Mehmetçik Libya yolcusu

Libya’ya asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, 183 “ret” oyuna karşılık 332 oy ile kabul edildi. Mehmetçiği Libya yolcusu yapan tezkere oylamasında Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı ortakları arasında “çatlak” yaşanmadı. AK Parti, MHP ve BBP “kabul” derken, ret oyu veren CHP, İYİ Parti’nin yanında HDP, TİP ve DP de “ret” cephesinde yer aldı. Saadet Partisi’nin iki milletvekilinden biri Genel Kurul’a katılmazken diğeri de oy kullanmadı. Mehmetçiği Libya yolcusu yapan tezkere görüşmelerini MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli başından sonuna izleyen tek lider oldu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise oylama öncesi Genel Kurul’a geldi.

Usul itirazı

Doğu Akdeniz’deki güç savaşı dün Ege’nin iki yakasındaki gelişmelerle yeni bir boyut kazandı. Yunanistan’da bu ülke ile İsrail ve Güney Kıbrıs arasında İsrail ile Kıbrıs gazını Avrupa’ya taşıyacak boru hattının temelini oluşturacak üçlü anlaşmanın imzalandığı saatlerde Ankara’da da, Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının Libya’ya gönderilmesi konusunda Cumhurbaşkanı’na 1 yıl süreyle yetki tanıyan tezkere için TBMM Genel Kurulu Meclis Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında olağanüstü toplandı. Genel Kurulu yoklama ile açan Şentop, toplantı yeter sayısının bulunduğunu ilan ettikten sonra, kendi imzasını taşıyan olağanüstü toplantı çağrısını okuttu. Görüşmelere geçileceği sırada CHP’den “usul” itirazı geldi. Grup Başkanvekili Özgür Özel, Meclis’in 7 Ocak’a kadar çalışmama kararı aldığını anımsatarak, Şentop’un çağrısının Anayasa ve İçtüzük hükümlerine aykırı olduğunu savundu. TBMM Başkanı’nın bu yetkisini tatilde ve ara vermede kullanabileceğini iddia eden Özel, Şentop’a “5 parti grubunun milletvekillerinin oylarıyla alınmış bir çalışmama kararı varsa, tatilde ve ara vermede size tanınmış bir yetkiyi kullanarak bu kararı bozamazsınız” dedi. Şentop da “Ben TBMM’yi değil, Genel Kurulu toplantıya çağırdım. Tatilde ve ara vermede TBMM Başkanı’na bu yetki veriliyorsa, evveliyet ilkesi gereğince çalışmama kararı döneminde de Meclis Başkanı’na bu yetkinin verildiğini yorumla belirleyebiliriz. Bu konuda hiçbir tededdütüm yok” diye konuştu.

Yaklaşık yarım saat süren tartışmanın ardından parti gruplarına 20’şer dakika söz hakkı tanındı. Sırasıyla İYİ Parti adına İzmir Milletvekili Aytun Çıray, MHP adına Grup Başkanvekili Erkan Akçay, HDP adına Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç, CHP adına İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz, AK Parti adına da eski TBMM Başkanı ve eski Milli Savunma Bakanı Sivas Milletvekili İsmet Yılmaz kürsüye geldi.

İttifak fire vermedi

Konuşmaların ardından oylamaya geçildi. Şentop tezkerenin 184 ret oyuna karşılık 325 oy ile kabul edildiğini açıkladı. Ancak elektronik sisteme giremeyen ve pusula gönderen milletvekilleri ile mükerrer oylar dikkate alınarak yapılan çalışma sonrası Meclis tutanaklarına göre tezkere 183 ret oyuna karşılık 332 oy ile kabul edildi. İçtüzük gereği oy kullanamayan Meclis Başkanı Şentop dışında AK Parti ve MHP’nin Meclis’teki toplam sandalye sayısının 338 olduğu dikkate alındığında Cumhur İttifakı’nın oylamada ciddi bir fire vermedi. MHP’nin Bahçeli dahil tam kadro hazır bulunduğu oylamaya, AK Parti’den Şentop’un yanısıra, yurtdışında ve mazeretli olduğu belirtilen sadece 8 milletvekili katılmadı. Oylamada BBP Genel Başkanı Destici ile Samsun Bağımsız milletvekili Erhan Usta da kabul oyu kullandı.

12 ülkede yaklaşık 40 bin askerimiz var

Libya tezkeresi, gözleri TSK’nın yurt dışındaki diğer misyonlarına çevirdi. TSK’nın halen 10 ülkede askeri varlığı bulunuyor. 10 ülkenin yanı sıra TSK, zaman zaman BM Lübnan Geçici Görev Gücü ve Bahreyn’de konuşlu Birleşik Deniz Kuvveti Karargâhı’na da gemi ve personel desteği sağlıyor.

En fazla Türk askeri KKTC’de bulunuyor. KKTC’de kolordu bünyesinde 20 bin civarında Türk askeri yer alıyor. Suriye’de 15 bin civarında Türk askeri bulunuyor. Sınır ötesi operasyonların ön planda olduğu Irak’ta 15 üs bölgesi ile 3 bine yakın asker görev yapıyor. Afganistan, Katar ve Somali’de de az sayıda Türk personel var. Afrika’daki en büyük TSK varlığı Somali’de. Türk askeri Somali ordusunun yeniden yapılandırılmasında etkin rol alıyor. Balkan ülkeleri Kosova, Bosna-Hersek ve Arnavutluk’ta da Türk askerleri görev yapıyor. İkili anlaşmalar kapsamında Azerbaycan’da da Türk askeri bulunuyor. Dün kabul edilen tezkere ile Libya yurt dışında Türk askerinin bulunduğu 13’üncü ülke olacak.

‘Libyalılar Kan kardeşlerimiz’'

Tezkere için “kabul oyu” kullanacaklarını açıklayan eski Milli Savunma Bakanı ve AK Parti Sivas Milletvekili İsmet Yılmaz, Libya’daki iç savaş süreci, bu süreçte BM Güvenlik Konseyi’nce alınan kararları anlattı. Libya siyasi anlaşmasında yeri bulunmayan gayrı meşru Libya Ulusal Ordusu’nun, BM’ce tanınmış resmi hükümeti devirmek amacıyla saldırılarını sürdüğünü, bunun ülkede insani durumu kötüleştirdiğini, DEAŞ ve El Kaide gibi örgütlere zemin sağladığını vurgulayan Yılmaz, yaşanan gelişmelerin hem Türkiye hem de bölge için tehlike oluşturduğunu söyledi. Yılmaz, Türkiye’nin Libya ile yaptığı anlaşmaların her iki ülkenin uluslararası hukuktan doğan haklarını koruduğunu ifade etti. 2011’de de Meclis’in onayı ile Libya’ya yönelik yetki talebi içeren bir tezkerenin kabul edildiğini anımsatan Yılmaz, o tezkeredeki gerekçelerin bugün için de geçerli olduğunu ifade etti. Libya’nın Türkiye’ye verdiği desteği anımsatan Yılmaz, “Libya’nın evlatları bizimle birlikte mücadele ettiler, bizimle kan kardeşi oldular.. Konu parti meselesinden çok ülke güvenliğini ilgilendiren bir konudur” dedi.

‘Bir felaket çağrısı’

CHP İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz, iktidarın tezkere ile “Türkiye’yi çok önemli bir tehlikenin içine atmak üzere” olduğunu savundu. Çeviköz, “Önümüzdeki tezkere metni, önceden planlanmış, Saray’ın siparişi ile Silahlı Kuvvetlerimizi Libya çöllerinde savaşa göndermek üzere hazırlanmış bir felaket çağrısıdır... Silahlı Kuvvetlerimiz kimsenin özel güvenlik gücü değildir. Vatan evlatları Libya çöllerine bu kadar sorumsuzca sevk edilemez. Libya’dan bir şehit haberi gelince ne yapacaksınız? ‘Libya’da ne işimiz var?’ sözü, dar bir bakış açısı değil, ‘yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesinin bir gereğidir. Dar bakış açısı bizzat bu tezkere metnidir. Madem ki Libya’da UMH’yi meşru hükümet olarak görüyorsunuz, o zaman BM’yi göreve davet edin” dedi.

‘İçimizdeki Hafterciler’

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay tezkere ile Mehmetçiğin Libya’ya savaşmak için değil, mevcut meşru hükümeti desteklemeye gittiğini kaydetti. Akçay, “Bu tezkere; Libya’nın istikrar, huzur ve güvenliğine destek veren Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarını muhafaza eden ve bölgesel barışa katkı veren bir tezkeredir. Libya ile imzaladığımız anlaşmalar Yunanistan, Mısır, İsrail, Kıbrıs Rum Yönetimini paniğe sevk etmiştir. Bunlar yasadışı örgüt elebaşı Hafter’i adeta bölgede Türkiye’yi sıkıştırma ve Libya’yı kaos içinde tutma projelerinin taşeronu olarak görmektedirler. Öyle ki, Yunanistan’dan bir bakan savaş suçlusu Hafter’le görüşmeye dahi gitti” dedi. Akçay, tezkereye karşı çıkanlara “İçimizdeki Hafterciler” nitelendirmesinde bulundu.

‘Taşeronluğa sürükleniyoruz’

İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Mehmetçiği “Türkiye’nin milli güvenliği ile ilgili olmayan bir iç savaşın ateş hattına bırakamayacaklarını söyledi. Çıray, şöyle devam etti: “Türk milleti kahraman askerlerinin canını sokakta bulmadı. Biz kimsenin ülkesinde, toprağında gözü olmayan bir milletiz ama şimdi Libya’da bir tarafın ve onu destekleyen güçlerin taşeronu olmaya sürükleniyoruz. Cumhurbaşkanı ‘davet edildiğimiz yere gideriz’ dedi. Azerbaycan’ın topraklarının yüzde 20’si işgalin altında, gidip önce orayı kurtaralım. ‘Kırım’ı kurtaralım’ diyeceğim ama siz, Uygur Türkleri hakkında verdiğimiz araştırma önergesini reddettiniz. ‘Ege’de işgale uğrayan adalarımız için tezkere getirin’ diyeceğiz ama siz, Türkiye’den çok Amerika’nın ve Rusya’nın içişleriyle meşgulsünüz. Biz, Mehmetçiklerimizin, Rusya’dan Mısır’a, Suudilerden Emirliklere ve bu ülkelerin desteklediği General Hafter güçlerine kadar bir ittifakın hedefi hâline getirilmesinden sorumlu olamayız.”

‘Savaş siyaseti’

HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç, Libya tezkeresine net bir biçimde hayır dediklerini belirterek, “Çünkü bu tezkere, iktidarın dış siyasette muhteşem başarısızlığının ve değerli yalnızlığının bir kez daha tescil edilmesi anlamına geliyor. Bu yayılmacı siyasetin kendisidir. Uluslararası literatürde diğer bir adı işgal etmektir.. Bu rejim, silah sanayisini güçlendirmek, pazar alanını Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da genişletmek, Bayraktarları daha da zengin etmek için Libya seferine çıkmıştır. Bu tabloda Libya’ya savaş seferi düzenlemek ülkeyi ateş çemberine atmaktır” diye konuştu.

ÖNDER YILMAZ, ŞEBNEM HOŞGÖR, NAMIK DURUKAN, ŞEVKET YAMAN, AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU Ankara MUSTAFA İSTEMİ Milliyet