21.07.2020 - 23:29 | Son Güncellenme:
Sözlü anlatım türleri birçok farklı şekilde alt başlıkları ayrılmaktadır. Özellikle KPSS gibi milyonlarca kişinin katıldığı sınavlarda sözlü anlatım türlerine ait sorularda gelmektedir. Bu da sözlü anlatım türleri e ait bilgilere ulaşma ihtiyacı hissettirmektedir.
Sözlü Anlatım Türleri Nelerdir?
Sözlü anlatım türleri bir konuşmacı ile gerçekleşen veya birden fazla konuşmacının katılımı ile gerçekleşen sözlü anlatım türleri olarak ikiye ayrılır. Bir konuşmacının katılımı ile gerçekleşen sözlü anlatım türleri nutuk, konferans ve bildiridir. Bu sözlü anlatım türlerinde konuşmacı ve dinleyiciler arasında soru-cevap dışında tartışmalar yapılmaz. Konuşmacı aktif dinleyici daha pasif durumdadır. Nutukta duygulara yer verilen bir sözlü anlatım türü iken, konferans ve bildiri bilgilendirme amaçlı sözlü anlatım türleri arasındadır.
Birden fazla konuşma acıyla gerçekleşen sözlü anlatım türleri; sözlü anlatım türlerinin genel çoğunluğu birden fazla konuşmacının katılımı ile gerçekleşir. Birden fazla kişinin oluşturduğu sözlü anlatım türleri için farklı özellikler söz konusudur. Bu sözlü anlatım türlerinin bazılarını da konuşmacı öne çıkarken bazılarında konuşma tartışması öne çıkmaktadır.
Birden fazla kişiyle gerçekleşen sözlü anlatım türlerinin ortak özelliği; hepsinde bir konu etrafında belli bir ön hazırlık yapılarak gerçekleştirilmelidir. Genelde konu hakkında uzmanlar konuşmada yer alır. Röportaj ve mülakat soru cevap şeklinde gerçekleşirken, açık oturum, panel, seminer ve forum müzakere konuşması, münazara ise tartışmalı konuşma türünde gerçekleşir.
Söz Anlatım Türü Örnek Metinler Ve Özellikleri
Sözlü anlatım türleri örnekleri;
- Konferans dinleyici vardır. Başkan yoktur. Yalın bir dil kullanılır ve bilgi vermek amacıyla düzenlenir. Panel dinleyici vardır. Başkan vardır. Konuşma sohbet havasında geçer ve konular herkesi ilgilendiren bir alandan seçilir.
- Sempozyum dinleyici vardır. Başkan vardır. Konuşmada sohbet havası vardır ve konu uzmanlık isteyen alanlardan seçilir.
- Açık oturum dinleyici vardır. Başkan vardır. Herhangi bir sonuca varılmaz. Başkan konuyu özetler ve bağlantı kurar ve konu topluma ilgilendiren bir alandan seçilir.
- Münazara iki grubun iki gruptan oluşur ve başkanları vardır. İkna edici bir üslup kullanmak önemlidir. Başkanlar grup adına söylenen özetler. Konu olumlu ve olumsuz bir şekilde belirlenerek 2 farklı görüşü biçimlendirmek ile ilgili seçilir.
- Forum dinleyici vardır. Başkan vardır. Tartışma söz konusudur dinleyiciler tartışmaya dahil olabilir. Başkan forum sırasında konuşulanları özetler ve tekrar ederek forumu kapatır. Konu Toplumu ilgilendiren alanlardan seçilir.
Sözlü anlatım özellikleri;
- Dil doğru ve yerinde kullanılmalıdır.
- Dilin yapıcı ve inandırıcı olması gerekmektedir.
- Seslenilen kitlenin seviyesi ve uygun bir konuşma yapılmalıdır.
- Jest ve mimiklerden yararlanmalıdır.
- Ses etkili şekilde kullanılmalıdır.