Cümlede Vurgu Nedir, Nasıl Bulunur? Cümlede Vurgulanan Öge İle Arasöz Konu Anlatımı

Hem edebiyat alanında hem de gündelik yaşamda cümlede vurgu çok sık kullanılmaktadır. Cümle içerisindeki herhangi bir etki üzerinden o etkinin vurgulanması için yapılan cümle kurulumu olarak ele almak mümkün. Cümlenin öğelerine uygun şekilde ele alınmak suretiyle yapısı bozulmadan, herhangi bir öğe vurgulanabilmektedir.

Cümlede Vurgu Nedir, Nasıl Bulunur? 

Cümlede asıl anlatılmak istenen öğenin öne çıkarılması için yapılan çalışmalar cümlede vurgu olarak bilinmektedir. Genelde konuşurken dikkat edilmesi gereken bir kelime veya kısım olduğunda ses tonu yükseltilir. Ancak bu durum yazılı cümleler üzerinden doğal olarak yapılamaz. Bu sebepten dolayı bir cümle içerisinde anlatılmak istenen yükleme yaklaştırılır ve cümlede vurgu gerçekleştirilir. Kısacası bir cümlede yükleme yakın olan öğe, vurgulanmak istenen yapı olarak biliniyor.

Böylece cümlede ilgi çekilmek istenen kısım daha etkin şekilde karşı tarafa aktarılır. Bu durum bazen sadece bir kelimeyi anlatmak için ele alınır bazen ise cümleyi bütün olarak anlatmak amaçlı değerlendirilir. Sebep hangisi olursa olsun cümleden yükleme yaklaştırılan bir öğe vurgulanmak istenen etkiyi anlatmaktadır. Özellikle birçok farklı metin, edebi eserler ve yazılı kaynaklar ile beraber gündelik yaşamda da yayın üzerinden değerlendirilmektedir.

Cümlede vurguyu bulmak aslında oldukça kolaydır. Bunun için cümle içerisindeki yükleme en yakın olan öğeyi ele almak yeterlidir. Yani eğer cümlede vurgulanmak istenen bir yapı ele alınmış ve bu kural bilinçli şekilde değerlendirilmiş ise, o zaman yükleme en yakın olan öğe öne çıkmaktadır.

Cümlede Vurgulanan Öğe ile Arasöz Konu Anlatımı

 Cümlede vurgulanan öğe ile ara söz açısından konuyu daha iyi anlatabilmek için örnekler vermek mümkün. Böylece söylenmek istenen daha etkin şekilde anlaşılabilir.

 ‘’Annem bugün her yerde beni aramış.’’ 

 ‘’Annem her yerde beni bugün aramış.’’

 ‘’Annem bugün beni her yerde aramış.’’

 ‘’Bugün beni her yerde annem aramış.’’

 Görüldüğü üzere aynı cümle üzerinden kelimeler yüklemin yanına geldiğinde hangi öğenin vurgulanmak istendiği açık şekilde ortaya çıkmaktadır. Şimdi bunu başka bir cümle üzerinden ele alalım.

 ‘’Bu yıl sınava beraber hazırlanacağız.’’

 ‘’Sınava beraber bu yıl hazırlanacağız.’’

 ‘’Bu yıl beraber sınava hazırlanacağız.’’

Görüldüğü üzere bu şekilde örnekler vererek siz de farklı cümleler üzerinden konuyu daha etkin biçimde anlayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken durum eğer yüklem başa geçiyor ise o vakit sonunda bir kelime yer almaz. Böyle durumlarda vurgulanmak istenen yüklem olarak öne çıkıyor.

 ‘’Uğradı arkadaşlarım bu gece.’’

 ‘’Sevdiler beni ailece.’’

Görüldüğü üzere bu cümlelerde yüklem başa geldiği zaman cümlede vurgulanmak istenen öğe olarak öne çıkıyor.