250 bin hayat 3 trilyon dolar

ABD 11 Eylül saldırılarından kısa süre sonra teröre savaş ilan ederek önce Afganistan’da sonra da Irak’ta iki savaş başlattı. Bu savaşlar hem gerekçeleri hem de verdikleri zarar nedeniyle tarihe tartışmalarla yazıldı. Öyle ki Mayıs 2003’te Irak operasyonuna karşı çıkmak için dünyanın çeşitli ülkelerine protesto düzenleyen 10 milyon kişi Guinness Rekorlar kitabına “en büyük savaş karşıtı yürüyüş” rekoruyla girdi.
İki savaşın hem insan hayatına hem de ekonomiye maliyeti büyük oldu. Yalnızca Afganistan operasyonunda yapılan harcamaların 455 milyar doları bulduğu hesaplanıyor. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Afganistan Savaşı için gerçekleştirilen günlük harcamanın 300 milyon doları bulduğunu açıklamıştı. Irak Savaşı’nın maliyeki ise 802 milyar dolar! Brown Üniversitesi’nin hesaplarına göre iki savaşın toplam maliyeti 1 trilyon 247 milyar dolar oldu.
Fakat Nobel ödüllü Profesör Joseph Stiglitz savaşın maliyetinin yalnızca askeri operasyonla açıklanamayacağını savunarak yaralı askerlerin bakımı ve ölenlerin ailelerine yıllar boyunca yapılacak yardımlarla birlikte hesaplandığında iki savaşın 3 trilyon dolara mal olduğunu öne sürdü.
Savaşın asıl maliyeti ise insan hayatı oldu... ABD’nin Irak ve Afganistan’da başlattığı savaşlarda en az 160 bin kişi hayatını kaybetti. Fakat bu yalnızca resmi rakam... İngiliz The Guardian gazetesi gerçek sayının 250 bin civarında olduğunu yazdı. 2001 yılından beri devam eden Afganistan Savaşı’nda ölen sivillerin sayısı yaklaşık 34 bin kişiye ulaştı. Koalisyon güçlerinden ölen askerlerin sayısı ise 2 bin 600 olarak açıklandı. Bunların, bin 600’ü ABD’li, 380’i İngiliz, 157’si Kanadalı, 74’ü Fransız, 332’si de diğer ülkelerden. Öldürülen veya yakalanan Taliban militanları ise yaklaşık 38 bin. Kabil’de görev yapan Türk gücü ise iki askerini 2009 yılındaki bir trafik kazasında kaybetti.
2003 yılında başlayan ve halen devam eden Irak Savaşı’nda yaklaşık 125 bin sivil yaşamını yitirdi. Iraklı 16 bin askerin öldüğü savaşta 40 bin Iraklı asker de yaralandı. ABD, İngiltere ve diğer koalisyon güçlerinden ise yaklaşık 5 bin kişi yaşamını yitirdi.


Güvenlik hastası olduk!


11 Eylül’ün mirası en çok güvenlik alanında hissediliyor. ABD başta olmak üzere, tüm dünya saldırıların ardından iç güvenlik ve terörle mücadele alanında önlemlerini hissedilir bir şekilde artırdı. 11 Eylül’den önce ABD’de havaalanlarının güvenliği özel şirketler tarafından karşılanıyordu. Kasım 2001’de Ulaşım Güvenliği Dairesi (TSA) kuruldu. Daire, Kasım 2001’de tüm vücudu gösteren tarama sistemleri getirildi. Şu an 68 havaalanında toplamda 385 tüm vücudu gösteren tarama sistemi bulunuyor. Avrupa’da da birçok havalimanı bunları kullanmaya hazırlanıyor.
Uçaklara da kurşun geçirmeyen ve kilitlenen kokpit kapıları getirildi. Bazı uçaklara CCTV kameraları da yerleştirildi. 100 milimetreden kısa bıçaklara önceden izin verilirken bunlar da silah kapsamına alındı. Pilotlara zorunlu silah eğitimi ve isteğe bağlı olarak silah taşıma yetkisi getirildi. Havalanlarında kimlik kontrolleri sıkılaştırıldı. Tüm yolcular için hükümetten onaylı kimlik belgesi zorunlu hale getirildi. Havaalanı görevlilerine her an istedikleri yolcuların kimliğini sorgulama yetkisi verildi. TSA, kontrol noktalarında yolculara geçmiş taraması yapabiliyor. Ayrıca, bavulların içinde yer alan Laptop ve mücevher gibi eşyaları tehdir olarak niteleyip el koyabiliyor.
Tüm dünyadan 200 havayolu şirketinin üye olduğu Uluslararsı Hava Ulaşım Birliği’ne göre yılda güvenlik için 7.4 milyar dolar harcanıyor. Uçak yolculuklarındaki azalma da 39 milyar dolara zarar getirdi. Havaalanlarında kaybedilen zamanın maliyeti 101 milyar dolar olarak hesaplanıyor.



Kazanan kim oldu?

11 Eylül saldırılarında yaklaşık 4 bin kişi öldü. İki savaşta yüzbinlerce kişi hayatını kaybetti. Peki El Kaide’nin geçen mayıs ayında öldürülen lideri Usame Bin Ladin hedefine ulaştı mı?
Newsweek haber dergisinin yazarlarından Andrew Sullivan, Usame Bin Ladin’in İslam ve Batı dünyası arasında medeniyet savaşı çıkarmayı amaçladığı göze alınırsa, El Kaide liderinin hedefine ulaşmış olduğunu yazdı.
Sullivan’a göre, Bin Ladin, ‘Müslüman dünyasına karşı ABD’yi yıkıcı, kutuplaştırıcı bir savaşa sokmak için’ bir yem attı. Bin Ladin, bu sayede ‘düşmekte olan Müslüman ve Arap diktatörlüklerinde gücü ele geçirmeyi’ amaçlıyordu. 11 Eylül saldırıları genç Müslümanların radikalleşmesini sağladı.
ABD bu saldırıların şoku ile ‘haklı bir öfkeye’ kapıldığını belirten Sullivan, bu medeniyet savaşının simgesi olan Irak Savaşı’nın nedenini de şöyle anlattı: “Başkanımızın (Dönemin Başkanı George W. Bush) niyeti iyiydi, elinden gelenin en iyisini yaptı, hatta başlangıçta iyiden de iyiydi. Ancak geçmişe bakıldığında, asla o anın yarattığı korkunun üstesinden gelemedi. Sakinleştirici bir baba figürü olan Başkan Yardımcısı Dick Cheney, en çok dehşete düşenlerdendi.
Bu nedenle Irak’a dönüldü. 11 Eylül’ün yarattığı terör olmasaydı Irak Savaşı asla olmazdı. Panik içindeydik ve korku sarmalı yükseliyordu. Yoksa ABD neden Irak gibi başarısız bir dikatatörlüğü yıkmak için Irak’ta savaş başlatsın ki?”



New York’a 95 milyar dolara patladı

11 Eylül saldırılarından sonra Manhattan bölgesi 55 milyar dolar kayıp yaşadı. İkiz Kuleler’in yıkılması 8 milyar dolara, çevredeki araç ve mobilyaların tahrip edilmesi 6 milyar dolara mal oldu. Yalnızca temizlik çalışmaları 1 milyar dolar tuttu. Dünyanın en önemli finans merkezindeki saldırılarda işlerin aylarca durması 22 milyar dolara kayba neden oldu.



ŞİDDET DOLU 10 UZUN YIL



2001
-11 Eylül: 19 militan 4 ticari uçağı kaçırdı. Uçaklardan ikisi ikiz kulelere, biri Pentagon’a, biri de Pennsylvania’ya düşürüldü.
-7 Ekim: ABD ve koalisyon ülkeleri Afganistan’ı 11 Eylül saldırılarından sorumlu tuttu. 7 Ekim’de Afganistan operasyonu başladı.
-26 Ekim: Vatanseverlik Yasası (Patriot Act) imzalandı. Güvenlik güçlerine iletişimi daha fazla denetleme ve bilgi toplama imkânı verildi.
2002
-11 Ocak: Guantanamo Hapishanesi açıldı. İlk mahkumlar geldi.
-12 Ekim: Bali bombalamaları: Endonezya, Bali’de yaşanan bombalı saldırılarda 202 kişi öldü, 200’den fazlası da yaralandı.
-25 Kasım: 11 Eylül saldırıları nedeniyle ABD İç Güvenlik Bakanlığı kuruldu.
2003
-20 Mart: Irak operasyonu başladı. ABD ve müttefikleri Irak’ı işgal etti.
-15 Kasım: İstanbul’daki Neve Şalom Sinagogu ve Beth İsrael Sinagogu’na saldırı düzenledi. 27 kişi öldü.
-20 Kasım: El Kaide’ye bağlı Şehit Ebu Hafs El Mısri Tugayı örgütü, İstanbul’daki İngiliz Konsolosluğu ve HSBC Bankası’nın genel merkezine saldırı düzenledi. 30 kişi öldü.
-13 Aralık: Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin yakalandı.
2004
-17 Mayıs: ABD askerlerinin Bağdat’daki Ebu Garip Hapishanesi’nde işkence yaptığı ortaya çıktı.
-11 Mart: İspanya’nın başkenti Madrid’de metroya saldırı: 180 kişi öldü. 1800 kişi yaralandı.
2005
-30 Ocak: Irak son 50 yıldır ilk kez çok partili bir seçim sistemi uyguladı.
-7 Temmuz: Londra metro bombalamaları: 56 kişi öldü.
2006
-30 Aralık: Saddam idam edildi.
2008
-4 Kasım: ABD’de Barack Obama başkan seçildi.
-26 Kasım: Hindistan’ın Mumbai kentinde meydaha gelen saldırılarda 164 kişi öldü. 300’ün üzerindeki ise yaralandı.
2010
-18 Ağustos: En son ABD tugayı Irak’tan çekildi
18 Aralık: Arap Baharı başladı
2011
- 2 Mayıs: Usame Bin Ladin ABD tarafından öldürüldü.


Her yerde kameralar!


11 Eylül sonrasında kentlerdeki güvenlik kameralarının sayısı katlandı. 11 Eylül öncesinde New York’ta 3 bin CCTV kamerası vardı. Şimdi kameraların sayısı 10 bine kadar çıkarıldı. İngiltere’de tüm
ülkedeki CCTV’lerin sayısı da 2 milyon.