Marsık ve akrabaları

* * * Frankfurt Kitap Fuarı gezilerimden birinde, bir akşamüstü kızıma bir şeyler almak için bir hediyelik eşya mağazasına girdim. Ne alabilirim, diye çevreme şaşkın şaşkın bakınırken birden mağazada, yalnız kedilerle ilgili objeler ve her türlü eşyanın kedileştirildiği bir define gördüm. Öylesine ilgi çekiciydi ki, kedi formunda olmayan hiçbir şey yoktu dükkânda. Satıcının not defterinden kalemine, telefonuna kadar her şey kedi... Kedi biçiminde kedili havlular, kedi kafası biçimli cüzdanlar, terlikler, tokaları kedi kayışı kedi kuyruğu biçiminde kemerler, dolmakalemler, VCD rafları, defterler, kap kâğıtları, makaslar, kutular, radyolar, fenerler; aklınıza ne gelirse her şey kedi... Kediyle ilgili kaynaklarda, kediyle insanlığın, Milattan Önce 2 bin yıllarında tahıl ambarlarındaki fareleri temizlemek amacıyla Mısır'da tanıştığı söyleniyor. Bilim adamları kedinin kökeninin hâlâ bir sır olduğunu, bu tartışmaların yıllardır sürdüğünü ve sonuçta "miacis" adında 50 milyon yıl önce yaşamış gelincik benzeri vahşi bir hayvanın 10 milyon yıl gibi kısa bir süre içinde değişime uğrayarak bugünkü kedilere çok benzeyen bir hayvan şeklini aldığını belirtiyorlar. * * *Dünyamızdaki kedilerle ilgili son yıllarda yapılmış bir sayım yok. Ama yıllar önce yapılan bir sayıma göre, Hollanda'da 8.9 milyon, İngiltere'de 3.6 milyon, İtalya'da 4.3 milyon, Fransa'da 6.4 milyon, Amerika'da 22 milyon, Türkiye'de de tahmini 9 milyon kedi yaşadığı saptanmış. Bunu günümüze oranlarsak, her üç evden birine bir kedi düşüyormuş. Ne kadar gerçekçidir, onu bilemem; ama dergide böyle yazıyor.* * *Ortaçağda kedilere çok kötü davranılırdı. Kedilerin şeytanın akrabası olduğuna inanılırdı. Her türlü felaketten kediler sorumlu tutulur; veba gibi hastalıkların, doğal afetlerin sebebi onlar sayılır, cadılarla birlikte yakılırdı. Kim bilir belki de bu yüzden ortaçağda fareler altın çağlarını yaşayıp veba salgınları her yanı sarmıştı. Hatta kediler bu denli kıyıma uğramasalardı fareli köyün kavalcısı masalı da dünya çocuk edebiyatında kendine bir yer bulamazdı.* * *Ama kedilerin krallar gibi yaşadıkları, kutsal sayıldıkları, hatta tapıldıkları dönemler de oldu. Eski Mısır'da kedisi ölen bir ailenin tüm fertlerinin, acılarını göstermek için kaşlarını kestiklerini biliyor muydunuz?.. Ve Milattan Önce 525 yılında Pers Kralı Kambyses'in Mısırlılarla yaptığı savaşta askerlerinin hepsinin eline birer kediyi kalkan olarak verdiği ve savaşı böyle kazandığı yazar. Mısırlılar kedileri görünce kendiliklerinden teslim olmuşlardır. * * *Dünyada ilk kedi müzesi İsviçre'nin Basel kentinde kurulmuştur. Rose Maria adlı bir kadının kurduğu bu müzede 10 binden fazla biblo, resim ve kedilerle ilgili objenin bulunduğu söylenir. Kedinin çeşitli dillerde söyleniş biçimi birbirine çok yakındır: İspanyolcada gata, Fransızcada chatte, İngilizcede cat, Rusça ve Polonyacada kot, Sırpçada koçar, Fincede katti, Almancada katte, İskoççada cat; Türkçede de bildiğiniz gibi kedi...* * *Japonlar kedilerin uğur getirdiğine inananlardan. Dünya üzerinde oldukça çok hayran kitleleri var. Çocukların en sevdiği çizgi kahramanlar arasında da baş sırayı kediler alıyor. Garfield, Heathcliff, Felix, Black Cat, Tom & Jerry, Çizmeli Kedi ve bizim Marsık'ı da sayabiliriz. Kediler içinde Van kedilerinin çok ayrıcalıklı yeri vardır. Dünyada yıkanmayı ve yüzmeyi seven tek kedi onun olduğu söylenir. Bir sayfada anlatılmayacak kadar da ayrıcalıklı kedilerdendir o. yural@milliyet.com.tr