Tatar’dan altı öneri

ECEM TOPLAR Ankara - Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde, Kıbrıslı taraflar ve garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de katılımıyla 5+1 formatındaki gayriresmi Kıbrıs konulu konferans, Cenevre’de devam ediyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in başkanlık ettiği konferansın ikinci günü, Guterres’in yanı sıra Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nikos Anastasiadis, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın söz almasıyla başladı. Bunun ardından Guterres, heyet başkanlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

‘Değişiklik yok’

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Cenevre’deki konferansta Kıbrıs Türk tarafının pozisyonunu kayda geçirmek için yaptığı sunum sonrası açıklamada bulundu ve “Bizim pozisyonumuzda herhangi bir değişiklik tabii ki yoktur, olmayacaktır da” ifadelerini kullandı. Tatar, neden Kıbrıs’ta iki eşit egemen devlet talep ettiklerini gerekçeleriyle anlattığını söyledi.

Tatar’ın, iki devletli bir çözüm için 6 maddelik bir öneri sunduğu belirtildi. Öneriler şöyle:

1- Genel Sekreterin inisiyatif alıp yeni bir Güvenlik Konseyi kararı çıkarılmasıyla birlikte iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve eşit egemenliği garanti altına alınacak. Alınacak bu yeni karar, iki devletin iş birliğine dayalı bir ortaklık kurmasının yolunu açacak.

2- Bahse konu kararla birlikte sağlanacak eşit uluslararası statü ve eşit egemenliği sonrası, iki taraf, sonuç odaklı, zaman limitli BM nezdinde bir müzakere sürecine başlayacak. Bu müzakereler iki tarafın anlaşacağı bir iş birliği anlaşmasını hedefleyecek.

3- İki devlet arasındaki bu müzakereler AB konuları, mülkiyet, güvenlik ve sınır düzenlemeleri gibi konuları ele alıp, ilişkileri düzenleyecek.

4- Müzakereler, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere tarafından desteklenecek, eğer ihtiyaç duyulursa, AB de gözlemci olarak katılabilecek.

5- Eğer iki devlet herhangi bir kontekste bir anlaşmaya varırsa, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere bunu destekleyecek.

6- Ulaşılacak olan herhangi bir anlaşma eş zamanlı şekilde referanduma gidecek.

Öte yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Cenevre’de Kıbrıs Türk tarafının egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü vizyonuna ve buna yönelik önerisine tam destek verdik” ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, konferans kapsamında federal çözümün neden mümkün olamayacağını anlattıklarını belirtti.

‘Tamam mı, devam mı?’

Birleşmiş Milletler öncülüğündeki gayriresmi görüşmelere yakın Kıbrıslı Türk diplomatik kaynaklar, “Tamam mı, devam mı?” denileceğini anlamak için görüşmelere geldiklerini belirtiyor. Milliyet’in ulaştığı Türk tarafının “iki eşit egemen devlet” tezine dair teknik detaylara göreyse, federasyon temelli görüşmelerin ana maddeleri olan güvenlik ve garantiler, Ada’daki askeri birlikler, toprak paylaşımı, eşdeğer muamele ve mülkiyet düzenlemeleri artık görüşme konusu olmayacak. Türk diplomatik kaynaklar, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın iç kamuoylarına “müzakere” izlenimi vermeye çalıştığını bunun için de üç gün planlanan görüşmelerin süresini uzatmaya çalışabileceklerini belirtiyor. KKTC ise, görüşmelerin uzamasının sürece katkıdan çok zarar getireceği görüşünde.

Kıbrıslı Türk kaynaklar da, Kıbrıs sorununun temelinin, “statü” meselesi olduğunu ifade ediyor. Kaynaklar, Cenevre’de ortak zeminde buluşulamaması halinde, Pakistan, Azerbaycan, Katar gibi ülkelerin resmi olarak KKTC’yi tanıması için düğmeye basılacağının sinyalini veriyor.