Kaosun perde arkasına iki farklı yorum...

Ermenistan’da ordunun Başbakan Nikol Paşinyan’ın istifasını istemesinin ardından ortaya çıkan durum, belirsizliğini koruyor. Paşinyan, Dağlık Karabağ’da uğranan hezimet sonrası Rusya’nın garantörlüğüyle varılan anlaşma nedeniyle ülkesinde yoğun eleştirilere maruz kalmıştı.

Paşinyan’ın, darbeden bir gün önce Rusya menşeili İskender füzelerinin kullanılmaz durumda olduğunu ima etmesi ise, Rusya’nın tepkisini çekmişti. Tüm bu gelişmeler, akıllara, darbe girişiminin arkasında Rusya’nın olup olmadığı sorusunu getirirken, Batı’nın, Moskova ekseninde olduğunu düşündüğü Ermenistan’da bir kaos yaşanmasını isteyebileceği yorumları da yapılıyor. Milliyet’in sorularını yanıtlayan uzmanlar, konuyu iki farklı açıdan değerlendirdi...

‘Darbenin arkasında Rusya yok!’

Genelkurmay İstihbarat Eski Başkanı İsmail Hakkı Pekin:

“Azerbaycan’ın zaferiyle terbiye edilen Paşinyan, Rusya açısından, şu anda kontrol edilebilir bir konumda. Rusya bölgede istikrar ve sonra da Ermenistan’ı bir ekonomik entegrasyon içerisine sokmak istiyor. Bunun da Paşinyan tarafından yapılabileceğini düşünüyor... Yani sandığımız gibi, darbenin arkasında Rusya yok. Paşinyan’ı da devirmek istemiyor çünkü Rusya’nın isteklerini yerine getirebilecek en uygun aday... Öte yandan şayet bu kaos sürerse, bu, Batının işine gelir. Ankara, Bakü, Moskova üçgeninin bozulmasını istiyorlar. Bu da, ancak son darbe girişiminin başarılı olmasıyla bozulabilir. Onlar (Batı) sonucu bekliyor, tıpkı, 15 Temmuz’daki FETÖ’nün darbe teşebbüsü gibi. Rusya müdahale etmiyor, çünkü muhalefetin ve ordunun üst kademesinin kendisini çekmek istendiği bu tuzağa gelmedi.”

‘Kavganın nedeni savaş değil’

Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar:

“Etki odaklı veya güç kullanımlı değil, bir söylev darbesi bu. Ermenistan’da ‘Azerbaycan’a fırlattığımız İskender füzelerinin yüzde 90’ı patlamadı’ şeklinde sert tartışmalar yaşandı. Bu yüzden orduyu suçladılar. Şimdi işin ucu Ruslara değdi, çünkü İskender füzeleri Rus menşeili ve bence işin detayı da burada gizli... Bence Rusya sonuna kadar işin içinde. Çünkü darbe söylemi, İskenderler tartışmasından çıktı...

Ermenistan için en büyük risk, Paşinyan’ın etkisi altındaki polis ve jandarma yapısıyla, ordunun karşı karşıya gelmesi. Paşinyan direnir, ordu direnir ve bu silahlı çatışmaya dönüşürse, iç savaşa gider...

Paşinyan ve siyasi iradesi en başından beri tabiri caizse batıya göz kırpıyor. Sonraki süreçte de bu iradesini sürdürürse, Rusya Paşinyan’ı cezalandırır...”

Ermenistan’da orta yol arayışı

Ermenistan’da ordunun Başbakan Nikol Paşinyan’ın istifası için muhtıra yayımlamasından sonra ülkede orta yol arayışları sürüyor. Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, Parlamento Başkanı Ararat Mirzoyan ve bazı muhalif liderlerle bir araya geldi. Muhalif liderlerden Artur Vanetsyan, Sarkisyan’ın Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ile istişarelere devam edeceğini söylediğini aktardı. Bu arada Sarkisyan, Genelkurmay Başkanı Gasparyan’ın görevden alınmasına yönelik kararnameyi imzalamadı.

Bu arada başkent Erivan’da Bagramyan Caddesi’nde yürüyüş yapan, ülkedeki 17 muhalif partinin temsil ettiği gruplar, Cumhurbaşkanlığı rezidansına doğru ilerledi. Göstericiler Ermenistan Başsavcılığı binası önünde durarak, burada Paşinyan aleyhinde konuşmalar yaptı ve sloganlar attı.

‘Darbenin her türüne karşıyız’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan’daki darbe girişimine ilişkin, “Darbenin her türlüsüne karşıyız. Darbeleri kabul etmemiz mümkün değil. Askerin devreye girmek suretiyle adeta darbe çığırtkanlığına girmiş olması kabul edilebilir bir şey değildir” dedi. Erdoğan, “Askerin devreye girmek suretiyle burada adeta darbe çığırtkanlığına girmiş olması da tabii kabul edilebilir bir şey değildir. Eğer bir yönetim değişikliğine gidilecekse, bu yönetim değişikliğini Ermenistan halkı yapar... Paşinyan’ı zaten halk kendisi alaşağı edecek konuma gelmiştir ama olay darbe olunca darbeye bakışımız bu noktada farklıdır” dedi.

Rusya: Anlaşmayı tehdit etmez

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ermenistan’da yaşanan gelişmelerin ardından, Dağlık Karabağ anlaşmalarının uygulanmasına yönelik herhangi bir tehdit görmediklerini belirterek, “Dağlık Karabağ anlaşmalarının uygulanmasına devam edilmesi önemlidir” dedi. Paşinyan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in telefon görüşmesini değerlendiren Peskov, “Görüşmeye dair bizim tarafımızdan yayınlanan metni dikkatlice izlediyseniz, Putin’in Ermenistan’daki sorunların yasalar çerçevesinde çözülmesi lehine konuştuğunu görme fırsatınız olmuştur. Bu ifade çok önemlidir” diye konuştu.
Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, Ermenistan’ı anlaşmaya uyması konusunda uyardı. Aliyev, “Ermenistan’ın 10 Kasım bildirisini uygulayacağını umuyorum. Aksi halde Ermenistan daha da ağır duruma düşecektir” diye konuştu.