ABD son dakikada uzlaştı ama ‘tartışma’ kapanmadı

ABD Başkanı Barack Obama, Demokratlar ve Cumhuriyetçi liderlerin günler süren tartışmaların ardından, borç tavanının yükseltilmesi ve bütçe kesintisi konusunda uzlaşmaya vardığını duyurdu. ABD’de temerrüdün engellenmesini sağlayacak uzlaşmaya sürenin dolmasına sadece 2 gün kala varıldı.
Obama, ‘son dakika’ anlaşmasını Beyaz Saray’da yaptığı açıklamayla kamuoyuna duyurdu. “Kongre’nin iki kanadındaki her iki partinin liderlerinin bütçe açığını azaltacak ve temerrüde düşmeyi önleyecek bir anlaşmaya vardığını duyurmak istiyorum” diyen Obama, açıklamasında, Kongre üyelerine üzerinde uzlaşılan teklifi onaylamaları çağrısında bulundu. ‘Son dakika’ anlaşmasının açıklanmasıyla, ABD, Avrupa ve Asya’da borsalar çıkışa geçti. New York Borsası’nda Dow Jones endeksi güne yüzde 1.11 yükselişle başladı. Tokyo Borsası Nikkei endeksi, yüzde 1.34 arttı. Ancak Avrupa’daki borç krizi endişesi ve ABD’de düşük gelen üretim rakamları nedeniyle bazı borsalar kazançlarını koruyamadı.
Uzlaşmaya göre, ABD önümüzdeki 10 yılda bütçe açığını 2.4 trilyon dolar azaltılacak. Planın ilk aşamasında harcamalarda 900 milyar dolar kesinti uygulanacak. Kongre’de kurulacak özel bir komitenin de aralık ayı sonuna kadar 1.5 trilyon dolarlık tasarruf sağlanmasının yollarını belirleyeceği belirtiliyor.

Hoşnutsuzluk kayda geçecek
Federal hükümetin borçlanma limitinin, 2012 başkanlık seçimleri sonrasına kadar olan dönemi kapsayacak şekilde, iki aşamada en az 2.2 trilyon dolar düzeyinde yükseltilmesini içeren plan, Kongre’ye, bu aşamalara dair “hoşnutsuzluğunu” kayda geçirmesi imkânı tanıyor ancak Kongre’nin bu aşamaları bloke edebilmesi için hem Senato hem de Temsilciler Meclisi’nde üçte ikilik oy çoğunluğuna ulaşılması zorunluluğunu getiriyor, bunun ise zor bir ihtimal olduğu belirtiliyor.
Wall Street Journal gazetesi anlaşmanın ‘iflası’ önlemek açısından önemli olduğunu ancak vergi ve harcamalarla ilgili ayrıntıları karara bağlamaması nedeniyle Washington’un daha aylarca sürecek çekişmelere sahne olacağını yazdı.
Anlaşmanın Senato ve Temsilciler Meclisi’nde oylamaya sunulması bekleniyor. Kongre’nin her iki kanadının da onay vermesi halinde anlaşmanın hayata geçirilmesi Obama’nın imzasına kalacak ve böylece ABD’nin temerrüde düşmesi riski, limitin artırılması için olan sürenin son gününde önlenmiş olacak.
Senato ve Temsilciler Meclisi’ndeki liderler de planla ilgili olarak parti üyelerini bilgilendirdi. Anlaşmanın Senato’da onaylanması beklenirken Temsilciler Meclisi’ndeki akıbetinin ise o kadar kesin olmayabileceği yorumları yapılıyor.

Boehner: En iyi anlaşma değil ama destekliyorum

Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi John Boehner, partililere yaptığı açıklamada, üzerinde uzlaşılan planın “dünyadaki en iyi anlaşma” olmadığını ancak plana destek verdiğini söyledi. Meclis’teki Demokrat Azınlık lideri Nancy Pelosi ise “Nihai metnin nasıl olacağı ve etkileri konusunda tüm detayları bilmiyorum. Tamamımız bunu desteklemeyebilir” dedi. Senato’daki liderlerin ise daha olumlu açıklamalar yaptığı gözlendi.
Senato’daki Demokrat Çoğunluk lideri Harry Reid, “Her iki partinin bir araya gelip tarihi bir anlaşmaya varmasından mutluluk duyduğunu” belirtti, Senato’daki Cumhuriyetçilerin lideri Mitch McConnell da “Bu gece Amerikan halkına, ABD’nin temerrüde düşmeyeceği güvencesini verebiliriz” diye konuştu.

Not konusu belirsiz
Anlaşmayla birlikte ABD’nin temerrüde düşmesinin önüne geçilse de planın bütçe açığını yeterli miktarda azaltarak ülkenin AAA olan kredi notunu korumasını sağlayıp sağlamayacağı belirsiz. Piyasalar anlaşma sağlanmasının ardından uluslararası
kredi derecelendirme kuruluşlarından gelecek açıklamaları bekliyor. Standard & Poor’s, geçen ay bu konuda net bir sinyal vererek ABD’nin kredi notunu aşağı çekebileceği uyarısında bulunmuştu.

Vladimir Putin: ABD dünya ekonomisinin asalağı

Rusya Başbakanı Vladimir Putin, “ABD’nin, borçları nedeniyle dünya ekonomisinin asalağı olduğunu” söyledi. Putin, ABD’nin imkanlarının ötesinde krediyle yaşayan bir ülke olduğunu ve borcunun bir kısmını dünya ekonomisinde dinlendirdiğini belirterek, ABD’nin doların monopol durumunu kullanarak, dünya ekonomisinde asalak gibi yaşadığını savundu.

ABD imalat endeksiyle borsalar düşüşe geçti

ABD’de borç tavanının artırılması ve temerrüdün engellenmesini sağlayacak son dakika anlaşmasının sağlandığı açıklamasıyla yurtdışı borsalarda yaşanan yükselişle güne pozitif başlayan İMKB endeksi günü yüzde 0.59 oranında düşüşle 61.926 puandan tamamladı.
Endeksin yurtdışı borsalarda yüzde 1’i aşan orandaki değer kayıplarının etkisiyle ikinci seansta eksiye döndüğünü belirten uzmanlar, “Ayrıca, ABD ISM imalat endeksi temmuzda 50.9 puan ile beklentilerin altında açıklandı. Bu veriyle ABD ve Avrupa borsaları eksiye döndü. Ayrıca, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2.796’yla tarihi düşük seviyeye geriledi” yorumunda bulundu.
Bu arada, Genelkurmay Başkanı ve üç kuvvet komutanının emekliliklerini istemelerinin ardından cuma günü 1.70 liraya çıkan dolar, gün içinde 1.66 liraya kadar gevşedi. Ancak, ABD verisiyle 1.68 liranın üzerine çıktı.