Mark’a komisyon ödeme

Mark’a komisyon ödeme
Avrupa, siyasi birlik için en önemli adımlardan biri olan ortak paraya 1 Ocak 2002’de geçiyor. Yılbaşından itibaren mark, frank, liretin de aralarında bulunduğu 12 para tarihe karışıyor. Paranızı euro’ya çevirirken komisyon ödemek istemiyorsanız yılbaşına kadar vaktiniz var. Alışverişlerde ise 2002 Şubatı’na kadar mark ve diğer para birimleri geçerli olacak. Ya sonrası...
EURO Sonrası Hayat - 1
Hazırlayan: Tarık Yılmaz

Tarihinin en büyük mali operasyonuna hazırlanan kıta Avrupası’nda tanıtım çalışmaları kasım ayında hızlanacak. Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bu operasyon ile ilgili birçok bilinmeyen var. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın yaptığı ayrıntılı açıklamaya bağlı kalarak yaptığımız değerlendirmede, euro ve dönüşüm ile ilgili bilinmesi gerekenler bir çok konu bulunuyor. İşte dikkat edilmesi gereken unsurlar:

Hangi ülkeler euro’ya geçiyor?
Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İspanya, Portekiz, İrlanda, Avusturya ve Finlandiya ve son olarak Yunanistan ile birlikte toplam 12 Avrupa Birliği (AB) üyesi euro’ya geçiyor.
Kâğıt ve madeni para euro banknotlar hangileri?
1 Ocak 2002’den itibaren tedavüle sürülecek olan euro’da kâğıt paralar 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500’lük kupürler halinde çıkacak. Madeni para olarak da 1, 2 euro ile 1, 2, 5, 10, 20 ve 50 sent tedavüle sürülecek.
12 ülkenin para birimleri ne olacak?
Fransa ve İrlanda para birimleri dışında tüm para birimleri 28 Şubat 2002’ye kadar tedavülde kalacak. Yerel para birimlerinin tedavülden kaldırılması Fransa’da 17 Şubat, İrlanda’da ise 9 Şubat olarak belirlendi.
Türkiye’de 12 para biriminden biri cinsinden örneğin mark mevduatı olan ne yapacak?
Siz bir şey yapmanıza gerek kalmadan bankalar sizin adınıza Merkez Bankası’nın belirlediği dönüşüm oranından euro’ya çevirecek. Ancak markınızı başka bir dövize, mesela dolara çevirmek isterseniz bankaya bunu bildirmeniz gerekecek. Fakat bankalar markı alış, doları satış kurundan çevrilmek isteyeceğinden zararınız olabilir. Euro’ya dönüştürme işlemi 1 Ocak 2002 tarihine kadar otomatik olarak yapılacak. Başka bir deyişle, 1 Ocak 2002’de bankaya gittiğinizde artık mark, frank üzerinden değil euro üzerinden bir mevduatla karşılaşacaksınız.
Banka euro’ya çevirirken hangi kuru baz alacak?
Bu konuda hiçbir bankanın ayrı parite uygulama hakkı yok. Merkez Bankası ortak para birimine geçecek 12 ülke para biriminin hangi pariteden euro’ya çevireceğini açıkladı. Mark için dönüşüm oranı, 1 euro 1.95583 mark şeklinde sabitlendi. Örneğin hesabınızda bin Alman Markı varsa banka bunu (1000 mark / 1.95583=) 511,29 euro olarak hesabınıza geçecek. Bu işlem Avusturya Şilini ya da Fransız Frangı gibi euro’ya geçecek diğer para birimleri içinde uygulanacak. T.C. Merkez Bankası da Avrupa Merkez Bankası’nın 12 ülkenin para birimlerinin hangi kurdan çevrileceğini açıkladı.

2002 yılında masraf ödenecek
Sözü edilen dönüşüm oranları 1 Ocak 2002’den itibaren değişecek mi?
Evet. Bankalar bu tarihten sonra hem euro için sigorta ve taşıma maliyeti adı altında masraf alacak hem de Merkez Bankası’nın uyguladığı sabit pariteyi kullanmayacak. Pariteler farklı olacağı için tasarruf sahibi yılbaşından sonra yapacakları dönüştürme işleminden zararlı çıkabilecek.
Evde Alman Markı, Fransız Frankı ya da Avusturya Şilini olan ne yapacak?
İki seçenek var. Birincisi, elindeki markı, şilini ya da frankı yılbaşından önce bankaya götürerek sabit kurdan euroya çevirmek; ikincisi, 1 Ocak 2002 ve sonraki tarihlerde bankaya götürmek... Ancak ikinci işlemden komisyon alınacağı unutulmamalı.
Ne kadar komisyon alınacak?
Merkez Bankası, daha önce yaptığı açıklamada, kendisinden nakit euro isteyen bankalardan komisyon İstanbul ve Ankara Merkez şubelerinden 1 euro için 2 bin lira, diğer şehirlerdeki şubeler için 2 bin 500 lira komisyon alacağını bildirdi. Bankalar, yetkili döviz büfeleri ve özel finans kurumları bu masrafa istedikleri kadar komisyon ekleyebilecek. Bu nedenle ne kadar bir masraf alınacağı belli değil.
Eğer yılbaşından sonra markını evde tutan bir kişi bankaya götürürse banka bunu almayacak mı?
Alacak; ancak banka ya bu parayı size euro’ya dönüştürüp karşılığını verecek ya da euro hesabı açacak. Bankalar her iki halde de komisyon alacağı unutulmamalı.

Nakit çekmek isteyenler bekleyecek
Peki markını yılbaşından önce yatıran ve bankanın otomatik olarak euro’ya çevirdiği mevduat yılbaşından sonra nakit olarak çekilebilir mi?
Öncelikle euro’nun dağıtımı 1 Ocak 2002 tarihinde yapılacağından bu tarihten önce kâğıt para olarak almak mümkün değil. 2002 yılı başından itibaren komisyon vermeden bu parayı çekebilirsiniz.
Yurtdışına seyahatlerine çıkarken hangi para alınması gerekecek?
2002 Şubat ayına kadar alışverişte euro yanında 12 ülke para birimi de geçerli olacak. Dilerseniz yurtdışında da paranızı euro’ya çevirebilirsiniz ancak yılbaşından sonra orada da komisyon ödeyeceksiniz. Bu nedenle paranızı yılbaşından önce euro’ya dönüştürmek en sağlıklı hareket olacak.

31 Aralık 2003 Türkiye’de son tarih
2002 Şubatı’ndan sonra elinde mark, frank, lireti olan ne yapacak?
Türkiye’de Merkez Bankası, elinde euro’ya dönüşmesi gereken paraları tutanlara 31 Aralık 2003 tarihine kadar süre tanıdı. Bu tarihe kadar değişim gerçekleştirilebilecek. Ancak komisyon oranı belli değil. Ayrıca euro’ya geçecek ülkelerin para birimleri 10 ile 30 yıl arasında değiştirilecek. Bu süre, Finlandiya, Fransa, İtalya ve Yunanistan merkez bankalarında 10 yıl, Portekiz’de 20 yıl, Hollanda da 30 yıl olarak belirlendi. Diğer ülkelerin merkez bankaları süresiz euro değişimi yapacak.

Dönüşüm sabit kurdan yapılacakTedavülden kalkacak paraları çevirirken 1999 başında açıklanan ve değişmeyen oranlar kulanılacak
Avrupa Merkez Bankası’nın euro’ya dönüşecek tüm para birimleri için değişim oranlarını 1999 yılı başında sabitledi. 1 Ocak 2002 itibarıyla tarihe karışacak 12 para birimi cinsinden bankalarda mevduatı olanlar ya da mevduat hesabı açtıranların tasarrufları otomatik olarak bu dönüşüm oranlarından değiştirilecek.
Buna göre, bankada bin Fransız Frangı olan bir kişinin parası otomatik olarak 152.45 euro’ya, bin markı olan birinin parası 511.29 euro’ya ya da bin şilini olanın parası 72.67 euro’ya otomatik olarak dönüştürülecek.
Hesaplaması ise şöyle:
Elinizdeki ya da banka hesabınızdaki tasarruf hangi para birimindense bunun kaç euro ettiğine bakacaksınız. Paranızı bu dönüşüm oranına böleceksiniz. Bölerken açıklanan virgülleri de hesaba katacaksınız. Ortaya çıkan rakam sizin hesabınıza geçen euro tutarı olacak.
Bu oranlar 1 Ocak 2002 tarihine kadar Avrupa’nın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de aynı olacak.



Euro’yu tanıyalım5 EURO:
Ölçüleri: En 12, boy 6.2 cm
Baskın renk: Gri
Dizayn: Klasik dönem
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo, rengi parlağa dönen şerit
Piyasaya sürülecek adet: 2 milyar 415 milyon
Nominal tutar : 12 milyar 75 milyon euro

10 EURO:
Ölçüleri: En 12.7, boy 6.7 cm
Baskın renk: Kırmızı
Dizayn: Roma dönemi tarzı
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo, rengi parlağa dönen şerit
Piyasaya sürülecek adet: 3 milyar 13 milyon
Nominal tutar : 30 milyar 130 milyon euro

20 EURO:
Ölçüleri: En 13.3, boy 7.2 cm
Baskın renk: Mavi
Dizayn: Gothic
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo, rengi parlağa dönen şerit
Piyasaya sürülecek adet: 3 milyar 608 milyon
Nominal tutar : 72 milyar 160 milyon euro

50 EURO:
Ölçüleri: En 14, boy 7.7 cm
Baskın renk: Turuncu
Dizayn: Rönesans
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo (5,10 ve 20 euro’dan farklı), rengi yeşilden mora dönen mürekkep.
Piyasaya sürülecek adet: 3 milyar 674 milyon
Nominal tutar : 183 milyar 700 milyon euro

100 EURO:
Ölçüleri: En 14.7, boy 8.2 cm
Baskın renk: Yeşil
Dizayn: Barok ve rokoko
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo (5,10 ve 20 euro’dan farklı), rengi mordan yeşile dönen mürekkep.
Piyasaya sürülecek adet: 1 milyar 246 milyon
Nominal tutar : 124 milyar 600 milyon euro

200 EURO:
Ölçüleri: En 15.3, boy 8.2 cm
Baskın renk: Sarı - kahverengi
Dizayn: Demir ve cam mimarisi
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo, rengi mordan yeşile dönen mürekkep.
Piyasaya sürülecek adet: 229 milyon
Nominal tutar : 45 milyar 800 milyon euro

500 EURO:
Ölçüleri: En 16, boy 8.2 cm
Baskın renk: Mor
Dizayn: 20. yüzyıl mimarisi
Açıklanan güvenlik önlemleri: Görme özürlüler için kabartma, gizli resim, güvenlik şeridi, hologram folyo (5,10 ve 20 euro’dan farklı), rengi mordan yeşile dönen mürekkep.
Piyasaya sürülecek adet: 360 milyon
Nominal tutar : 180 milyar euro

YARIN:
Gizli komisyona dikkat...
Türk bankacılara euro’yu sorduk...




EKONOMİ