BM: Yabancı DEAŞ'lıların yargılanmasında kendi ülkeleri en mantıklı yer

Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, Suriye ve Irak'ta tutulan DEAŞ militanı yabancı teröristlerin geleceğini değerlendirdi.

Callamard, BM Genel Merkezi'nde, AA muhabirinin Irak ve Suriye'de YPG/PKK kontrolündeki Hol kampında tutulan yabancı DEAŞ savaşçıları ve aileleriyle ilgili sorularını yanıtladı.

DEAŞ militanları ve ailelerinin, bulundukları ülkede mi yoksa kendi ülkelerinde mi yargılanacağı konusunda birçok tartışma olduğunu belirten Callamard, yargılama yetkisi noktasında da farklı görüşlerin dile getirildiğini kaydetti.

Callamard, Irak ve Suriye'nin, terör örgütü DEAŞ adına savaşan yabancıları kendi topraklarında suç işlediği için yargılama hakkı bulunduğuna dair güçlü argümanları olduğunu ancak bunun yabancı savaşçıların kendi ülkelerinde yargılanamayacağı anlamına da gelmediğini bildirdi.

'Yargılama için şu an en mantıklısı kendi ülkeleri'

Irak ve Suriye'de adil yargılama için uygun şartların olmadığına dikkati çeken Callamard, Irak hapishanelerinde DEAŞ militanlarına karşı sistematik işkence yapıldığını, Suriye'de de benzer bir durum olabileceğini söyledi.

Callamard, şöyle devam etti:

"Bölgede şu anda uluslararası ceza kapsamında işlenen suçları ele alan ve uluslararası standartları karşılayan bir geçiş hukuku yok. Bu yüzden şu aşamada tek seçenek yargılamaların başka bir yerde yapılması ve kendi ülkeleri en mantıklı yer. Tabii ki 'ad hoc (geçici)' ya da 'hibrit' mahkemeler de düşünülebilir ancak bunu uygulamak oldukça uzun sürecektir. Bu durumda ne yapacağız? DEAŞ savaşçılarının yargılanması için Fransa, Almanya ya da İngiltere'nin en iyi seçenek olduğunu söylemiyorum ama şu an için tek seçenek bu.''

Callamard, mevcut sorunların ve ülkelerine dönen militanların daha fazla propaganda ve radikalleşmeye yol açacağı endişelerinin farkında olduğunu dile getirerek, ''Çözüm kolay değil ve Suriye'nin kuzeydoğusunda yaşamıyoruz diye sorun ortadan kalkacak da değil. Bir noktada bu sorunla yüzlememiş gerekli.'' diye konuştu.

Çocuklar ve aileleri geri yollansın talebi

Bölgede aynı zamanda savaşla ilgisi olmayan, suça karışmayan DEAŞ militanlarının aileleri ve çocuklarının varlığını da hatırlatan Callamard, bu kişilerin kontrol edilerek ülkelerine gönderilmesi gerektiğini kaydetti.

Callamard, bu çocukların Suriye'nin kuzeydoğusundaki kampta tutulmaları için hiçbir neden olmadığını vurguladı.

'Vatandaşlıktan çıkarma uluslararası hukuk ihlalidir'

Callamard, yabancı savaşçıları vatandaşlıktan çıkarmanın kolay ancak uluslararası hukuku açıkça ihlal eden bir yol olduğunun altını çizdi.

Özellikle tek ülke vatandaşlığına sahip bireylerin bu uygulamayla "vatansız" kalmasının kabul edilemeyeceğini belirten Callamard, şöyle konuştu:

"Bazı savaşçılar iki uyruklu olabilir ama bu durum herkes için geçerli değil. Yabancı DEAŞ savaşçılarını vatandaşlıktan çıkararak çok fazla uluslararası hukuk ihlali işleniyor ve bu şekilde onları başkalarının sorunu haline getirmiş oluyoruz, esasen yapılan bu. Onlar bizim ülkelerimizde yetişti, bizim ülkelerimizde türlü propagandalarla DEAŞ savaşçısı oldu ve şimdiyse biz sorumluktan kaçmak istiyoruz. Bu nasıl bir küresel güvenlik, nasıl bir vizyon ve küresel bir koalisyon olarak nasıl bir ortak sorumluluk? Şunu da unutmayalım tüm bu ülkeler DEAŞ karşıtı koalisyonun bir parçası. Bu durum bana son derece mantıksız geliyor ve insan hakları açısından da kesinlikle doğru değil.''

BM'ye göre Haseke'deki Hol kampında DEAŞ bağlantılı olduğu düşünülen yaklaşık 50 ülkeden 11 bini yabancı ülke vatandaşı 70 bin kişi tutuluyor.