NATO kendini sorguluyor...

İngiltere’nin başkenti Londra’da gerçekleştirilecek NATO zirvesi öncesinde İttifak içindeki görüş ayrılıkları ve sorunlar gün yüzüne çıktı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in zirve öncesindeki temasları, bu ayrımı daha belirgin hale getirdi. Dün Stoltenberg ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris’teki görüşmelerinin ardından basın toplantısı düzenledi. Fikir ayrılıklarını gidermeye çalışan Stoltenberg, “Belirsizliğin hakim olduğu dönemlerde NATO gibi çok taraflı örgütlere ihtiyacımız var. NATO, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın stratejik konuları birlikte ele alabildiği tek platform” açıklamasında bulundu.

Fransa’nın Avrupa’nın savunma çalışmalarına sağladığı katkıyı da memnuniyetle karşıladığını ifade eden Stoltenberg “Eğer Avrupa’nın savunma girişimleri doğru bir şekilde yürütülürse, NATO’ya da katkı sağlar. Ancak Avrupa Birliği (AB), Avrupa’yı koruyamaz. Avrupa arasındaki dayanışma transatlantik bağların yerini alamaz. Güçlü bir NATO ve güçlü bir AB, madalyonun iki yüzü” dedi. Müttefiklerin savunma harcamalarını artırdığını ve 2016’dan bu yana yaklaşık 100 milyar dolar artış kaydettiklerine dikkati çeken Stoltenberg, NATO bütçesinin fonlanması konusunda da yeni formül üzerinde anlaşma sağlandığını duyurdu. Stoltenberg, “ABD daha az, Almanya ise daha fazla katkı sağlayacak. Böylelikle NATO bütçesine iki ülke de yaklaşık yüzde 16 oranında katkı verecek. Geriye kalan kısım da müttefikler arasında paylaştırılacak” dedi.

Stoltenberg, ABD’nin YPG/PKK’nın da tehdit olarak yer aldığı plana karşı çıkması üzerine Türkiye’nin de NATO’nun Baltık ülkeleri hakkındaki savunma planını onaylamamasına ilişkin bir soruya cevaben de, “NATO müttefikleri arasında farklılıklar olduğu bir sır değil. Daha önce de görüş ayrılıkları oluştu. NATO’nun gücü bu farklılıkların üstesinden gelerek temel görevimiz olan birbirimizi koruma konusunda anlaşmamızdan geliyor” diye konuştu.

Düşman kim?

Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise “NATO kollektif bir savunma organizasyonu ama neye ya da kime karşı? Ortak düşmanımızın kim olduğunu netleştirmemiz gerekiyor. Bu çok stratejik bir soru” diye konuştu. İttifaktaki ortak düşmanlarının “terörizm” olduğunu belirten Macron, “Bununla birlikte, terörizmin ortak bir tanımına ihtiyacımız var. Terör örgütleri kimlerdir ve bunlara karşı nasıl koordineli biçimde mücadele edilebilir? Ortak güvenliğe atfettiğimiz bağlılık yeterli değil. Bunu ispatlamamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

MACRON’UN SKANDAL SÖZLERİNE TÜRKİYE’DEN JET YANIT

NATO’nun kuruluşunun 70. yılının kutlanacağı Londra Zirvesi’ne günler kala Türkiye’nin Baltık devletleri ve Polonya için hazırlanan Savunma Planı’na onay vermediğinin ortaya çıkması İttifak içinde yeni bir gerilim kaynağı oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Barış Pınarı Harekatı’na ilişkin, “Müttefikimiz Türkiye’nin güvenlik kaygılarının son derece farkındayım. Çok sayıda terör saldırılarına maruz kaldılar. Bununla birlikte, hem DAEŞ karşıtı koalisyon için tehdit oluşturan bir askeri hareket yapıp hem de birlik ve destek beklenemez” ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise buna karşılık, Fransız edebiyatının meşhur hikayelerinden “Üç Silahşörler” örneğini verdi ve “Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz” için dedi.

Macron’un sert sözlerine Türkiye’den de yanıt geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Macron’un “Türkiye, NATO müttefiklerinden dayanışma bekleyemez” açıklamasına “Barış Pınarı Harekatı’yla gerekli şeyleri söyledik. Söylediği sözün bende karşılığı yok. Macron bu yalpalamalarla Avrupa’nın lideri olamaz... Liderlik doğallıkla olur, boyunu aşan söylemlerle ve eylemlerle olmaz. Merkel’in söylediği gibi Türkiye bir NATO müttefikidir, müttefikin yanında dursun” ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, Suriye’nin kuzeyinde bir “terör devleti” kurulmasının istendiğini ifade ederek, “Bizim Barış Pınarı Harekatı’mız bunların planlarını suya düşürdü. O hayal kırıklığıyla her gün ne dediğini bilmeyen bir görüntü var Paris’te” dedi.

‘Biz de müttefikiz’

Çavuşoğlu, NATO’nun tüm müttefiklerin endişelerini karşılayacak şekilde hareket etmesi gerektiğini belirterek “Biz Baltık ülkelerine yönelik NATO’nun mukabele planına karşı değiliz ama Baltık ülkeleri için istenenin bizim için de istenmesi lazım. Biz de müttefikiz” dedi. Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“NATO’nun tüm müttefiklerin endişelerini karşılayacak şekilde hareket etmesi lazım. Güvenlik endişelerini karşılamada bazı ülkeler itiraz ederse, bu kez NATO içinde birlik olmaz. NATO içinde kararlar zaten konsensüsle olur. Biz Baltık ülkelerine yönelik NATO’nun mukabele planına karşı değiliz ama Baltık ülkeleri için istenenin bizim için de istenmesi lazım. Biz de müttefikiz. Bunun görüşmelerini sürdürüyoruz. NATO Genel Sekreteri’nin bazı teklifleri oldu. Onu müzakere ediyoruz. Kendi aramızda da Milli Savunma Bakanı’mız ve askerlerimizle, bizim arkadaşlarımızla yine görüşmeler var. Sayın Cumhurbaşkanı’mıza arz edeceğimiz konular var. NATO Liderler Toplantısı öncesi bu konularda bazı adımları karşılıklı atmak istiyoruz...”

KALIN: MACRON HÂLÂ ÇAY İSTİYOR

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Türkiye’nin, NATO müttefiklerinden dayanışma beklememesi gerektiği yönündeki sözlerine Twitter’dan tepki gösterdi. Kalın, “Macron, birbiri ardına bardak kırmaya devam ediyor ve hala çay istiyor” ifadelerini kullandı.

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde terör devletçikleri kurulmasını engelleyen operasyonlarından en çok rahatsız olan kişinin Macron olduğunu belirterek, “Macron, sömürgeci çıkarlarını korumak için hukuk dinlemeden Afrika’nın her yerine operasyon yapan ülkesinin durumuyla yüzleşmeli önce” dedi.