Teşvik sisteminde yeni dönem başlıyor! Doğu’ya aslan payı ana rota teknoloji
31.05.2025 - 06:50 | Son Güncellenme:
Yeni teşvik sistemiyle teknolojik hamle kapsamındaki yüksek katma değerli yatırımlara “ayrıştırıcı teşvikler” sağlanacak, Doğu ve Güneydoğu, istihdam teşviklerinden en yoğun yararlanan yerler olacak.
Mithat Yurdakul - Teşvik sistemindeki yeni dönemde, teknolojik hamle kapsamındaki yüksek katma değerli yatırımlara “ayrıştırıcı teşvikler” verilirken, Doğu ve Güneydoğu bölgesinin büyük bölümünü içine alan 6. bölge illeri, istihdam teşviklerinden en yoğun yararlanan yerler olacak.
Teşvik sisteminde imalatı desteklenecek teknolojik ürünler arasında hava ve uzay araçları, askeri araç ve mühimmat da yer alacak. Bir hedef de sanayinin sık sık deprem ihtimaliyle birlikte anılan Marmara ve İstanbul çevresinden Anadolu’ya kayması olacak.
240 milyon TL destek
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla hayata geçirilen yeni teşvik sistemiyle finansman ve istihdam destekleri de artacak. Stratejik hamle kapsamında yatırım tutarının yüzde 15’i ve 180 milyon liraya kadar nakdi destekler, yatırım tutarının yüzde 40’ı oranında kurumlar vergisi teşviki verilecek. Yatırımla oluşacak istihdam kapsamında çalışanların sigorta primi işveren payı 8 yıl karşılanacak. Teknoloji ve yerel kalkınma hamleleri kapsamında yatırım tutarının yüzde 20’si ve 240 milyon liraya kadar nakdi destekler ve yatırım tutarının yüzde 50’si oranında kurumlar vergisi teşviki sağlanacak.
Her şehire özel 4 yatırım alanı
Yüksek katma değerli yatırımlara, her şehire özgü 4 yatırım konusu ile dijital ve yeşil dönüşüm yatırımlarına ayrıştırıcı teşvikler verilecek. İstihdam teşviklerini ise 6 teşvik bölgesinde kademeli olarak, daha yüksek limitlerde ve daha uzun uygulanacak. 6. Bölge illeri depremden çok yoğun etkilenen 65 ilçe ve Cazibe Merkezleri Programı’ndaki iller en yoğun istihdam teşviklerinden yararlanacak. Buralardaki OSB’lerde çalışanların SGK primi işveren paylarını 14 yıl, çalışan paylarını 10 yıl devlet karşılayacak.
Yüksek gelişmişlik seviyesine sahip illerdeki makine ve teçhizatı 4., 5. ve 6. bölgelere taşıyan yatırımcı, gittiği yerdeki istihdam teşviklerinden yararlanacak. Böylece sanayi tesislerinin Marmara Bölgesi’nden, Anadolu şehirlerine taşınması sağlanacak.
Teknolojik yatırıma destek
Teşvik sisteminde imalatı desteklenecek teknolojik alanlar şöyle olacak:
Yüksek teknolojili ürünler:
■ Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin preparat,
■ Bilgisayar, elektronik ve optik ürün,
■ Hava ve uzay araçları ve ilgili makineler.
Orta-yüksek teknolojili ürünler:
■ Kimyasal ürünler,
■ Askeri kara savaş araçları,
■ Silah ve mühimmat (cephane),
■ Elektrikli teçhizat,
■ Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork,
■ Demiryolu lokomotifleri ve vagonları,
■ Tıbbi ve dişçilik araç ve gereçleri.
Emek yoğun sektörleri geliştirir
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, Milliyet’e yaptığı açıklamada, istihdam teşviklerinin artırılmasının, bölgenin genç nüfus yapısı ve doğum hızlı oranlarına bakıldığında doğru ve desteklenmesi gereken bir karar olduğunu belirterek, “Özellikle çalışanın üzerindeki vergi ve SSK yükünün devlet tarafından desteklenmesinin, emek yoğun sektörlerin bölgede gelişimine katkısı olacaktır. Yeni teşvik sistemiyle sanayinin Marmara ve İstanbul çevresinden Anadolu’ya kayması, emek yoğun sektörler anlamında olabilir ama hazır giyim gibi, çağrı merkezi gibi, tekstil sektörü gibi, yani emek yoğun sektör isteyen bazı sektörlerin o bölgelerde hiçbir teşvikten faydalanamaması halinde bu gerçekleşebilir. Desteklerin bölgeyi ikinci el makina çöplüğüne çevirmemesi yönünde de önlemler alınmalı” dedi. Barış sürecinin en fazla bölgeye yarayacağını dile getiren Kaya, bölgesel bir barışın en fazla bölgeye yatırım çekeceğini kaydetti.
Bakan Kacır: Yatırım iştahı daha artacak
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yeni teşvik sistemi için “Yatırımcının finansman yükü azalacak, yatırım iştahı artacak. Sistem daha seçici ve odaklı olacak. Teknolojik Hamle kapsamındaki yüksek katma değerli yatırımlara, Yerel Kalkınma Hamlesi’yle her şehre özgü 4 yatırım konusuna ve Stratejik Hamle ile belirlenen dış ticaret dengesini iyileştirici yatırımlarla dijital ve yeşil dönüşüm yatırımlarına ayrıştırıcı teşvikler vereceğiz” ifadelerini kullandı. Öz kaynakla gerçekleştirilecek makine alımlarına, makine bedelinin yüzde 25’ine, yatırım tutarının yüzde 15’ine ve 240 milyon liraya kadar nakdi destek sunacaklarını söyleyen Kacır, “6. Bölge illeri, depremden çok yoğun etkilenen 65 ilçe ve Cazibe Merkezleri Programı’ndaki iller en yoğun istihdam teşviklerinden yararlanan yerler olacak. Buralardaki OSB’lerde çalışanların SGK primi işveren paylarını 14 yıl, çalışan paylarını 10 yıl hükümetimiz karşılayacak” diye konuştu.
Programlarda tanımlanmamış sektörler ve ürün gruplarına yönelik yatırımları teşvik etmeyeceklerini dile getiren Kacır, “Genel Teşvik Sistemi’ni sonlandırdık. Böylelikle Teşvik Sistemi’ne dahil etmediğimiz sektörlere ve ürünlere yönelik yatırımlarda kullanılan makine ve teçhizatın gümrük vergisi muafiyetini kaldırdık” dedi.
