AİHM’ye giden davalarda hak ihlalleri ve eksikler

Danıştay Üyesi Doç. Dr. Selami Demirkol, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’deki idari davalarla ilgili verdiği önemli kararlar bağlamında, hukukun üstünlüğü ilkesi ve hakkaniyet odaklı yargılamanın önemine dikkati çektiği özel bir çalışmaya imza attı. Doç. Dr. Demirkol’un, Beta Yayınları’ndan çıkan “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İdari Davalarla İlgili Yargılama Ayrıntıları, İhmal-İhlal (İki Resim Arasındaki Fark)” adını taşıyan kapsamlı kitabı 245 sayfadan oluşuyor.

Doç. Dr. Demirkol, kitapta; AİHM sözleşmesine taraf devletlerin idari yargılama aktörlerinin ihmal ettikleri, önemsemedikleri yargılama delil ve argümanlarının, AİHM yargıçları tarafından nasıl önemsendiğini kritik bazı davalar üzerinden ortaya koyuyor. Kitapta, hukukun üstünlüğü ilkesi ve hakkaniyet odaklı yargılamanın referans alınmasına birçok kez vurgu yapılıyor.

Danıştay üyesi Doç. Dr. Demirkol, kitabı yazma nedeninin ise, “İlbeyi ve Meriye Kemaloğlu Türkiye davası”, “Paşa ve Erkan Erol Türkiye davası” ile “Mesutoğlu Türkiye kararları” olduğunun da altını çiziyor.

Örnek davaları ele aldı

Ümraniye’de 22 Ocak 2004 tarihinde şiddetli kar fırtınası nedeniyle donarak yaşamını yitiren 7 yaşındaki Atalay Kemaloğlu’nun ölümüne ilişkin dava süreci de kitapta ayrıntılı olarak işleniyor. Okulun erken dağılması nedeniyle 4 kilometre uzaklıktaki evine yürüyerek gitmek zorunda kalan Kemaloğlu’nun donarak ölmesinde okul yöneticilerinin kusurlu olduğu gerekçesiyle dava açan İlbeyi ve Meriye Kemaloğlu çiftinin ulusal mahkemelerden olumlu sonuç alamadığı, bu nedenle AİHM’ye başvurdukları ve buradan ailenin talepleri doğrultusunda olumlu karar çıktığı ayrıntılarıyla ele alınıyor.

Doç. Dr. Demirkol’un kitabında Tunceli Pertek ilçesi Akdemir köyünde 10 Nisan 1996 tarihinde mayın basmak suretiyle yaralanan Erkan Erol’un babası Paşa Erol’un idareye karşı verdiği hukuk mücadelesi ile yakınlarını trafik kazasında kaybeden Mustafa Mesutoğlu’nun dava dosyasının yanlış mahkemeye gitmesi nedeniyle AİHM nezninde verdiği hak arayışı da çarpıcı şekilde aktarılıyor. Kitapta ayrıca AİHM yargılama yöntemleri, AİHM’nin sözleşme maddelerini genel olarak yorumlama yaklaşımı, AİHM yargılamasında yorumlama ayrıntıları ve AİHM kararlarında idari davalar ile ilgili ayrıntılara da değiniliyor.