10.05.2021 - 16:36 | Son Güncellenme:
Eklemeli yani bitişken gruplu dillerde sözcükler genelde birden fazla sayıda heceli olabilir. Buna ek olarak ise ilgili dildeki sözcüklere yapım ve ya çekim ekleri de gelebilir. Getirilen bu yapım ve ya çelim eklerinin kök ile kaynaşması sonucunda sözcükler farklı anlam kazanabilir.
Bitişken Diller Nedir?
Dünya dilleri genel olarak yapı bakımından 3 grupta incelenmektedir. Bunlar tek heceli diller yani ayrımlı diller, çekimli diller yani bükümlü diller, eklemeli diller yani bitişken diller şeklinde yer almaktadır. Bu dillerde genelde hiç değişmeden sabit olan tek ve ya çok heceli şekildeki köklere yapım ve de çekim ekleri eklenir.
Köke getirilen yapım ekleriyle beraber yeni sözcükler ve yeni kavramlar türetilmektedir. Köklere, kelimeler arasında yer alan geçici görev yüklemek için getirilen ekler çekim ekleri olmakta ve yeni ekler ulandığında da kökte bir değişiklik olmamaktadır. Türkçeye yabancı dillerden girmekte olan bazı sözcük köklerine ekler getirilerek yeni pek çok sayıda sözcükler türetilir.
Bitişken Dillere Örnekler Nelerdir?
Dil gruplarında eklemeli diller olan bitişken diller arasında başta Türkçe gelmektedir. Ardından Altay dilleri yani Moğolca ve Mançu-Tunguz, Japonca, Ural dilleri olan Macarca, Samoyetçe, Fince bitişken diller arasında yer alır. Buna ek olarak Asya ve Afrika dilleri içinden bazıları da bu dil grubunda yer almaktadır. Bitişken dillerden en başta gelen Türkçe dilinden bir yapım eki ve de çekim eki örneği vermek gerekir ise;
Yapım ekleri
göz + cü = “gözcü”
göz + lük = "gözlük"
göz + lük + çü + lük = “gözlükçülük”
göz + le + mek = “gözlemek”
şeklinde yer almaktadır.
Çekim ekleri ise
ev + den çıkmak
yol + a bakmak
ev + i bulmak
şeklinde yer almaktadır.