Çin ve Tayvan arasındaki gerilim, komünist devin kendisine ait olduğunu iddia ettiği adayı geri almaya çalışabileceğinden korktuğu için kaynama noktasında. Çin savaş uçakları, yaygın olarak işgal provası olarak görülen devasa tatbikatların bir parçası olarak Tayvan hava sahasına rekor sayıda uçuş gerçekleştiriyor.
Bir günde 56 savaş uçağıyla 'işgal' sinyali veren Çin, dün sabaha karşı beklenen açıklamayı yaptı ve uluslararası haber ajansları gelişmeyi 'acil' koduyla dünyaya duyurdu. Çin lideri Xi Jinping, bugün başkent Pekin'deki Büyük Halk Salonu'nda kürsüye çıktı ve bağımsızlığını tanımadıkları güney komşusu Tayvan'a açık mesajlar gönderdi.
'Tek Çin' politikasını yineleyen Xi, Tayvan'la yeniden birleşmenin olacağını ve olması gerektiğini söyledi. Çin'de hanedanlığın yıkılıp cumhuriyetin ilan edilmesinin 110'uncu yıldönümünde konuşan Xi Jinping, "Anavatanla tarihi yeniden birleşme görevi yerine getirilmeli ve kesinlikle yerine getirilecek" dedi.
ABD her zaman Tayvan'ı savunma sözü verdi ancak Çin bir saldırı başlatırsa, Washington, Pekin ile potansiyel olarak küresel bir savaşa dönüşecek, yıkıcı bir seçimle karşı karşıya kalacak.
'İLK ABD PERSONELİ ORTADAN KALDIRILACAK'
Çin'in önde gelen gazetelerinden biri olan ve genellikle Komünist Parti'nin sözcüsü olarak görülen The Global Times, ABD'ye korkunç bir uyarıda bulundu ve ABD özel kuvvetlerinin Tayvan'da bulunmasının, Çin anakarasının "istilası" anlamına geldiğini savundu.
Global Times, "Tayvan Boğazı'nda bir savaş patlak verdiğinde, ilk ortadan kaldırılacaklar bu ABD askeri personeli olacak" tehdidinde bulundu ve Cuma günü yayınlanan başyazıda, "Anakara, onlara karşı her an askeri saldırı düzenleme hakkına sahiptir" dedi.
929 kelimelik makale ayrıca, Afganistan'daki başarısızlıkları nedeniyle Washington'la alay etti ve ABD'nin Tayvan'ı savunmak için bir savaşa katılmaya karar vermesi ve halinde "dayanılmaz" kayıplarla karşı karşıya kalacağını söyledi.
"Savaşı kışkırtmak için ateşle oynadıklarını ve eylemlerinin getireceği sonuçların hem ABD hem de Tayvan için katlanılmaz olduğunu bilmelerini sağlamalıyız. Washington'ın, tehlikeli bir oyun oynadığını ve genç ABD askerlerinin hayatlarını riske attığını anlamasını sağlamalıyız."
SALDIRI ARTIK 'DAHA GERÇEKÇİ BİR SEÇENEK'
Başyazı, Tayvan'a askeri bir saldırıyı "giderek daha gerçekçi bir seçenek" olarak nitelendirdi. Başyazı ayrıca, ABD varlığının Çin'in Tayvan'a karşı potansiyel askeri eylemini "hızlandıracağını" çünkü bunun yalnızca "anakaranın zorla yeniden birleşmeyi gerçekleştirme kararlılığını pekiştireceğini" savundu.
ÇİN'İN EN HASSAS MESELESİ
Tayvan, Çin'in en hassas bölgesel sorunu. Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Şi Jinping ada ülkesinin egemenliklerini kabul etmemesi halinde saldırabileceklerini söylemişti. Ada ülkesindeki bağımsızlık yanlılarını tehdit eden Çin lideri Şi, "Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır" demişti:
"Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız". Şi Jinping'in açıklamalarından sonra Çin ordusu Tayvan adası yakınlarında savaş uçakları ve gemilerin katıldığı gövde gösterilerine girişmişti.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen ise, Pekin yönetimine verdiği yanıtta ülkesinin asla 'Tek ülke, iki sistem' düzenine geçmeyi kabul etmeyeceğini ilan ederek "Çin'in imzaladığı 1992 Mutabakatı 'Tek Çin' düzenine işaret ediyor. Şi Jinping'in sözleri kaygılarımızın yersiz olmadığını gösterdi" diye konuşmuştu.
Tayvan ordusu, aynı yılın Mayıs ayında gerçek füzeler ve mermilerle Çin işgaline karşı arka arkaya tatbikatlar düzenlemişti. Güney kenti Pingtung kıyılarındaki tatbikatta savaş gemileri ateş açmış, tank ve top atışları yapılmış, jetle ve helikopterler füze fırlatmıştı.
Aynı hafta içinde üç savaş uçağı muhtemel bir Çin saldırısına karşı bir otoyola iniş yapmış, görüntüler günlerce dünyada konuşulmuştu. Doğudaki Hualien açıklarında gerçekleşen bir başka tatbikatta ise savaş gemisinden anti denizaltı füzeleri ateşlenmişti.
ABD DESTEĞİ
Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.
