Moderna’dan aşı açıklaması: ‘Ağır geçirenlerde etkisi yüzde 100’

Dünyada 63 milyondan fazla kişiye bulaşan yeni tip koronavirüs salgınında küresel ölüm sayısı 1 milyon 467 bini aştı. Salgını durdurmaya yönelik aşı çalışmaları sürerken Amerikan ilaç şirketi Moderna, geliştirdiği koronavirüs aşısının nihai sonuçlarını açıkladı. Aşının yüzde 94.1 oranında başarılı olduğu, bazı ağır vakalarda yüzde 100 oranında başarı sağladığı ve ciddi güvenlik endişelerine yol açmadığı belirtildi. Moderna, bu sonuçlar uyarınca ABD ve Avrupa Birliği’nde acil durum kullanımı için başvuruda bulundu. Pfizer ve BionTech’in geliştirdiği aşı ise ABD’li düzenleyici kuruluşlara bu ayın başında sunulmuştu. Moderna aşısının Faz-3 deneylerinin tam sonuçları, hakem heyetinden geçtikten sonra bilimsel bir yayın organında da yayınlanacak. Pfizer/BioNTech aşısı gibi mRNA teknolojisine dayalı olarak geliştirilen aşının Faz-3 klinik deneylerinden elde edilen nihai sonuçlar şöyle:

‘Aşırı yan etki yok’

“- Moderna aşısının başarı oranı yüzde 94.1 olarak verildi. Deneylerde aşıyı olan kimse ağır hastalık geçirmedi.

- Faz-3 testlerine ABD’de 30 bin kişi katıldı, sadece 196’sı Kovid-19’a yakalandı. Aşının ve plasebonun verildiği deneyin katılımcılarından 30’u ağır hastalandı ve biri öldü. Ancak bu kişilerin hiçbirine aşı verilmemişti, hepsi plasebo doz almıştı.

- Aşı, ağır vakaların önlenmesinde yüzde 100 başarı sağladı. Deney sürecinde Kovid-19’u ağır geçiren 30 kişinin tamamı plasebo doz almıştı; aşı olan kimse hastalığı ağır geçirmedi.

- Aşı, Kovid-19’un risk grubunda yer alan kişiler üzerinde de başarı sağladı. Deneylere 65 yaşın üzerinde 7000 kişi katıldı. Diyabet, obezite ve kalp rahatsızlığı gibi kronik hastalıkları bulunan 5000 kişi de deneylerde yer aldı.

- Çalışmaya, ABD nüfusuyla aynı oranda (yüzde 37) siyah, Asyalı ve başka azınlık gruplarından denekler de katıldı.

- Aşı ağır bir yan etkiye yol açmadı. En yaygın yan etkilerin, kol kaslarında ağrı, baş ağrısı ve yorgunluk olduğu belirtildi.

Sonuçları görünce ağladı

Şirketin CEO’su Stéphane Bancel ise “Aşımızın, bu pandeminin gidişatını değiştirebilecek” derken şirketin medikal direktörü Dr. Tal Zaks da sonuçları görünce ağladığını söyledi.

‘Aşılama 7 Aralık’ta başlayabilir’

Almanya merkezli BioNTech’in geliştirdiği deneysel Kovid-19 aşıya ilişkin yeni bir iddia ortaya atıldı. Financial Times gazetesi, Pfizer ile BioNTech’in geliştirdiği aşısına ilk onayı vermesi beklenen İngiltere’nin 7 Aralık’ta ilk aşıları yapabileceğini yazdı. Hükümet kaynaklarına dayandırılan haberde, ülke genelinde dağıtımın Pfizer/BioNTech aşısına onay verilmesinin ardından saatler içinde başlayacağı kaydedildi.

Yıl bitmeden...

Financial Times’ın gördüğü gizli belgelerde, Avrupa Birliği (AB) genelinde ilaç ve tedavilere onay veren Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) Pfizer/BioNTech aşısı ve Moderna’nın geliştirdiği aşısı için acil kullanım onayını gelecek ay ele alacağı tespit edildi.

Gelecek ay verilecek onayın, 27 üyeli AB’de 2020 sona ermeden aşılamanın başlamasının önünü açacağı kaydedildi. Ancak EMA’nın işleyişine hakim kaynaklar, “takvimde aşılması gereken çok sayıda engel olduğunu” ve tek bir engeldeki aksamanın bile “takvimi önemli ölçüde erteleyebileceği” uyarısında bulundu.

İngiltere teknik olarak, Brexit geçiş sürecinin sona ereceği 1 Ocak’a kadar EMA’nın yetki alanında. Ancak 2012’de yapılan bir değişiklikle, İngiltere’nin düzenleyici kurumu acil bir kamu salığı sorununda EMA’dan ayrı hareket edebiliyor. BBC’nin haberine göre, EMA’dan Financial Times’a yapılan açıklamada, en ileri aşamadaki aşı adaylarına yönelik değerlendirmenin bu yıl sonu ya da gelecek yıl başına dek tamamlanabileceğini belirtmişti. EMA’nın, ABD ve İngiltere’de aşının büyük ihtimalle daha önce onaylanacak olması yüzünden, süreci hızlandırma baskısı altında olduğu da belirtildi. Ancak kuruluş, yaptığı yazılı açıklamada “herhangi bir siyasi baskı yaşamadıklarını” duyurdu.

‘24 saat içinde dağıtılabilir’

Financial Times, ABD’de Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) ise 8-10 Aralık’ta yapılması planlanan danışma toplantısından kısa süre sonra aşıya onay verebileceğini bildirdi. ABD’de aşı dağıtımının duyurudan sonra 24 saat içinde başlayabileceği aktarıldı. Haberde, ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci’nin de “Büyük ihtimalle, neredeyse kesin bir şekilde, ilk öncelik grubundaki bireylerin bir kısmını aralık ayı sona ermeden aşılayacağız” dedi. Şükran Günü nedeniyle gelecek haftalarda koronavirüs vakalarında artış yaşanabileceğini belirtti. Kovid-19’un yayılımının hızlanacağı konusunda uyarıda bulunan Fauci, sağlık tedbirlerinin Noel’den önce hafifletilmeyeceğini aktardı. ABD’de toplam Kovid-19 vaka sayısı 14 milyona yaklaştı.

Koronavirüs, sıtmayla mücadeleyi engelliyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), koronavirüs salgını sırasında Sahra altı Afrika’da, sıtma ile mücadeledeki aksaklıklardan ötürü bu rahatsızlıktan ölenlerin, Kovid-19 kaynaklı can kayıplarından daha fazla olacağı uyarısı yaptı. DSÖ’nün küresel sıtma raporuna göre, çoğu Afrika’nın yoksul bölgelerindeki bebekler olmak üzere 2019 yılında dünya çapında 409 binden fazla insan, sıtma nedeniyle yaşamını yitirdi. Raporda, Kovid-19’un 2020’de bu rakamı kesin olarak artırmasının öngörüldüğü de kaydedildi. DSÖ Küresel Sıtma Programı Direktörü Pedro Alonso, “Kovid-19’dan ötürü yaşanacak hizmet kesintisi düzeyine bağlı olarak Sahra altı Afrika’da, çoğu küçük çocuk olmak üzere 20 ile 100 bin arasında sıtma kaynaklı ölüm olabileceğini tahmin ediyoruz. Sıtma ölüm oranının, koronavirüs kaynaklı ölüm oranından daha fazla olması ihtimali de hayli yüksek” dedi. Örgütün bugün açıkladığı rapora göre, geçen yıl dünya çapında 229 milyon sıtma vakası görüldü.

YILIN KELİMESİ PANDEMİ

İngilizce dilinin en bilinen kaynaklarından Merriam-Webster Sözlüğü, “Salgın-(Pandemic)” kelimesini 2020 yılının kelimesi ilan etti. Sözlüğün genel yayın yönetmeni Peter Sokolowski, “Bu büyük bir sürpriz değil. Muhtemelen gelecekte bu döneme atıfta bulunacağımız kelime bu olacak” dedi. DSÖ’nün 11 Mart’ta Kovid-19’u “pandemi” olarak tanımlamasının ardından aranma sayılarında 2019’a kıyasla yüzde 115 bin 806 artış gördüklerini vurgulayan Sokolowski, çevrim içi sözlüğünde “pandemi” kelimesine “Kovid-19” ve bununla bağlantılı ifadelerin eklenip güncellendiğini kaydetti.