Haydi Güneydoğu'ya

       GÜNEYDOĞU'da terör neredeyse tamamen bitiyor. Artık bölgenin sorunu ekonomi. İşsizlik ve yetersiz yatırımlar, bölgeye gelmeyen özel sektör bölge insanının belini büküyor. Özellikle Şırnak bölgesi yüzde 65'lik işsizlik oranı ile ilk sırada yer alıyor. Artık Güneydoğulu terör bölgesi olarak anılmak değil kötü talihini yenen bölge olmak istiyor. Bölgede 22 ilde 519 sanayi yatırımı atıl durumda. Bunları harekete geçirmek için 40 trilyon lira para gerekli. Ancak hükümetler bu konuda söz verip, yerine getirmiyor. Özel sektör ise bugüne kadar terör korkusu ve eksik teşvik yüzünden bölgeye gitmedi.
       Son dönemde Habur sınır kapısı ticareti, maden ocakları, asker ve polis ailelerinin bölgeye gelmesinden doğan satın alma gücü yavaş yavaş bölgeye canlılık katmaya başladı. Kısa bir süre öncesine kadar kapalı duran dükkanların kepenkleri açıldı, birçok ünlü marka terörün en yoğun olduğu Şırnak, Cizre ve Silopi'de şubeler açmaya başladı.
       Güneydoğu bölgesindeki eskiye oranla artış gösteren ekonomik canlılık sonrasında yeni yatırımcılarda ekleniyor. Yöre halkı ve iş çevreleri terörün bittiğini, sıranın yeni yatırımlarda olduğuna dikkat çekiyorlar.
       Güneydoğudaki canlılığın en büyük göstergesi cıvıl cıvıl pazarlar, her türlü gıda ve giyim eşyası ile birlikte elektronik eşyaları satan mağazaların çokluğu. Bölgenin özellikle tekstil, halı, kilim, tarıma dayalı sanayi, hayvancılık sektörlerinin yeni yatırımlara açık olduğu bildiriliyor.
       Bugünlerde Şırnak ve Mardin'in kuzey bölgelerinde operasyonlar sürmesine rağmen bölgede canlılığın devam etmesi de bölgede dikkat çeken diğer bir özellik. Sadece dağlık bölgelerdeki PKK'nın gücünün iyice azalması nedeniyle yerleşim bölgelerine ulaşması engelleniyor. Bu da bölgedeki güvenliği artırıyor ve ticari yaşamı canlı tutuyor.

       GEÇMİŞTE hemen hemen her hükümet Güneydoğu için bir teşvik paketi açtı. İlki 1989 yılında olmak üzere açılan ve her biri bölgeye ortalama 40'ar trilyon kaynak akıtılmasını öngören paketlerde şu önlemler yer aldı:
       Şırnak ve Hakkari kamu yatırımlarında pilot il ilan edildi, ancak hiçbir yatırım yapılmadı.
       Batman, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Siirt, Şırnak ve Tunceli illerindeki yatırımlar tasarruf genelgeleri dışında bırakıldı. Ancak yatırımlar için ödenek gönderilmediği için işe yaramadı.
       Hayvancılığın geliştirilmesi için 40 trilyona varan büyüklükte projeler hazırlandı. Ancak para bulunamadığı için projeler hayata geçirelemedi.
       Besicilik, süt hayvancılığı, ırk ıslahı, arıcılık, yem bitkileri yetiştirilmesi için toplu çiftlik modeli geliştirilmesi öngörüldü, ancak gerçekleştirilemedi.
       Bölgedeki okul ve sağlık tesislerinin öğretmen ve doktor ihtiyacı karşılanacaktı, ancak karşılanamadı.
       Okul ve sağlık tesisleri yapımı hızlandırılacaktı, hiç yapılamadı.
       Yarım ya da işletme kredisi yetersizliği nedeniyle atıl kalmış tesisler için Türkiye Kalkınma Bankası'ndan kredi sağlanacaktı, sağlanamadı.
       Diyarbakır, Hakkari ve Şırnak'ta 2910 konut yapılacaktı, ancak yarısı yapılabildi.
       GAP bünyesindeki baraj ve sulama kanalları inşaatları hızlandırılacaktı, ancak yeterli kaynak aktarılamadı. Bu yüzden bazı barajlarda inşaatlar yıllarca durdu.
       Bölgedeki sanayi sitelerine yeterli ödenek aktarılamadığı için bir çoğu bitirilemedi.
       Özel sektör yatırımlarını bölgeye çekmek için yatırım indirimi, arsa desteği gibi teşvik tedbirleri öngörüldü, ancak gerçekleştirilemedi.
       Bölgedeki küçük ve orta boy işletmelere düşük faizli kredi verilmesi öngörüldü, ancak verilmedi.

       Güneydoğu'da çekim merkezleri yaratılarak geri dönüşü teşvik için köy kent projesi tartışılıyor. Şu ana kadar adım atılmış değil.
       23 köyü pilot uygulama olarak seçen 1 trilyon 57 milyarlık Köyü Dönüş Projesi para bulunamadığı için yapılamadı.
       Yarım kalmış tesisler için öngörülen 40 trilyon liralık kredi sağlanamadı.
       Özel sektör yatırımlarını teşvik etmek için yüzde 50 ucuz enerji sübvansiyonu başlatıldı.
       Teşvik belgeli yatırımlara arsa tahsisi uygulaması başladı.
       Bölgeye yatırım yapacak kuruluşların 5 yıl süreyle gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulması, sonraki 5 yılda yüzde 40 - 60 indirim yapılması uygulaması başladı.
       Yatırım yapanların stopajı ertelenmesi olanağı başladı.
       Yatırım yapanların SSK primlerinin işverene ait kısmı devlet tarafından ödenmesi başladı.
       Uygulamalarda, işlemlerde vergi resim ve harçlardan muafiyet uygulamada

GÜNEYDOĞU meselesinin sadece terörle mücadele olarak ele alınmaması gerektiğini daha önceki demeçlerinde de belirten Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Muharrem Kayhan, asıl amaçlarının meselinin temeline inebilmek ve böyle bir terör örgütü yaratıp, geliştiren bataklığı kurutmak olduğunu söyledi. Kayhan, Haziran ayında gerçekleştirilecek SİAD Başkanlar Kurulu toplantısı için yeniden Diyarbakır'a giderek, bölge potansiyeli yerinde inceleyeceklerini de belirtti. TÜSİAD olarak güneydoğuda çözümün yine bölge insanının ellerinde olduğuna inandıklarını kaydeden Kayhan, bu yüzden güneydoğulu girişimcilerin oluşturduğu SİAD'ları destekleme çabalarının sürdüğünü belirtti. Kayhan, açıklamasında ekonomik seferberlikle birlikte insan hakları ve demokratikleşme konularında ilerleme sağlanmadan meselenin tam olarak çözüme kavuşamayacağını da vurguladı.

DİYARBAKIR Sanayi Odası Başkanı Şirin Yiğit, doğuya yapılacak yeni bir yatırım hamlesini mutlaka destekleyeceklerini ancak ilk olarak hükümetin önceden söz verdiği taahhüdlerini yerine getirmesi gerektiğini söyledi. Yiğit, kendilerinin bir iki senedir çağrı da bulunduğunu ancak fazla tepki alamadıklarını belirterek, "Umarız bu çağrının yerine ulaşır" dedi. Başlatılan yatırım hamlelerinin zamanla heyecan ve şevkini yitirdiğine de dikkat çeken Yiğit, vakit geçirilmeden bölgeye gelinmesi ve devletin de gelenlere daha iyi imkanlar sunabilmek için bölgeyle ilgili eksik kararnameleri biran evvel çıkartmasını gerektiğini hatırlattı. Yiğit, kredi mekanizmasının da bölgede tam işlemediğine dikkat çekerek 22 ilde toplam 519 sanayi yatırımının atıl durduğunu ve yaklaşık 40 trilyon kredi beklediklerini söyledi.

TÜRKİYE Sanayici ve İşadamları Derneği'nin (TÜSİAD) tek doğulu üyesi Mustafa Akyıl, Güneydoğu'nun sorunları ele alındığı zaman böyle bir kampanyaya tüm işadamlarının beraber elele vererek kampanyaya destek vermesi gerektiğini söyledi. Akyıl şöyle konuştu: "Böyle bir kampanyada bizim üstümüze düşen bir şey varsa yapmaya hazırız. Duyarlı işadamları zaten bölgeye yatırım yapmaya çalışıyordu. Bence bu kampanya hareket getirir".
       Akyıl, sermayenin kazandığı yere gideceğini belirterek, bölgenin dışardan göründüğü gibi zor para kazanılan bir yer olmadığını, oradaki insanların canla başla tesislere sahip çıktığını söyeldi. Kampanyaya bankaların da katılması gerektiğini söyleyen Akyıl, "Bankalar bölgeye lafla değil, ciddi şekilde bakmalı. Bölgedeki ipotekleri bile kabul etmiyorlar" dedi.

       DİYARBAKIR'da, tanıtımında ünlü manken Esin Moralıoğlu'nun da yer aldığı Reno - Mais'in Bölge Bayii'nin açılışı yapıldı. Diyarbakırlı işadamlarının da katıldığı törende açılışı Vali Nafiz Kayalı yaptı. Diyarbakır'ın gelişmişlik sürecini yakaladığını ifade eden Kayalı, otomobil firmalarının da bölgedeki ekonomik canlılık kervanına katılmasının sevindirici olduğunu vurgulayarak, bayiiliği alan işadamı Şahap Akçadağ'ı kutladı. Açılış kokteyline katılarak davetlilere müzikli bir şov yapan Esin Moralıoğlu, "Bir kaç yıl öncesine kadar Diyarbakır'a gelmeye korkuyorduk. Ama şimdi, sık sık reklam amaçlı programlara katılıyor ve yöre insanının sıcaklığını hissetmekten büyük keyif alıyorum" dedi.