İngilizce eğitimi arapsaçına döndü

Okullarda yabancı dil eğitimi 2. sınıftan itibaren veriliyor. Ancak lise sona kadar toplam 11 yıl alınan eğitim sonrasında öğrenciler, kendilerini ifade edebilecek kadar yabancı dil konuşamıyor. Öğrencilerin en az bir yabancı dili yazılı ve sözlü iletişim kurabilecek şekilde iyi derecede öğrenmesi için adım atan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2016’da 81 ildeki 620 okulda 5. sınıflarda pilot uygulama kapsamında yabancı dil ağırlıklı eğitim vermeye başlamıştı.

Uygulama sonrasında tüm 5. sınıflarda yabancı dil hazırlık eğitimi verilecekti. Ancak bu yıl MEB’in 2018-2019 İlköğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi’nde 5. sınıflarda yabancı dil dersi 3 saat olarak görülüyor. Bu yıl 6. sınıflarda 3, 7. ve 8. sınıflarda ise 4 saat yabancı dil eğitimi verilecek. Ortaokulların haftalık ders saati çizelgesinde haftada 18 saate kadar yabancı dil eğitimi “isteğe bağlı” olarak verileceği kaydediliyor.

Araç, gereç yetersiz

MEB, liselerde ise 9. sınıflarda yabancı dil ders saatini 6’dan 4’e; meslek liselerinde 9. sınıflarda 6’dan 5’e; 10, 11 ve 12. sınıflarda 4’ten 2 saate düşürdü. Yabancı dil ders saatlerinden ne öğretmenler ne de öğrenciler memnun. Bu eğitimin küçük yaşlardan itibaren verilmesi gerektiğini belirten öğretmenler, iyi derecede yazılı ve sözlü iletişim kurabilmek için hazırlık eğitiminin 5. sınıfta olmasını, yabancı dil ders saatlerinin artmasını ve öğretmenlerin sınırlarının genişletilmesini istiyorlar. Gerek dersin işleyişi gerekse de ders saatleriyle ilgili uygulamada yaşanan sorunları dile getiren Ankara Atatürk Lisesi İngilizce Öğretmeni Özgür Bozdoğan’ın konuyla ilgili tespitleri şöyle:

- İngilizce öğretim programlarının etkili bir şekilde yaşama geçmesi için MEB’in yabancı dil ders saatlerini artırması gerekirken 9. sınıflardaki ders saatini 6’dan 4’e düşürmesi ciddi bir sıkıntı yarattı.

- Hazırlık sınıfı olan 11 Anadolu lisesi, 81 sosyal bilimler lisesi var. Bu okullarda haftada 20 saat İngilizce dersi veriliyor. Hazırlık sınıfı olanlar ile olmayanlar arasında eşitsizlik oluştu.

- Çocuklar 5. sınıfta hazırlık sınıfında olduğu gibi bir eğitim alabiliyor. MEB bunu merkezi bir uygulama yapmak yerine okulların kendisine bıraktı. Özellikle eğitim düzeyi yüksek, sosyo ekonomik durumun daha iyi olduğu bölgelerdeki ortaokullarda yabancı dil eğitimi tercih edilirken, gelir düzeyi daha düşük ailelerin bulunduğu bölgelerde tercih edilmiyor. Bu çocuklar mezun olduktan sonra aynı İngilizce sınavına giriyorlar. Ciddi bir eşitsizlik var.

Hazırlık 5. sınıfta olmalı

- MEB’in öğretim programları ile öğretmenlere verdiği ders kitapları arasında uyumsuzluk var. Ders kitapları öğretim programlarını tam olarak kapsamıyor. Orada hedeflenen kazanımların o ders araç, gereçleriyle elde edilmesi mümkün görünmüyor. MEB’in araç ve gereçleri yeterli olmayınca ya öğretmenler, kendileri içerik üretmeye çalışıyor ya da yardımcı kaynaklar kullanıyor.

- Yabancı dille ilgili sorunların ortadan kalkması için öncelikle öğretim programlarının öğrencilerin yaş grubuna, bilgi, yetenek ve gereksinimlerine uygun olarak hazırlanması gerekiyor.

- Bir öğretim programının rasyonel olması için önce pilot uygulamasının yapılması, oradan geri dönüşlerin alınması, sonrasında yeniden uygulanması için farklı örneklemler üzerinde uygulandıktan sonra son halinin verilmesi gerekirken MEB, öğretim programlarını ısmarlama bir şekilde üniversitelerin ilgili bölümlerine yazdırıyor. Sonrasında programın öğrencilerimizin yaş gruplarına, gereksinimlerine, ilgilerine uygun olup olmadığına bakılmaksızın tüm Türkiye’de uygulanmasına karar veriliyor. Böyle hazırlanan bir programın işlevsel olması beklenemez.

- Öğretim programının kendisinde öğretmene esneklik alanı tanınmıyor. Öğretim programları eğer etkin bir şekilde hazırlanıp, içeriğe uygun ders araç ve gereçleri olursa ve öğretmen yeterlilikleri bunlara göre güncellenip hizmet içi faaliyetleri ile öğretmenlerin öğretim programlarını etkin bir şekilde kullanması sağlanabilirse mesafe alınabilir.

- Ders kitabı yazmak profesyonel bir iş. Bu konuda bile kendisine yakın olanları tercih eden bir yaklaşımla eğitimle ilgili sorunlar çözülemez.

- 9. sınıf öğretim programı için 6-8 ders saati makuldü. Lisede ders saati hazırlık sınıfı hariç 20-24 aralığında olmalı. Hazırlık sınıfı merkezileştirilerek tüm öğrencilere verilmeli. Hazırlığın 5. sınıfta mı yoksa 9. sınıfta mı verilmesi gerektiği konusunda da bir karar verilmeli. 5. sınıf seviyesi, yaş grubu açısından daha uygun.

Konuşamamaktan şikâyetçiler

Samet A. (Yenibosna Anadolu Lisesi): 9. sınıfa gidiyorum. Okulumda İngilizce haftada 4 saat, Almanca 2 saat olmak üzere iki yabancı dil dersimiz var. Bence ders saati yeterli ama konuşamıyorum.

Esra Kama (Bahçelievler Aydın Doğan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi): 12. sınıf öğrencisiyim. 9 sınıfta 6 saat, sonra 4, şimdi 2 saat İngilizce eğitimi görüyorum. Bence yeterli değil. Kendimi ifade edebilecek derecede konuşamıyorum. Sürekli geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman üzerinden grammer öğreniyoruz. İlkokul ve ortaokulda öğretmenlerimiz iyi ders anlatmadı ama lisede iyi. Hazırlık okusak daha iyi olurdu bizim için. Çoğu öğrenci hazırlık sınıfında öğreniyor.

Nurcan Kuş (Siyavuşpaşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi): Bilişim alanında öğrenim görüyorum. 2 saat yabancı dil dersi alıyorum. 6 saat görsek iyi olurdu. Gerçi bu kadar saat ders alsak yine de İngilizce konuşamayız. Geçen yıl ne görüyorsak bu yıl da aynı dersi görüyoruz. Konu tekrarı çok oluyor. Kitaplarımızı geç veriyorlar. Öğretmenimiz kitabın dışında kendi notlarından da anlatıyor ama yeterli olmuyor.