Kaliteli karbonhidratlar hangi besinlerde bulunur?
16.04.2018 - 12:01 | Son Güncellenme:
Her besinin kendine ait bir besin değeri vardır. Bu besinlerin ise az ya da çok faydası olduğu kadar zararları da vardır. Karbonhidrat da bu besinlerden birisidir. Biz de bu yazımızda karbonhidratın faydalarını inceleyeceğiz.
Karbonhidrat
Tüm canlıların yapıtaşında bulunur. Genellikle büyük moleküller hâlindedir. Moleküllerin sindirilmesi için parçalanması gerekmektedir. Karbonhidratlar en önemli enerji kaynaklarındandır. Ağır hareketler yapan kişiler fiziksel güçlerini uzun süre kullanabilmek için karbonhidrat takviyesi almaktadır. Bağırsak hareketlerini düzenlenmektedir, vücudun hormon dengesini korumaktadır, şeker seviyesini dengelemektedir ve bağışıklık sisteminin çalışmasına yardımcı olmaktadır. Karbonhidratlar özellikle ekmek, makarna, pirinç, patates, kepek, fasulye ve tahıllarda oldukça yoğun oranda bulunur.
Karbonhidratın kullanımı
Karbonhidrata tüm bireylerin ihtiyacı vardır. Fakat spor ile uğraşan kişiler daha fazla gereksinim duymaktadır. Kas dokuları glikojen ile dolduğunda spor sonrası karbonhidrat takviyesi yapılmaktadır. Karbonhidratların kas ve karaciğerleri depo olarak kullanması glikojen olarak adlandırılır. Besinlerden alınan miktar hesaplamalı vücudun istediğine göre gerekirse ek olarak tüketilmelidir. Sporcuların %60-65’i karbonhidrat takviseyi aldıklarını söylemektedir. Fakat ağır spor yapanlarda bu durum %70’i bulmaktadır.
Karbonhidratın faydaları
Kas dokusunun enerji kaynağı, kaslarda depolanmış olan glikojendir. Vücudun glikojen depolaması yüksek değildir. Bu nedenle karbonhidratlı besinler tüketmek gerekmektedir. Vücudun glikojen deposu yemek yemesek bile kalan enerjiyi 24-36 saat boyunca karşılamaktadır. Maraton veya koşu gibi ağır sporlarda 2-3 saat enerji verebilmektedir. Enerji deposunun olmaması durumunda vücut, enerji için kasları kullanmaya başlamaktadır. Egzersiz durumuna göre 1 kilo başına 5-10 gram karbonhidrat gerekmektedir. Günlük ihtiyacımız ise 100-125 gram arasındadır.
Karbonhidratın bulunduğu besinler
Karbonhidratın çok fazla bulunduğu zararlı yiyecekler: Sütlü tatlılar, muhallebiler, şeker, çikolata, meyve suları, meşrubatlar, kompostolar, kek, pasta, kurabiye, puding, baklava, reçel, bal, keşkül.
Karbonhidratın azami miktarda bulunduğu sağlıklı yiyecekler: Patates, yulaf ezmesi, esmer pirinç, muz, kopma, karabuğday, kepekli buğday unu.
Çok fazla tüketiminde karbonhidratın zararları
Karbonhidratın vücuda zararı işlenmemiş ve kepeksiz yiyeceklerin tüketilmesi sonucunda oluşmaktadır. Şekerli ürünler ve un bunların en başında gelmektedir. Bu ürünler kana çok çabuk karışmaktadır. Bu nedenle insanda sindirimi çabuk olmakta ve buna bağlı olarak da kan şekerinin düşmesi gibi rahatsızlıkla karşılaşılmaktadır. Şeker hastalıklarıda bu nedenle ortaya çıkmaktadır. Karbonhidrattan fazla zarar görülmemesi için ham tahıllar içeren gıdaların tüketilmesinde dikkat edilmesi gerekmektedir.
