Cezada pazarlık 1 Ocak 2020’de

TBMM Adalet Komisyonu, AK Parti’nin yargı reformu stratejisi hedefleri doğrultusunda hazırladığı ve kamuoyunda “1. Yargı Paketi” olarak bilinen kanun teklifini önemli bazı değişiklikler ile kabul etti.

Adalet Komisyonu’ndaki görüşmelerde zaman zaman AK Partililer ile muhalefet temsilcileri, zaman zaman da yargı temsilcileri ile AK Partili vekiller arasında sözlü atışmalar yaşandı. 16 Saat süren görüşmelerde AK Parti, sunduğu önergelerle teklifte bazı önemli değişikliklere gitti. Yapılan değişikliklerle seri ve basit yargılama usullerinin uygulaması yaklaşık 3 ay öne alınarak 1 Ocak 2020’ye çekildi. Ayrıca bu iki yeni usul ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi, uzlaşma ve ön ödemede kapsam genişleten düzenlemeler nedeniyle istinaf ya da temyiz aşamasındaki dosyaların ilk derece mahkemelerine iadesi önlendi.

‘Testten geçsinler’

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muharrem Özen, hukuk mesleklerine giriş sınavıyla ilgili maddenin görüşmelerinde, hâkim ve savcı mülakatlarıyla ilgili sürpriz bir çıkış yaptı. Özen, “sıradan kamu görevlileri değiller” diyerek, hâkim ve savcıların psikolojik testten geçirilmesini önerdi. Özen, “Daha adil karar vermeleri, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının Türkiye’de tam gerçekleşme döneminde olduğu için mutlaka bu kurullara akademik dünyadan da üyelerin katılabileceği ve psikolojik testlerin de dönem dönem uygulanarak bu tür sıkıntılı karakterlerin, kişiliklerin de ayıklanması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu mesleğin en önemli yanı kişilik ve karakterin de oturması” dedi. Özen, sınav sisteminin derhal yürürlüğe girmesini talep etti.

‘Tutuklama’ önerisi

Teklifin soruşturma evresinde tutukluluk sürelerini sınırlayan maddesi de uzun süre tartışıldı. Komisyon Başkanı Hakkı Köylü, yeni düzenlemeyle savcılara, “Bir adamı dava açmadan elinde belli süre tutabilirsin. Eğer dava açamıyorsan artık tahliye etmek zorundasın ya da kanun tahliye edecek onu” denildiğini aktardı.

Ali Özkaya, düzenlemenin, “paketin en ayakta alkışlanacak birkaç maddesinden biri” olduğunu savunurken, “Bugün TMK kapsamında yedi yıla kadar tutuklu kalınabiliyor. En ağır suçta iki yıla indiriyoruz. Savcıya zorunlu bir görev veriyoruz. TMK kapsamında soruşturmayı yürüten savcı iki yıl içinde davayı açmazsa... Diyelim ki şüpheli çıktı, gitti ve kaçtı, o savcıya bunun hesabını sorar HSK, ‘Siz neden bunu zamanında açmadınız?’ diye” ifadesini kullandı.

Köylü ise, “Savcıya, ‘elini çabuk tut’ deniyor. Bunun sakıncalı tarafı da var. Tutukluluktaki süre geçiyor düşüncesiyle savcı eğer delilleri tam toplayamadıysa eksik delille dava açmak zorunda kalır” uyarısında bulundu. Köylü, sorunun kökten çözümü için, “geçici tutuklama sistemi” getirilmesi gerektiğini söyledi. Köylü, “Mutlaka bir haftalık veya 10 günlük bir geçici tutuklama sistemi kurmalıyız. Aksi takdirde sıkıntı devam eder” diye konuştu.