Anlam Kayması Nedir, Özellikleri Nelerdir? Anlam Kayması Olan Ve Olmayan Cümle Örnekleri

Zaman kipleri üzerinden ele alınarak gerçekleştirilen anlam kayması, zamanın farklı şekillerde ele alınarak cümle kurulmasına dayanır. Özellikle geçmiş ya da gelecek durumu anlatırken geniş zaman kullanılır veya tersi de yapılabilir. Hem eğitim amaçlı hem de gündelik yaşamda önemli bir yere sahip olan dil bilgisi kuralları içerisinde yer alıyor.

Anlam Kayması Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Zaman kiplerinin değişik yerlerde ve farklı amaçlar doğrultusunda kullanılması ile oluşan durum anlam kayması olarak bilinmektedir. Bu doğrultuda anlam kayması noktasında zaman kipleri yersiz olarak da ele alınabilmektedir. Genel olarak bu kural fiillerde yaşanır. Ancak çekimli fiillerde meydana gelen anlam kayması bir anlatım bozukluğu olarak öne çıkıyor. Her ne kadar Türkçede yerleşik olarak bir alışkanlık haline gelmiş olsa bile doğal bir kullanım olmadığını söylemek gerekir.

Fiillerde gerçekleşen anlam kayması ile beraber cümlenin anlamını değiştirmesinin yanında, anlaşılmasını ve bulunmasını kolay hale getirmektir. Fakat devamlı olarak kullanılması ile beraber anlam kayması bozukluğu normal bir anlatım şeklini gelmiş ve dilbilgisi içerisinde yer almıştır. Zaman kipleri üzerinden gerçekleşen anlam kayması, anlamlı bir etki ifade etse de anlatım bozukluğu ortaya çıkarmaktadır.

Anlam Kayması Olan ve Olmayan Cümle Örnekleri

Verilecek örnekler ile beraber anlam kayması olan ve olmayan cümleler üzerinden konu daha iyi anlaşılabilir. Özellikle gündelik yaşamda anlatılan bir hikaye ya da olaylar karşısında, anlam kayması çok fazla değerlendirilmektedir. Toplumsal olarak bu durum artık bir alışkanlık haline geldiği için, anlatım bozukluğu yaşansa dahi söylenmek istenen kolayca anlaşılabilir. Şimdi bunu bazı örneklerle açıklayarak daha etkin şekilde konu anlatımı sağlamak mümkündür.

- Arkadaşlarım bu hafta bize geliyorlar. (Gelecekler)

 - Padişah bir gün korumalarını alıp çarşıya iner. (İnmiş)

 - Ben onun ne anlatmak istediğini çok iyi bilirim. (Biliyorum)

 - Bu hafta sonu sinemaya gideceksin. (Git)

 - En büyük problem burada yatman olacak. (Olmalı)

 - Ben yardım edeyim, ne aramıştınız? (Arıyorsunuz?)

 - Onun bulunduğu yere uğrar ve özür diler. (Uğradı ve özür diledi)

 Bu şekilde anlam kayması olan cümleler öne çıkarılabilir. Ayrıca zaman kiplerinin yerinde ve anlamı üzerinden kullanılması ile anlam kayması olmayan cümlelere örnek vermek mümkün.

 - Bugün arkadaşlarımla sinemaya gideceğim.

 - Randevu al ve doktora git.

 - Akrabalarım bu hafta sonu bize gelecek.

 - Nasrettin Hoca bir gün eşeğini alıp pazara inmiş.

 - Onun evine kadar geldi ve özür diledi.

 Bu şekilde zaman kipi doğru yerde ve doğru zaman üzerinden ele alındığında, herhangi bir anlam kayması yaşanmaz. Yani durumun ne zaman ve ne şekilde yapılacağı net olarak anlatılır.