Trump'tan enerji zengini üç ülkeye ziyaret: İşte tur programı ve beklenti listesi!
12.05.2025 - 13:52 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Enerji zengini üç Körfez Arap ülkesi, CNN International'ın analizine göre Trump'ın Orta Doğu turu sırasında "büyük duyurular" beklenebilir. İşte yarın başlayacak turla ilgili milyarlarca dolarlık yatırımlardan Suriye'ye karşılıklı beklentiler...
Bu üç ülkenin Trump ile kişisel bağlar kurduklarını ve ABD'ye trilyonlarca dolarlık yatırım sözü verdiklerini vurgulayan CNN International, "Ülkelerin bununla birlikte, Trump'ın çözmek istediği Gazze, Ukrayna ve İran gibi çatışmalarda kendilerini kilit arabulucular olarak konumda" olduklarını belirterek ziyaretin programını ve beklentileri sıraladı:
"Şimdi ise bu çabalarının ödülünü alıyorlar: Trump'ın ikinci dönemindeki ilk resmi ziyareti bu ülkelere olacak. ABD Başkanı, Salı günü Suudi Arabistan'a inecek, ardından Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyaret edecek. Bu ziyaretler 16 Mayıs'a kadar sürecek."
"Trump'ın dış politikaya yaklaşımının ticari olması göz önünde bulundurulduğunda, bu üç ülkenin sunabileceği çok şey var" diyen CNN International ekledi:
DEVASA HARCAMALAR
Bahreyn'deki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Orta Doğu Politikaları kıdemli uzmanı Hasan Alhasan ise CNN'e şöyle konuştu: "Trump'ın gözünde Körfez ülkeleri tüm doğru kutucukları işaretliyor. ABD ekonomisine trilyonlarca dolar yatırım yapmayı taahhüt ediyor ve ABD silah sistemlerine devasa harcamalar yapıyorlar. Bu stratejinin arkasında, Körfez ülkelerinin ABD'nin vazgeçilmez güvenlik ve ekonomik ortağı olarak konumlarını resmileştirme arzusu var ve bu ilişkiyi kendi çıkarları doğrultusunda en üst düzeye taşımak istiyorlar."
'ONU MEŞGUL TUTMAK İSTİYORLAR'
Habere göre Trump'ın ziyaret edeceği üç ülkenin de kendine özgü öncelikleri var. İşte bu ülkelerin ABD’den istedikleri ve bu hedeflere nasıl ulaşmayı planladıkları:
Suudi Arabistan politikası ve ekonomisi konusunda yazar ve yorumcu olan Ali Shihabi CNN'e verdiği demeçte, "Güvenlik, güvenlik ve yine güvenlik. Trump'ın ziyaretiyle Körfez ülkelerinin en çok istediği şey" diyor ve ekliyor:
Körfez ülkeleri, ABD'nin Körfez'in istikrarına yönelik güvenlik taahhüdünü yeniden teyit etmesini istiyor. Trump'ın birçok önceliği var ve ilgisini çabuk kaybedebiliyor. Bu yüzden onu meşgul tutmak istiyorlar.
NÜKLEER PROGRAM GELİŞTİRME
Suudi Arabistan habere göre ayrıca bir sivil nükleer program geliştirmek için ABD iş birliğini de arıyor. Ancak uranyumu kendi topraklarında zenginleştirmekte ısrar etmesi nedeniyle bu plan ABD ve İsrail'de nükleer silahların yayılması konusundaki endişeleri artırıyor. Yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyum nükleer silah yapımında kullanılabiliyor.
- CNN'e göre, Beyaz Saray'ın Suudi nükleer programına destek vermesi, Amerikalı şirketlerin kazançlı sözleşmeler almasını sağlayabilir.
600 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM ARTIŞI!
Mart ayında Trump, "Suudi Arabistan ABD'ye 1 trilyon dolar yatırım yaparsa oraya giderim" şeklinde konuşmuş, ardından "Bunu kabul ettiler, o yüzden gidiyorum" demişti. Riyad bu rakamı teyit etmese de, Ocak ayında ABD ile ticaret ve yatırımını 4 yıl içinde 600 milyar dolar artırmayı planladığını duyurdu. Bu rakamın daha da artabileceği belirtiliyor.
BAE'NİN YAPAY ZEKA LİDERLİĞİ HEDEFİ
Diğer Körfez ülkelerinden belki de daha fazla olarak, BAE, CNN'e göre yatırım yoluyla ABD ile bağlarını derinleştirmeyi ve karşılığında kazanç elde etmeyi stratejik bir yol olarak görüyor "ve bunu destekleyecek parası var." Kişi başına dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan BAE, ABD'ye trilyonlarca dolarlık yatırım sözü verdi. Abu Dabi kendisini 'sermayenin başkenti' olarak tanıtıyor.
AlKetbi, "Ticaret ve yatırımı genişletmek, stratejik ortaklığı güçlendirmenin bir yolu. ABD, Körfez bölgesinin güvenliğini garanti eden kritik bir güç olmaya devam ederken, aynı zamanda Körfez'in uzun vadeli kalkınma planlarıyla örtüşen fırsatlar ve yeteneklerle dolu dinamik bir ekonomi sunuyor" dedi.
- Mart ayında BAE, 10 yıl boyunca yapay zeka, yarı iletkenler, imalat ve enerji alanlarına odaklanan 1.4 trilyon dolarlık yatırım planı açıkladı. Washington'daki BAE Büyükelçiliği'ne göre ülkenin mevcut ABD yatırımları 1 trilyon doları bulmuş durumda.
BAE başkanının diplomatik danışmanı Anwar Gargash CNN'e şöyle konuştu:
BAE, yapay zeka ve ileri teknolojide önemli bir küresel oyuncu olma fırsatını bir kez yakalayabileceğine inanıyor. 1.4 trilyon dolarlık yatırım taahhüdü, ülkenin hidrokarbonlara olan aşırı bağımlılığını azaltma ve gelecekte refahı sağlama hedefiyle örtüşüyor.
Ancak habere göre Abu Dabi'nin 2031 yılına kadar küresel yapay zeka lideri olma hedefi, gelişmiş Amerikan mikroçipleri olmadan kolay olmayacak. Eski Başkan Joe Biden'ın son döneminde, ABD yapay zeka ihracatına yeni kısıtlamalar getirmişti. Bu önlemler, Çin gibi rakiplerin gelişmiş teknolojilere erişimini önlemek amacıyla 15 Mayıs'ta yürürlüğe girecekti. BAE de kısıtlamalardan etkilenen ülkeler arasında ve bu kısıtlamaların Trump'ın ziyareti sırasında kaldırılmasını bekliyor.
Perşembe günü ABD, Trump'ın Biden dönemi kısıtlamalarının bir kısmını kaldıracağını duyurdu.
KATAR'IN 'KÜRESEL DİPLOMASİSİ'
Katar, ABD ile en resmi güvenlik bağlarına sahip Körfez Arap ülkesi. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın "vazgeçilmez" olarak tanımladığı, CNN International'a göre Orta Doğu'daki en büyük ABD askeri üssüne ev sahipliği yapıyor.
Geçen yıl, ABD Katar'daki bu devasa üste askeri varlığını 10 yıl daha uzatacak sessiz bir anlaşmaya vardı. Ayrıca 1992 tarihli savunma iş birliği anlaşması da güncellendi ve bu ortaklık daha da güçlendirildi.
- 2022'de Biden yönetimi, Katar'ı NATO dışı ana müttefik olarak tanımladı. Bu unvan, ABD ordusuyla stratejik iş birliği içinde olan yakın dost ülkelere veriliyor. Katar, Gazze Savaşı'ndan Afganistan'a kadar birçok çatışmada önemli bir arabulucu rolü üstlendi. Uzmanlar, bunun Washington nezdinde etkili ve vazgeçilmez kalma çabasının bir parçası olduğunu söylüyor.
CNN'e konuşan Alhasan, "Körfez ülkeleri, çatışma arabuluculuğunu bir nüfuz ve prestij kaynağı olarak görüyor" derken ekledi: "Trump'ın siyasi gündeminde kendilerini vazgeçilmez ortaklar olarak konumlandırmayı başardılar."
SURİYE DE GÜNDEM OLACAK
Katar, aynı zamanda Suriye'nin yeni başkanı Ahmed Şara ile yakın ilişkilerini sürdürüyor. "Şara, ülkesini yıllardır süren Batı yaptırımlarından kurtarma peşinde" ifadelerini kullanan CNN International ekledi:
Konuya yakın bir yetkilinin CNN'e Perşembe günü verdiği bilgiye göre, Suriye de Trump'ın ziyareti sırasında Katar'ın gündeme getireceği önemli başlıklardan biri olacak. Yetkili, Katar’ın Trump yönetiminden, ABD’nin Caesar Yasası kapsamında Suriye’ye uyguladığı yaptırımları kaldırmasını isteyeceğini söyledi. Katar, Washington’dan onay almadan Suriye'ye herhangi bir mali destek sağlama konusunda temkinli.
'BÜYÜK DUYURULAR BEKLEYİN'
Uzmanlara göre Trump'ın ziyareti, esasen bu üç Körfez ülkesinden neler elde edebileceğiyle ilgili. Her ülke, karşılıklı fayda sağlayacak yeni anlaşmalar bekliyor.
Maksad şunları söyledi: "Trump buraya geliyor çünkü ABD ekonomisinin, belki de kendi ve çevresindekilerin çıkarlarının, Suudi Arabistan, BAE ve Katar’la yapılacak anlaşmalarla gelişeceğine inanıyor. Yani büyük duyurular bekleyin."
