Herkes bunu konuşuyor! İstihdam paketi neler getiriyor?
17.10.2020 - 08:13 | Son Güncellenme:
Cem Kılıç
Meclis gündemine önümüzdeki hafta gelecek kanun teklifinde çalışma hayatını etkileyen çok önemli düzenlemeler var. Bu düzenlemelerle koronavirüsün etkilerinin hafifletilmesi ve yeni istihdamın desteklenmesi hedefleniyor. Diğer yandan teklife komisyon aşamasında SGK prim yapılandırmasının da eklenmesi bekleniyor.
1 - Kısa çalışma yaza uzayabilir
Kanun teklifindeki bir diğer düzenleme kısa çalışmanın süresinin uzatılmasına ilişkin. Düzenleme bu haliyle yasalaşırsa kısa çalışmanın 30 Haziran 2021’e kadar Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılabilecek. Kısa çalışmanın süresinin uzatılması ile birlikte normalleşme teşvikinin de süresinin 30 Haziran 2021’e kadar uzatılması Cumhurbaşkanı kararına bırakılacak. Uzatma söz konusu olursa normalleşme teşvikinden kısa çalışma uygulamasını Mart 2020 itibarıyla sonlandıran işverenler de faydalanabilecek.
2 -Genç ve kadınların istihdamına teşvik
Bir diğer düzenleme, halihazırda genç, kadın ve mesleki eğitim belgesine sahip kişilerin ilave istihdamına yönelik olarak uygulanmakta olan 6111 sayılı teşvikin süresinin uzatılmasına ilişkin süreyi 31 Aralık 2023’e kadar uzatılmasına imkân tanıyor. Kanun teklifinin bu haliyle yasalaşması sonrası Cumhurbaşkanı 6111 teşvikini 31 Aralık 2023’e kadar uzatabilecek. Aynı şekilde 2020 sonunda sona erecek olan 7103 sayılı teşvikin süresi de Cumhurbaşkanı kararıyla 2023 sonuna kadar uzatılabilecek.
3 - İşe hızlı dönüş primi
İlk düzenleme, işsizlik ödeneği alan kişilerin işe dönüşlerini sağlamayı hedefliyor. Buna göre işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde işsiz kalan ve kendisine ödenek bağlanan bir kişi, işsiz kaldığı tarihten itibaren 3 ay içinde işe girer ve en az 12 ay kesintisiz çalışırsa, iş buluncaya kadar işsiz geçirdikleri sürelerin primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenecek.
Dolayısıyla işsizlik ödeneği alan ve işten ayrıldıktan sonra en fazla 3 ay içinde iş bulup çalışmaya başlayan bir kişi 12 ay boyunca çalışırsa işsizlik ödeneği aldığı sürede yatırılmayan emeklilik primleri devlet tarafından ödenecek. Bu düzenleme ile işsizlik ödeneği alan kişilerin işe dönüşlerinin kolaylaştırılması hedefleniyor.
4 - Kayıt dışına karşı çok önemli hamle
Kanun teklifi kayıt dışı istihdamın azaltılmasına yönelik çok önemli bir adımı içeriyor. Buna göre; sigortalı ya da sigortasız olarak çalıştırılan ve iş sözleşmesi 1 Ocak 2019 ila 17 Nisan 2020 arasında ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar dışındaki bir nedenle feshedilen kişiler ile halen sigortasız çalıştırılmaya devam eden kişiler, çalıştırıldıkları ya da iş sözleşmesinin feshedildiği işyerindeki işverenlere 30 gün içinde başvuracak. Bu başvuru sonrası bu kişileri istihdam etmeye başlayan işverenlere 7 ay süreyle aylık en fazla 1.324,5 TL sigorta prim teşviki sağlanacak.
Para cezası yok
7 aylık süre fesih yasağına bağlı olarak uzayabilecek. Bu kişiler sigorta girişleri yapıldıktan sonra ücretsiz izne çıkartılırlarsa aylık 1.177 TL nakdi ücret desteği alabilecekler. Sigortasız çalıştırıldığı işverene başvurarak istihdam edilenler, sigortasız çalıştırıldıkları dönemdeki haklarından ücret ve ücrete bağlı haklar hariç olmak üzere feragat etmiş sayılacaklar. Sigortasız çalıştırdığını kabul eden işverenlere de bu nedenle idari para cezası uygulanmayacak.
5 - Kısmi istihdama vergi istisnası
Kanun teklifinde yer alan bir diğer düzenleme ile tam süreli çalışıyorken 31.12.2020 tarihine kadar kısmi süreli olarak çalışmaya başlayan hizmet erbabının ücretleri, kısmi süreli çalışmaya geçmesi nedeniyle çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi süreli yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az 6 ay süreyle çalışmaya devam etmesi şartıyla gelir vergisinden istisna tutulacak.
Söz konusu istisna kapsamındaki vergi tutarı, bu kapsamdaki her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin yüzde 10’unu geçemeyecek. Bu istisna, 12 ayı geçmemek üzere kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanacak.
Ayrıca, söz konusu düzenleme kapsamındaki 6 ve 12 aylık süreleri Cumhurbaşkanının dört katına kadar uzatmaya ve 31.12.2020 tarihini her defasında birer yıllık dönemler halinde 4 kez uzatmaya, maddede yer alan oranı bir katına kadar artırmaya yetkisi bulunuyor.
6 - 25 yaş altına destek geliyor
İşe girdiği tarih itibarıyla 25 yaşından küçük olup hizmet akdine tabi olarak bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak işverenlerce prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ile yüzde 7.5’i işveren yüzde 5’i sigortalıya ait olmak üzere yüzde 12.5 oranında genel sağlık sigortası (GSS) primi ödenecek.
Bununla birlikte, madde kapsamında çalışanların GSS primlerinin 30 güne tamamlanmasının zorunlu tutuldu.
7 - İşe alımda yeni teşvik
Düzenleme ile ekonominin normalleşmesiyle artacak ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi için işverenler tarafından Ocak 2019 ila Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki / dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek her sigortalı için her ay işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle destek sağlanacak.
Bu destek kapsamında, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için aylık en fazla 1.324,5 TL; ilave olarak işe alınacak kişilerden işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacak olanlara ise aylık 1.177 TL nakdi ücret desteği verilecek.
Kayıt dışı istihdamı önlemek amacıyla getirilen destekten yararlananlar, bu destekten yararlanamayacak. Destekten yararlanılan sigortalılar için diğer sigorta primi teşvik ve indirimlerinden yararlanılamayacak.
İşveren, ayrıca söz konusu destekten yararlanan sigortalıların yarısından her birini, düzenlemenin uygulama süresi sonundan itibaren kapsamdakiler için destekten yararlanılan ortalama süre kadar fiilen çalıştırmakla yükümlü.
