Skandal 4 bakan götürdü

İngiltere’de hem iktidar, hem de muhalefetteki milletvekillerinin şahsi harcamalarını devlete fatura ettiklerinin ortaya çıkması üzerine patlak veren skandal siyasi kurban almaya başladı. Siyasilerin prestijini dibe vurduran skandal nedeniyle 24 saat içinde iktidar kanadından 4 bakan koltuğundan oldu. İçişleri Bakanı, Toplumlar ve Yerel Yönetimler Bakanı ile 2 devlet bakanı istifalarını açıkladı. Yine de Başbakan Gordon Brown’a görevi bırakması yönünde yapılan baskılar artıyor. Skandalın, bugün yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri ve yerel seçimlerde İşçi Partisi’nin hezimet yaşamasına sebep olacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Pornoyu ödetti
İçişleri Bakanı Jacqui Smith’in, kız kardeşinin evini Londra’daki ikinci evi olarak gösterdiği ve bu ev üzerinden yapılan bütün masrafları Avam Kamarası’na ödettiği, ayrıca eşinin evdeki kablolu TV sisteminden ödeme yaparak izlediği porno filmin parasını da devlete fatura ettiği ortaya çıkmıştı. İçişleri Bakanlığı yetkilileri, önceki gün yaptıkları açıklamada, Smith’in yarın yapılması beklenen kabine revizyonuyla birlikte görevinden ayrılacağını söyledi.
Toplumlar ve Yerel Yönetimler Bakanı Hazel Blears, istifasını Başbakan Gordon Brown’a dün sundu. Hazel Blears’ın, bir yılda 3 ayrı daireyi “seçim bölgesindeki konutu” olarak gösterip, bunlar için kira ve harcama talebinde bulunduğu ve vergi beyannamesi doldurmak üzere çalıştırdığı muhasebecinin masrafını da devlete ödettiği ortaya çıkmıştı. Blears, dünkü istifa açıklamasında, sade bir milletvekili olarak halka hizmet etmeyi sürdüreceğini söyledi.
Smith ve Blears’ın yanı sıra, Okullardan Sorumlu Devlet Bakanı Beverley Hughes ile Devlet Bakanı Tom Watson da önceki gün hükümetteki görevlerinden istifa edeceklerini açıkladı. Avam Kamarası Başkanı Michael Martin ile 15 milletvekili bir yıl içinde yapılması beklenen gelecek seçimde görevlerinden ayrılacaklarını bildirmişlerdi.
İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Harriet Harman ise Başbakan Brown’ın istifa etmeyeceğini, partide lider değişimine gidilmeyeceğini açıkladı. Brown’ın bugünkü AP seçimleri ile 34 bölgede yapılacak yerel seçimin ardından hızla kabine revizyonuna gideceği, kabinedeki değişikliklerin yarın açıklanabileceği belirtiliyor.
Revizyonda, Maliye Bakanı Alistair Darling’in de kabine dışında kalmasının ihtimal dahilinde olduğu ifade ediliyor.

Bir ayda 10 puan kaybetti
Telegraph gazetesinin anketine göre, bugünkü AP seçimlerinde İşçi Partisi’nin yüzde 17’lik oy oranıyla Muhafazakâr Parti ve Liberal Demokratlar’ın ardından üçüncü sırada gelmesi bekleniyor. Ipsos Mori şirketi tarafından yapılan bir anket de, masraf skandalının ortaya çıkmasının ardından İşçi Partisi’ne desteğin 10 puan düşerek yüzde 18’e gerilediğini gösterdi.

Guardian’dan istifa çağrısı
Skandal ve istifalar, Daily Mail tarafından “Fareler batan gemiyi terk ediyor”, Mirror gazetesi tarafından da “Brown eriyor” başlıklarıyla duyuruldu. İşçi Partisi’ne yakınlığıyla bilinen Guardian gazetesi başyazısında Brown’a istifa çağrısı yaparak, “Gerçek şu ki, (Brown’ın) ileriyi görme yeteneği, planı, gelecek için argümanı ve desteği yok... Zarlar atıldı, zor kararlar alınmalı. İşçi Partisi’nin Gordon Brown’la ipleri koparmasının vakti geldi” ifadesini kullandı.

Skandal nasıl ortaya çıktı?
Daily Telegraph gazetesinin ele geçirdiği  resmi kayıtlarda görülen harcamaların büyük kısmı yasalara uygun olarak yapılmış olsa da etik açından kafalarda soru işaretleri yarattı. Harcamalardan bazıları şunlar:
-  Başbakan Brown, Londra’daki iki dairesinin iki yıllık temizlik masrafları devlete 6 bin 577 sterlin ödetti.
-  Adalet Bakanı Jack Straw devlete ödediği belediye vergisinin tümünü devletten aldı.
-  Maliye Bakanı Alastair Darling, ikinci evi olarak gösterdiği evde, dört yılda dört kez tepeden tırnağa değişiklik yapıp, tüm masraflarını da devlete ödetti. Güney Londra’da kiraya verdiği dairesinin aidatları için devlete 6 ayda bin sterlin ödeme yaptırdı. Vergi beyannamesi doldurtmak için tuttuğu muhasebecinin ücretini devletten aldı.
-  Muhafazakâr Parti’nin eski liderlerinden Michael Howard, Kent bölgesindeki ikinci evinin bahçesi için 4 yılda 17 bin sterlin bakım masrafını devlete ödetti.
-  Muhafazakâr Parti’den Sir Peter Viggers, ördekleri için yaptırdığı 2 bin sterlinlik minyatür malikanenin ücreti de dahil olmak üzere bahçesi için yaptığı 32 bin sterlinlik harcamayı devlete ödetti.

Kesenin ağzı açık
İngiltere’de yasalar, milletvekillerinin seçim bölgeleriyle ilişkilerini yoğun biçimde sürdürebilmeleri için onlara bu bölgelerdeki evlerini açık tutma ve masraflarını devletten isteme hakkı tanıyor. Bir milletvekili maaşının yılda toplam 63 bin 291 sterlin olduğu ülkede bir milletvekilinin devlete ortalama maliyeti, danışman ve sekreter hariç 144 bin 176 sterlin.