama bu da değişiyor. Mısır’ın kuzeyinde kırsal bir bölgede Seattle’daki gençler gibi giyinen bir çocuk gördüm. Köyündekiler daha geleneksel giyinse de televizyon diye bir şey var. 100 yıl önce yerellik renk seçimlerini daha çok etkiliyordu ama bugün durum farklı.

Renklerin bir dili var mı?
Kesinlikle! Müşterilerime renkler gösterip neler hissettiklerini soruyorum. Birçok kişi kırmızı için “aktif”, yeşil için “dinamik” diyor. Renklerin psikolojik anlamları var. Ama mesela kırmızı hem “yaşamı tehdit eden” hem de “yaşamı destekleyen” anlamına gelebiliyor. Ateşe çok yaklaştığınızda yanarsınız. Ama ateş aynı zamanda sizi donmaktan da koruyabilir.