Gündem400 bin Suriyeli çocuk okul hasreti çekiyor

400 bin Suriyeli çocuk okul hasreti çekiyor

10.11.2015 - 02:30 | Son Güncellenme: 10.11.2015 - 02:30

Burcu Ünal

İnsan Hakları İzleme Örgütü raporu, Türkiye’de yaklaşık 400 bin Suriyeli çocuğun okula gidemediğini ortaya koydu. Raporda, okul çağında 708 bin mülteci çocuğu olduğu belirtiliyor

400 bin Suriyeli çocuk okul hasreti çekiyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü, “Geleceğimi Hayal Etmeye Çalıştığımda Hiçbir Şey Göremiyorum: Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller” adlı raporunda, Türkiye’de yaşayan 400 binden fazla Suriyeli mülteci çocuğun okula gitmediğini açıkladı.

Haberin Devamı

59 sayfalık raporda Türkiye’nin ‘krize cömert biçimde karşılık verdiği’, buna karşın okul çağındaki Suriyeli çocukların örgün eğitim almalarını engelleyen temel engeller incelendi. Türkiye’deki Suriyeli çocukların neden okula gidemediklerine dair çarpıcı anlatımlarını da içeren İnsan Hakları İzleme Örgütü raporunun satırbaşları şöyle:

- Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilerin 708 bini okul çağındaki çocuklardan oluşuyor. Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, 2014-2015 eğitim yılında bu çocukların yalnızca 212 bini ilk ve orta öğretim devlet okullarına kaydoldu. Mülteci kamplarında okula kayıt oranı yaklaşık yüzde 90 olsa da, mültecilerin çoğu kampların dışında yaşıyor ve kampların dışında yaşayan çocukların sadece yüzde 25’i okula kaydoldu.

Haberin Devamı

Toplam 3 milyon çocuk

- Genel olarak bakıldığında Türkiye’deki Suriyeli çocukların üçte ikiden fazlası örgün eğitim almıyor. UNICEF’in tahminlerine göre, ülke içinde ve dışında yaklaşık 3 milyon Suriyeli çocuk okula gidemiyor.

- Suriyeli çocukların eğitimlerine devam edememelerinin ana sebepleri, dil engeli, ekonomik zorluklar ile toplumsal uyuşmada yaşanan sıkıntılar.

- Türkiye, Suriyeli mültecilerin eğitimi için 2014-2015 eğitim yılında 252 milyon dolar harcadı.

Suriyeli çocuklar okul özlemini böyle dile getiriyor:

- 11 yaşındaki Radwan, dul kalan annesine ve küçük kardeşlerine bakmak için Gaziantep’teki bir tekstil atölyesinde haftanın yedi günü, günde 12 saattan fazla çalışıyor. Radwan, “Okulu severdim, matematiği çok severdim ve okula gitmeyi çok özlüyorum” diyor. Radwan’ın ailesi, tuvaleti olmayan, terk edilmiş bir dükkanda yaşıyor ve genel giderler dahil ayda 250 TL kira ödüyor.

- İstanbul’da, Suriyeliler için kurulan bir geçici eğitim merkezinin kurucusu ve Türkiye’de okuma şansı bulamayınca, savaşmak üzere Suriye’ye dönerek muhalif güçlere katılan ve 2012’de 16 yaşındayken ölen bir gencin annesi: “Bir insan hastalanırsa tedavi olur ve iyileşir. Bir çocuk okula gitmezse, bu ileride büyük bir sorun olur ya sokağa düşer ya Suriye’ye döner ve savaşırken ölür ya radikalleşir ve bir köktendinci olur ya da Avrupa’ya ulaşmaya çalışırken denizde ölür.”

Haberin Devamı

‘Okula gitmemek çok zor’

- 16 yaşındaki Rasha Ağustos 2013’te Suriye, Kamışlı’dan İzmir’e geldiğinde, ikamet izni olmadığı için okula kayıt yaptıramıyor. Türkçe konuşamadığı için, yaşıtlarıyla birlikte 10. sınıfa gidemiyor ve daha alt sınıfa gitmesine de izin verilmiyor. Rasha yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Artık okula gidemiyorum ya, işte o çok zor bir durum. Alışması güç. Ara sıra çalışıyorum, ablalarım fabrikaya gitmeyince onların yerine ben gidiyorum. Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum.”

15 yaşında ve günde 10.5 saat çalışıyor

15 yaşındaki İbrahim, dul annesi ve iki erkek kardeşiyle Mersin’de yaşıyor ve haftanın altı günü sabah 08.00’den akşam 18.30’a kadar araba boyayarak ayda 300 TL kazanıyor. Okula gitmeyi özleyip özlemediği sorulunca İbrahim şöyle diyor:

“Matematik dersini çok severdim. Okulu gerçekten çok özlüyorum, keşke tekrar gidebilsem. Öğrencilikle kıyaslandığında, çalışmak çok zor, burada alışkın olduğumuzdan çok daha farklı koşullardayız. Hayatlarımız tamamen değişti. Hiç arkadaşım yok, ne Türkiyeli, ne Suriyeli. Çok yalnızım. Aslında, her gün 10,5 saat çalışınca arkadaşlara ayıracak zaman da kalmıyor. İşyerim pek güvenli değil, sürekli ayakta durduğum için sırtım ve bacaklarım ağrıyor ve tüm o kimyasallar yüzünden ciğerlerimde de sorun var.”

3. sınıfa gitmesi gereken Mohammed de okula gitmeyi özlüyor. “Sınıfın en iyilerindendim ve okumayı öğrenmekten çok zevk alıyordum. Ama şimdi kendi kendime çalışmak istesem bile ne kitabım ne başka bir şeyim var” diyen Mohammed, günde 11 saat bir tekstil atölyesinde çalışıyor ve haftada 50 TL kazanıyor.

‘Benimle Suriyeli diye alay ediyorlar’

12 yaşındaki Fatima, Türkçesi’nin gelişmesine ve derslerinde sorun yaşamamasına karşın sınıfta arkadaşlarının kendisini taciz ettiklerini anlatıyor:

“Öğretmenin görmediği zamanlar bana vuruyorlardı, öğretmenim de bilmediği için onları durdurmuyordu. Babam müdüre şikâyet etmek için okula geldiğinde müdür, ‘Bu kadar endişeleniyorsanız iyisi mi kızınızı okula göndermeyin’ dedi. Ama babam benim okumam gerektiğini söyleyince müdür bana diğer çocuklarla iletişime girmememi tavsiye etti. Hiç arkadaşım yok. Çok zorlandım. Bu yıl okuldan hiç hoşlanmadım. Öğretmenim diğer çocukları azarladı ama çocuklar hiç vazgeçmedi. Bana ‘Suriyeli, Suriyeli’ diye bağırıyorlar, küfür ediyorlar ve kendilerinden büyük olmamla dalga geçiyorlar.” Fatima gelecek yıl okula gitmeyeceğini söylüyor.

‘Türkmen’iz ama endişeleniyorum’

Kızını, ücretini artık ödeyemediği için Suriye geçici eğitim merkezinden alıp mahalledeki devlet okuluna vermek üzere olan bir Suriyeli Türkmen anne, en büyük endişesinin kızının yeni okulunda yaşayabileceği toplumsal uyum sorunları olduğunu söylüyor: “Okul değişikliği bazı yönlerden zor olacak çünkü Türkiyeli çocukların Suriyeli çocuklarla derdi var. Sokaklarda bile onlarla alay ediyor, ‘Suriyeli, Suriyeli’ diye bağırıyorlar. Kızım Türkçe konuşuyor, çünkü biz Türkmen’iz, ama ben yine de endişeleniyorum.”

Şam’dan İzmir’e gelen 14 yaşındaki Khamleen, “İlk geldiğimizde mahalledeki Türkiyeli çocuklar Türkçe konuşamadığım için benimle çok dalga geçtiler ve babam Türkçe’yi hızla öğrenmem için beni teşvik etti” diyor.