Ambargolarla güçlendik

ABD’nin Savunma Sanayi Başkanlığı ve yetkililerini hedef alan yaptırımları, Türk savunmasının ambargolarla geliştiği gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. ABD, Türkiye’ye Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemini nedeniyle, aylardır beklenen CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamında yaptırımını açıkladı. Geçmişte yaşanan benzeri tecrübeler ise, Türk savunma sanayiinin ambargolarla geliştiğini, kendi ürünlerini yaratma konusunda bu tip yaptırımların adeta itici bir güç olduğunu ortaya koyuyor.

ASELSAN’ın doğuşu

Türkiye 1973’te bugünkü adı Türk Havacılık Uzay Sanayii’ni (TUSAŞ), savunmadaki dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla faaliyete geçirdi. ABD, Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra, savunma maksatlı olarak verilen silahların harekâtta kullanılmasını gerekçe göstererek 1975’te Türkiye’ye silah ambargosu uygulamaya başladı. TSK’nın haberleşme ihtiyaçlarının milli olarak karşılanması amacıyla aynı yıl kurulan ASELSAN, bugün Türkiye’nin bir numaralı savunma sanayii ve TSK’nın ana tedarikçisi konumuna geldi. ASELSAN’la yetinmeyen Türkiye, askeri araç ve askeri uçaklar için lastik üreten PETLAS’ı 1976’da, yazılım sistemlerinin lideri HAVELSAN’ı 1982’de, TSK’nın roket ve füze tedarikçisi ROKETSAN’ı 1988’de hayata geçirdi.

Bin 500 firma

AK Parti iktidarında, savunma sanayii çalışmalarına ağırlık verildi. 2002’de 62 savunma projesi yürütülürken, bugün bu sayı 700’ye yaklaştı. Son 5 yılda 350’ye yakın yeni proje başlatıldı. Savunma sanayi projelerinin bütçesi 5.5 milyar dolardan, 60 milyar dolara yükseltildi. Sektörde faaliyet gösteren firma sayısı 56’dan 1500’e ulaştı. Sektörün 1 milyar dolar olan cirosu da 11 milyar dolar rakamını yakaladı. Savunma ve havacılık ihracatı 248 milyon dolardan 3 milyar dolar seviyesine çıkarken, dünyanın ilk 100 savunma şirketleri listesinde Türkiye yedi firma ile temsil ediliyor. Türkiye, 1990’lı yıllarda terörle mücadelede ABD’nin GNAT ile İsrail’in Heron adı verilen insansız hava araçlarını kullandı. Ancak bu araçların kullanımı konusunda ABD ile İsrail sürekli sorun çıkardı. Türkiye, 2008’de MQ-1 Predator ve MQ-9 Reaper silahlı insansız hava aracı alımı için ABD yönetimine talep mektubu gönderdi. Ancak bu talep karşılıksız kaldı. Yerli yatırımlara önem veren Türkiye, bugün ürettiği ANKA, AKSUNGUR, BAYRAKTAR, AKINCI gibi İHA’larla dünyada üst sıralara yükseldi.

Sipariş yağıyor

BAYRAKTAR TB2, terörle mücadelenin yanı sıra Libya, Suriye ve Azerbaycan’da büyük başarılara imza attı. ANKA ve BAYRAKTAR’ın başarısı diğer ülkelerin dikkatini de çekti. Katar’ın ardından Ukrayna geçen yıl altı adet BAYRAKTAR TB2 alırken, ilave 48 adet daha BAYRAKTAR TB2 almayı planlıyor. Tunus Savunma Bakanlığı da geçtiğimiz günlerde, 80 milyon dolarlık anlaşma ile üç ANKA siparişi verdi. Son olarak Türkiye’nin Suriye’deki harekatlarını gerekçe gösteren Kanada, Bayraktar TB2’de kullanılan elektro optik kameraya ambargo kararı aldı. ASELSAN yerli üretim CATS kamerasını kısa sürede geliştirdi ve Bayraktar TB2 SİHA’ya taktı.

‘Kaan’ 9 ülkede

Sahil Güvenlik Komutanlığı Türkiye’nin sahillerini gözetleme ve koruma görevini, özellikle Yonca-Onuk firmasının ürettiği, “Kaan” serisi botlarla gerçekleştiriyor. Bu kapsamda, Kaan 33, Kaan 29, Kaan 19 ve Kaan 15 olmak üzere 4 farklı tipte Kaan sınıfı bot kullanılıyor. ASELSAN’ın silah sistemleri ile donatılan botlar yüksek süratleriyle kaçakçılıkla mücadeleden, arama kurtarmaya kadar önemli görevlerde yer alıyor. Kaan sınıfı botlar, KKTC, Azerbaycan, Pakistan, Gürcistan, Malezya, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’a da ihraç edildi. Botların ismi ise, bir trafik kazasında hayatını kaybeden tasarımcısı Kaan Onuk’tan alıyor.