ABD’nin en başarılı dış politika hamlesi

Dünya futbolunun bir kadın üstelik de Amerikalı bir kadın tarafından altüst edileceği ihtimaline bahis şirketleri bir oran vermeye çalışsa herhalde çok yüksek bir oran çıkardı. Fakat Loretta Lynch 27 Mayıs’ta tam da bunu yaptı. Çiçeği burnundaki Adalet Bakanı’nın başlattığı operasyonda yedi üst düzey FIFA sorumlusu tutuklandı; yolsuzluk ifşasının yarattığı baskıyla FIFA Başkanı Sepp Blatter sadece birkaç gün önce beşinci kez seçildiği görevinden istifa etti. Lynch bir anda dünya çapında üne kavuştu. Fransız gazetesi Le Monde “FIFA’yı sallayan kadın” dedi, Almanya’da “FIFA avcısı” lakabını kazandı.
‘Sevgiler, Amerika’
ABD’nin futbolla anılmasının ironisini New York Times muhabiri Josh Barro’nun şu tweeti ortaya koyuyor: “Sevgili Dünya, futbolu sevmiyoruz bile ve FIFA’yı sizin için temizleyeceğiz. Sevgiler, Amerika”. Tufts Üniversitesi’nden Uluslararası Siyaset Profesörü Daniel W. Drezner, ABD’nin suçlamalarını ‘2015’in en iyi Amerikan dış politika eylemi’ seçti. Guardian gazetesinin köşe yazarı Marina Hyde “Amerika, dünyaya polislik yaptığın zaman sana bayılıyorum. Savaş çığırtkanlığını değil; FBI’ın en iyi elemanlarını mükemmel bir dış politika için kullanmayı kastediyorum” satırlarını yazdı. Rus muhalif Garry Kasparov’a göre ‘özgür dünyanın liderleri Coca-Cola, Visa, McDonalds ve Adidas’ın telefonları’ işe yaramıştı.
‘Sinsi diktatör’
ABD’nin FIFA’nın çürümüşlüğünü ve Blatter’ın ‘mafya’ benzetmelerinin eksik olmadığı 18 yıllık iktidarını hedef alacağına dair alametler belirmişti aslında. Amerikan medyası başkanlık seçimine gidilirken Blatter’a tam saha pres uyguluyordu. Uluslararası siyaset dergisi Foreign Policy, 20 Mayıs’ta yayınladığı bir yazıda Blatter’i ‘sinsi diktatörlerin el kitabını kulladığı için dünyaya kötü örnek’ sözleriyle eleştirdi. Bloomberg Businessweek’in 4 Mayıs’taki kapak dosyası Blatter’ın kirli ilişkilerle dünya futbolu üzerinde kurduğu hakimiyeti inceliyordu.
Katar’da bin işçi öldü
2018 ve 2022 dünya kupalarının Rusya ve Katar’a verilmesinde rüşvet iddialarını inceleyen FIFA Etik Kurulu Soruşturma Komisyonu Başkanı Amerikalı Michael Garcia’nın, 350 sayfalık raporunun sümen altı edilmesine tepkiyle istifa etmesini de tabloya ekleyin...
ABD’nin suçlamaları her ne kadar Güney Afrika’nın 2010 Dünya Kupası organisazyonunu kazanmasına odaklansa da asıl hedefin Rusya ve Katar olduğuna dair pek kuşku yok. Olimpiyatlar, dünya kupaları gibi büyük spor turnuvalarına ev sahipliği yapmak bir devletin dünya sahnesinde güç kazandığının göstergesi sayılıyor. Asya ve Afrika’dan büyük destek gören Blatter; dünya kupalarını Güney Afrika, Brezilya, Rusya ve Katar’a taşıyarak ‘futbolu demokratikleştirdiği’ övgüsüyle karşılanıyordu. Ukrayna krizi yüzünden Batı’yla ters düşen Rusya lideri Vladimir Putin ‘tehdidi’ sezip Blatter’in yardımına ilk koşanlardan oldu; ABD’yi ‘dış müdahaleyle’ suçladı. Blatter de Avrupa’nın ‘nefret kampanyası’na karşı çıkıp ABD’nin 2022’yi Katar’a; ‘refom isteyen’ İngiltere’nin de 2018’i Rusya’yı kaybettiğini hatırlattı. Tarihinde hiç dünya kupasına katılamamış, halkı futbola ilgisiz Katar’da yaz aylarında yaşanabilecek sıcaklık; maçların kış aylarına kaydırılmasıyla sonuçlanmıştı. Karar üzerine Avrupa Kulüpler Birliği Başkanı Karl-Heinz Rummenigge, ekim ayında “Bedeli biz ödemeyiz” uyarısını yaptı. Üstelik Katar’da stadyum inşaatlarında insanlık dışı koşullarda çalışan göçmen işçilerden en az bini öldü, 2022’ye kadar sayının 5 bine ulaşacağından endişe ediliyor.
‘Almanya 2018’e hazır’
Blatter’ın selefinin kim olacağı ve FIFA’da gerçek bir reformun mümkün olup olmadığı tartışılırken ‘asıl mesele’ de yavaş yavaş su yüzüne çıkıyor. BBC 2018’in Rusya’dan; 2022’nin Katar’dan geri alınması konusunda ‘muhtemel değil ama şu noktada imkansız da değil’ yorumunu yaptı. Habere göre olası bir değişiklikte; devasa organisazyona üç yıl gibi kısa bir sürede hazırlanıp evsahipliği yapabilecek altyapıya sahip tek ülke Almanya... Spectator dergisinden Ed West ise, Katar’a karşı tepkinin büyüdüğünü ve 2022 turnuvasının Türkiye’ye verilmesi gerektiğini savundu. West’e göre 2022’ye kadar ‘Suriye ve Irak’ta durum sakinleşeceği için Türkiye başarıyla’ organisazyonu yapabilir.