Dışişleri bakanları İttifak’ı tartıştı

Toplantının ilk gününde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İttifak’ın yeniden yapılanmasına yönelik uzmanların hazırladığı raporu üye ülkelerin temsilcilerine sundu. 138 öneriden oluşan raporda, İttifak’ın siyasi açıdan etkin, tehditlere cevap verebilecek hazırlığa sahip, geleceğin savunma ve dış politika hedeflerine uyumlu bir kurum kimliğine kavuşması için atılması gereken adımları sıraladı. Bu çerçevede söz konusu raporda 3 ana konu ele alınıyor. Bunların başında İttifak içerisinde birlik, dayanışma ve transatlantik ilişkileri pekiştirmek geliyor. NATO üyesi ülkeler arasında eşgüdüm ve siyasi diyaloğun artırılması için atılması gereken adımlara vurgu yapan rapor İttifak’ın gelecekte karşı karşıya kalacağı tehditlere karşı nasıl hazırlıklı olması gerektiği yönünde öneriler sunuyor.

Öte yandan ABD’de düzenlenen Başkanlık seçimlerinde yarışı önde bitiren Joe Biden’ı NATO’ya davet ettiğini hatırlatan Stoltenberg, bu çerçevede 2021 yılının ilk yarısında, muhtemelen Mart veya Nisan aylarında Biden ile NATO’ya üye diğer devlet ve hükümet başkanlarını Brüksel’de buluşturarak, bir mini zirve gerçekleştireceğini açıkladı.

Seçilmiş ABD Başkanı Biden ve ekibinin, NATO’ya daha fazla sahip çıkacağına yönelik açıklamaları da, İttifak içerisinde olumlu yankılandı. Zira Washington yönetiminin ABD’nin çok taraflı ve çok uluslu sisteme geri dönmesi, Washington’ın üyesi olduğu çok uluslu örgütler sayesinde diyalog mekanizmaları ve işbirliği olanaklarını artırmasını sağlayacak.

Giderayak iğneleme!

Bununla birlikte ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, kendisine veda niteliği taşıyan toplantıda, Türkiye’yi “iğneleyen” bazı ifadelere yer verdi. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, soğukkanlılığını bozmadan, Pompeo ile Washington yönetiminin işgüder temsilcisini destekleyen Fransa ve Yunanistan dışişleri bakanlarının eleştirilerini yanıtladı. Çavuşoğlu, bu çerçevede Türkiye’nin Yukarı Karabağ başta olmak üzere Doğu Akdeniz, Suriye ve Libya’daki tutumunu bir kez daha hatırlatma fırsatı buldu.

Afganistan’daki gelişmeleri de değerlendiren NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, ABD’nin bu ülkedeki asker sayısını 2 bin 500’e düşürmesinin etkilerini değerlendirdi. Washington yönetimiyse, Taliban ile sağlanacak anlaşmanın ardından Afganistan’da kalmayı sürdürecek olan müttefik ülkelerin askeri birliklerine her tür desteği sağlamaya devam edecekleri taahhüdünde bulundu. 

NATO dışişleri bakanları, Rusya’nın artan askeri varlığı ile nükleer silah geliştirme çabalarını değerlendirerek Moskova yönetiminin ilhak politikalarını desteklemediklerini bir kez daha hatırlattı.

Sahte resim krizi büyüyor

Çin ile Avutralya arasında bir süredir devam eden gerilim, iki ülkeden yapılan açıklamalarla tırmanıyor. Avustralyalı askerlerin, “Afganistan’da savaş suçu işlediği” iddialarını soruşturan raporda, 39 Afgan sivilin öldürüldüğünün ortaya çıkması sonrası Pekin’in sert açıklamaları krize neden oldu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, Twitter’da, Avustralya üniformalı bir askerin, elinde kuzu tutan bir çocuğun boğazına bıçak dayadığı, üzerinde “Korkma, barış getirmeye geliyoruz” yazan sahte fotoğraf paylaşmıştı.

Cao’nun paylaşımda, “Afgan sivillerin, Avustralyalı askerlerce öldürülmesi şoke edici. Bu tür eylemleri şiddetle kınıyoruz” demesi, gerilime yol açmıştı. Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Çin’den paylaşımın silinmesini talep etmiş, “Avustralya, bu çirkin iş için Çin hükümetinden özür de istiyor” demişti. Çin özür dilemeyi reddetti.

Öte yandan Avustralya’da rapor şoku yaşanırken, bu kez askerlerin ölü Taliban militanının protez bacağından bira içmelerinin görüntüleri ortaya çıktı.