Özelleştirmenin tadı şekerle kaçıyor

Hükümet 6 ayrı gruba ayırdığı toplam 25 şeker fabrikasının özelleştirilmesini bu yıl tamamlamayı planlarken yargıdan ardarda gelen yürütmeyi durdurma kararları, “Şekerde özelleştirmenin tadı kaçıyor” yorumlarına yol açtı. Bir süre önce Cengiz Holding’in 606 milyon dolarla en yüksek teklifi verdiği Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba şeker fabrikalarını içeren C portföyü ihalesi yapıldıktan birkaç hafta sonra Danıştay’ın kararı açıklandı. Danıştay, ihalenin yürütmesini durdurmuştu.

2000’de başladı
Dün de henüz ihaleye çıkmayan ancak bunun için gün sayan Elazığ, Malatya, Erzincan ve Elbistan Şeker Fabrikaları’nın (Portföy B) özelleştirilmesi işleminin yürütmesi Danıştay tarafından durduruldu.
Türkiye’de toplam 33 şeker fabrikası bulunuyor. Bu fabrikalardan 25’i Türkşeker, 6’sı Pancar Üreticileri Kooperatifi Birliği (Pankobirlik) bünyesinde yer alıyor. 2 fabrika da özel sektöre ait.
Şeker fabrikalarının özelleşmesi süreci 2000 yılında Türkşeker’in özelleştirilme kapsamına alınmasıyla başladı. Amasya, Kütahya ve Adapazarı fabrikalarının satışından toplam 69.8 milyon dolar gelir elde edilirken Şeker Fabrikaları portföyünde yer alan Sarımsaklı Çiftliği de 58 milyon dolara alıcı buldu. Böylece Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) kasasına şimdiye dek bu portföyden 127.8 milyon dolarlık gelir girdi.
Ancak Kayseri fabrikasıyla, Portföy A kapsamındaki Kars, Erciş, Ağrı, Muş ve Erzurum fabrikaları satışa çıktığı halde alıcı bulamadı. Şekerde geçen yılın sonundan itibaren özelleştirme çalışmaları hızlansa da bu kez yargı kararları bu satışların önünü kesti.

‘Kapatacaklar’ iddiası
Danıştay’daki davaları Şeker-İş Sendikası ile Pankobirlik açtı. Her iki örgütün davaları açmadaki ortak gerekçesi şöyle:
“Bir portföyde beş ya da altı fabrika bulunuyor. Alan şirket, bu fabrikaların bazılarının verimsiz olduğunu öne sürerek bunları kapatabilir. Hatta bazı portföylere sadece bu fabrikaların gayrimenkulleri için talip olabilirler. Burada çalışanlar işsiz kalabilir.”
Öte yandan Portföy C’ye en yüksek teklifi veren Cengiz Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ekrem Cengiz ise bu iddialara şu yanıtı veriyor:
“Fabrikaları normal değerinin üzerinden satın aldık. Normal fiyatı 400-450 milyon dolarken biz 606 milyon dolar verdik. Bu kadar parayı verdiysek niye fabrikaları kapatalım? Şimdi yasal sürecin sonlanmasını bekliyoruz. Olumsuz bir karar alınırsa teminatımızı alır çıkarız, olumlu karar çıkarsa da üretim sürecini başlatırız.”

Toplam 6 portföy var
Portföy A: Kars, Erciş, Ağrı, Muş ve Erzurum
Portföy B: Elazığ, Malatya, Erzincan ve Elbistan
Portföy C: Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba
Portföy D: Bor, Ereğli ve Ilgın
Portföy E: Uşak, Alpulu, Burdur ve Afyon
Portföy F: Eskişehir ve Ankara