Cinaslı Uyak Nedir? Cinaslı Kafiye Örnekleri Nelerdir?
21.04.2021 - 17:47 | Son Güncellenme:
Edebi eserler manzum ve mensur olarak ikiye ayrılır. Manzum eserler genellikle beyit ve dörtlüklerle kaleme alınır. Dizelerin sonunda yer alan kelimelerdeki ses uyumuna ise uyak denir. Uyak yapılarına ve ses özelliklerine göre beş ana grupta toplanır. Bunlar sırasıyla yarım, tam, zengin, kafiye, tunç ve cinaslı uyaklardır. Cinaslı uyak nedir? Merak edenler için örnek kelimeler ve cümleler ile birlikte derledik.
Uyak kelimesi ''uymak'' filinden türetilmiştir ve birbirine ses olarak benzeyen kelimeler için kullanılır. Kafiye kelimesi de uyak ile eş anlamlıdır.
Cinaslı Uyak Nedir?
Cinaslı uyak, yazılışları aynı olup da farklı manalara gelen kelimelerle yapılan uyak çeşididir. Bu kafiyelerde sesteş kelimeler kullanılır. Başta Fuzuli, Nedim, Nefi ve Baki olmak üzere birçok Osmanlı şairi, gazel ve kafiyelerinde cinaslı uyak kullanmıştır.
Günümüzde de cinaslı kafiye ile kaleme alınmış birçok şiir bulunmaktadır.
Cinaslı Kafiye Örnekleri Nelerdir?
Gül kelimesi ile yapılan cinaslı kafiye örnekleri:
1- Yarim sana getirdiğim
Gönlümün derinliklerinden birkaç demet gül
Artık solmasın çehren,
Çatılmasın kaşların, ne olur artık gül
Yukarıdaki dörtlüğün ikinci dizesindeki gül kelimesi bir çiçek adı olarak kullanılmıştır. Son dizedeki gül sözcüğü ise ''gülmek'' fiilinin köküdür.
2- Eğer yoksa sahibi
Bahçendeki gülü ver
Ağlamak uzak dursun senden
Biraz da sen gülüver
Bu kıtada ise ''gülü ver'' kelimesiyle cinaslı kafiye yapılmıştır. Şair ikinci satırda ''gülü ver'' diyerek sevgilisinin bahçesindeki gülü istemektedir. Son satırdaki ''gülüvermek'' ise ağlamak filinin zıt anlamlısıdır.
3- Yar ve Yara kelimeleri ile yapılan cinaslı kafiye
Yollarım kapandı
Varıp gidemem yâra
Yarı görmedikçe
Kapanmaz bendeki yara
Yukarıdaki dizede ise önce sevgili anlamında yar kelimesine -a eki getirilmiştir. Son satırdaki ''yara'' kelimesi ise dert ve acı anlamında kullanılmıştır.
