4 bin kişiye iş imkanı doğacak

ORTA Doğu Teknik Üniversitesi tarafından üniversite - sanayi işbirliğini sağlamak ve ileri teknolojiler üretmek için kurulmasına başlanan ODTÜ Teknokent'i, üniversitenin batısında, Eskişehir Yolu üzerinde, toplam 500 dönümlük arazi ve 200 bin metrekarelik bir inşaat alanına sahip. Teknokent'in yapımı 4 etapta tamamlanması planlanıyor ve Halıcı Yazılımevi ile Doğa Tarihi Müzesi, inşaa çalışmaları devam eden birimlerini oluşturuyor.
ODTÜ Teknokent Proje Koordinatörü Prof. Dr. Nevzat Özgüven, teknokent çalışmaları için 1 milyon dolar dış kredinin ön anlamasının yapıldığını ve 220 milyar lira DPT desteği aldıklarını belirtti. 4 bin kişiye yeni iş alanı yaratacak olan teknopark çalışmalarının etap etap yürütüleceğini ve projenin toplam maliyetinin 15 milyon dolar olduğunu belirten Özgüven, şu bilgiyi verdi:
"Teknopark içinde bazı bölümler kiraya verilerek bir kısmı ise işadamlarının yatırımları ile tamamlanacak. Dış kredi anlaşması kesinleştiğinde, binaları yapıp kiraya vermeyi tercih edeceğiz. Şu ana kadar Halıcı Yazılımevi kendi binasını yapıyor. Yazılım konusunda projeleri olan bu binada ofis kiralayabilecek. Bugüne kadar 15 - 20 firmadan, teknopark içinde yer almak için talep geldi. Motorola firması Türkiye'ye gelseydi, ODTÜ Teknokent'i içinde yer alacaktı. Ayrıca, kuluçka dönem veya inkübatör tarzında çalışan, yani projesi olan ve işe sıfırdan başlayan kişilerin yer aldığı Teknoloji Geliştirme Merkezi'nde (TEKMER) şuan faaliyet gösteren 30 firma var. bu firmaların 8'i mezun oldu, ikisi sınıfta kaldı, değerlerinin ise çalışmaları sürüyor. Bu firmalardan biri 2 kişi olarak çalışmaya başladı, bugün elektronik kart üretip, Avrupa'ya satıyor."

Türkiye Santraç Şampiyonu ve zeka oyunları yarışmaları düzenleyen Halıcı Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Emrahan Halıcı, teknopark yatırımı için kolları sıvayan ilk işadamı olma özelliğini taşıyor. Türkiye'de teknopark oluşumu için çaba sarfedenler arasında ön sıralarda yer alan Emrahan Halıcı, ODTÜ - Teknokent'in ilk binası olan 2 milyon dolarlık ODTÜ - Halıcı Yazılımevi'nin yapımına başladı. Emrahan Halıcı, inşaa çalışmaları süren yatırım konusunda şu bilgileri veriyor:
"ODTÜ Teknokent büyük bir proje ve ilk proje çalışmaları 1987 yılına dayanıyor. Biz, teknopark içinde yazılım parkı kurmak için çalışmalara başladık. Şu an toplam 5 bin metrekare alana sahip olan binayı yapıyoruz. 1998 yılının sonunda bina bittiğinde, yazılımla ilgilenen küçük ve orta büyüklükteki şirketler ile uluslararası şirketlere ofis, laboratuvar, yönetim, rekreasyon, dinlenme alanları sunacağız. Türkiye'de çok akıllı ve yazılım üreten insanlar var. Bu kişiler kendi bürolarında ürettikleri yazılımları, uluslararası pazara sunamıyorlar. Yani bir ürün olarak pazarlayamıyorlar. İşte ODTÜ - Halıcı Yazılımevi olarak bu kişilere kalite kontrolü, yazılımla ilgili deneme ve test birimleri, tanıtım ve pazarlama hizmetleri vereceğiz. Ayrıca yazılımla ilgili ambalajlama, eğitim ve seminer verilen alanlar da bina içinde yer alacak. Çünkü bu işler, özel ihtisas isteyen konular. Yazılım üreten kişiler bu işleri yapamadıkları için ürettiğini satamıyorlar. Yabancı firmalarla işbirliği yazılım konusunda çok alt düzeyde gerçekleşiyor. Teknopark içindeki bu çalışma yazılım sektörüne ivme getirecek, ortak bir sinerji yaratacak. En önemli unsur da, ODTÜ'nün insan kaynaklarından, alt yapısından, öğretim elemanları ile öğrencilerinden faydalanma imkanı olacak. Bu parkta 24 saat çalışan yazılım fabrikası hedefleniyor. "

* Chip - card uyumlu, bilgisayar kumandalı yiyecek - içecek satış otomatları tasarımı.
* Chip - card ile güvenli bilgi kaydı, kredi işlemleri, kimlik denetimi, ücret ödeme otomasyonu gibi cihazların tasarım ve üretimi.
* Alternatör regülatör geliştirilmesi.
* Stand - alone bilgisayarlı elektrokardiyografi sistemi geliştirilmesi.
* Elektronik su armatürleri tasarımı ve üretimi.
* Bilgisayar yazılımları ve bilgisayar kartları tasarımı, Türkiye'de geliştirilmiş ilk Hardlock'un tasarlanıp üretilmesi.

* İleri teknoloji, yenilik, yaratıcılık ve bilgiye dayanan faaliyetler esas olmak üzere, Ar - Ge ağırlıklı çalışmalar yürüten firmalar, teknoparkta yer almak için teknopark yönetimine başvuruyor.
* Firmalar, teknopark içinde ofis kiralıyor. Kira şartları üniversitenin şartlarına göre değişiyor. Örneğin ODTÜ ve TÜBİTAK 25 yıla kadar kira sözleşmesi yapabiliyor. Bazı durumlarda bu kira 49 yıla kadar çıkabiliyor.
* İsteyen firmalar ise yap-işlet-devret modeli ile bina yapabiliyor. Bu binayı 25 ile 45 yıl arasında kullandıktan sonra üniversiteye devrediyor. Arsa ise yine kiralanıyor veya yatırım karşılığı ücretsiz tahsis ediliyor. Bu şartlar üniversiteye göre değişiyor.
* Teknopark içinde ortak kullanım için laboratuvar, araştırma merkezi, kütüphane, yönetim, iletişim imkanı, sekreterlik, hukuk, muhasebe, yönetim, bilgi - işlem merkezi, rekreasyon, dinlenme alanları ile sportif olanaklar bulunuyor.

* Üniversiterin içinde yapılan yüksek teknoloji çalışmalarından özel sektör haberdar değil. Bu nedenle de üniversite - sanayi işbirliği sağlanamıyor.
* Sanayi kuruluşları, teknoloji ithal etmek yerine teknoloji üretmenin yaratacağı faydaları henüz bilmiyor. Bu nedenle de teknoparkların oluşmasına ilgisiz.
* Teknopark yasasının henüz oluşmaması, bu alanda yatırım yapmayı düşünenleri de beklemeye itiyor.
* Ar - Ge çalışması yapacak bilgiye sahip öğretim üyeleri ile araştırma görevlileri, ortak çalışmalar konusunda yasal bir yönetmelik olmadığı için, projenin başarı ile sonuçlanmasında kazançlarının ne olacağını bilmiyorlar. Yani, uzun çalışmalar sonucunda yeni bir teknoloji yaratan kişiler, bunun meyvesini yiyemiyor.
* Teknoloji Araştırma Merkezlerinde geliştirilen başarılı projeler, pazarlanmadığı için rafa kalkıyor.

İzmir'deki teknopark çalışmaları, İstanbul ve Ankara'ya göre daha karmaşık ve daha sorunlu olarak yürüyor. Nedeni de, TÜBİTAK ve ODTÜ gibi güçlü bir ortağın olmayışı.. Çalışmalar, daha çok iyiniyet ve özel çabalar ile yürütülüyor. Örneğin teknoparkın yer sorunu tam olarak çözülemedi. Önce Ege Üniversitesi içinde planlanan teknopark, daha sonra alanın yeterli alan olmayışı nedeniyle 9 Eylül Kampüsü içine alındı.
İzmir'deki teknoparak çalışmaları, 1988 yılında İTAŞ - İzmir Teknopark Ticaret Aş'nin kurulması ile başladı. İTAŞ'ın ortakları arasında Ege Üniversitesi, 9 Eylül Üniversitesi, İzmir Belediyesi, Ege Bölgesi Sanayi Odası yanı sıra başta Yaşar Holding, Tansaş, Ege Yatırım, Çimentaş, Ege Biracılık gibi sanayi kuruluşları da yer aldı.
İTAŞ'ın ilk inkübatör binası 1991 yılında tamamlandı. İTAŞ'ın faal hale gelmesi ise 1995 yılında mümkün oldu. Teknopark kurmak için arayışlar içinde olan İzmirliler, bu yılın başında İsrail Modeli'ni benimsedi. İsrail'in Tefen adlı teknoparkını kuran Slef Wertheimer ile ortak teknoparak çalışmasını başlattı.
İTAŞ Genel Müdürü Nesim Levi, İzmir bölgesinde yüksek teknoloji ürünlerine ağırlık vererek katma değeri yüksetmeyi amaçladıklarını belirtti. 9 Eylül kampüsü içinde süren teknopark çalışmaları için İsrailli Stef Wertheimer'in Iscar Group'u tarafından 2 milyon 450 bin dolar, Selim Yaşar tarafından 2 milyon 450 bin dolar ve Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından ayni olarak 1 milyon dolarlık bir kaynak aktarımı planlandı.