Sanat ‘engel’ tanımaz

İstanbul’da yaşayan 37 yaşındaki Gamze Elibol, engeline rağmen hayallerinin peşinden gitmek ve onları gerçekleştirirken kendi gibi engelli insanların hayatlarına dokunmak için çalışıyor. Henüz 1.5 yaşındayken alerjisi olduğunu bilmeden yapılan penisilin iğnesi nedeniyle yürüme yetisini kaybeden Elibol, ikinci ameliyatının ardından sol bacağı yedi santim kısa olmasına rağmen sağlam olan sağ bacağına yüklenerek yürümüş. Ama öbür bacağı da fonksiyonlarını kaybedince tekerlekli sandalyeye mahkum kalmış. Elibol, geçtiğimiz yıl kısa olan bacağını uzatmak için yeniden ameliyat oldu. Şimdi tedavisi sürüyor.  

‘İçimde ukde kaldı’

Elibol ilk kez ilkokulda ayrımcılığa uğramış o da sınıf öğretmeni tarafından. Öğretmenin sürekli ‘sen sakatsın yapamazsın’ sözleriyle ‘farklı’ olduğunu anladığını dile getiren Elibol, “Beni annem kucağında taşıyarak okula getirirdi, arkadaşlarımla aramda sorun yoktu ama öğretmenim sürekli bunu söylerdi. Ben beş yıl boyunca İstiklal Marşı ya da Andımız okunduğunda hep sınıfta beklemek zorundaydım. İçimde en büyük ukde budur aslında” diye anlattı. İlkokulda yaşadıklarından sonra bir daha hiç okula gitmediğini, ortaokulu ve liseyi dışardan bitirdiğini söyleyen Elibol’u hayata bağlayan tiyatro olmuş. 

Engellisiniz engeli

Liseyi bitirdikten sonra Mimar Sinan Üniversitesi tiyatro bölümünü kazanmış Gamze Elibol ama orada engeli duvar gibi karşısına çıkmış. “Oysa hayatındaki en büyük isteklerimden biriydi tiyatro okumak ama ‘engelliler tiyatro bölümü okuyamaz’ maddesinden dolayı mülakata bile almadan gönderdiler beni” diyen Elibol yılmamış. Kendisi gibi engelli olup da tiyatro okuyamayan insanlarla biraraya gelerek 18 yıl önce Türkiye Engelsizler Kültür Sanat ve Eğitim Merkezi’ni(TEKSEM) kurdu. Bu arada okumaya devam etti, başvurduğu işlerden reddedilse de  hiç vazgeçmedi.

‘Hiç kolay olmadı ama oldu’ diyen Elibol, “Türkiye’nin bir çok ilinde gösterilerle binlerce kişiye ulaştık ve baktık ki bu işten para kazanıyoruz o zaman biz de bir şeyler yapalım dedik. Ve engelli kız öğrencilere burs vermeye başladık. Şu anda 121 kızımızı okutuyoruz. Evinden hiç dışarı çıkamayan ya da ben ne yapabilirim diyen bir çok kıza yol olmak istiyorum. Kız çocuk diyorum çünkü, ailelerin engelli kız çocuklarını okutmazken, engelli erkek çocuklarını sırtlarında taşıyarak okula götürdüklerini, arkalarında durduklarını gördüm. Bunu aşmak istiyoruz çünkü kız çocukları okuduğu zaman elinde işi olduğu zaman güçlenecek. Tek hedefimiz bu” diye konuştu.

Engelsiz Amazonlar’ı kurdu

Engelli çocuğu olan ailelerde en büyük yükü annelerin çektiğini söyleyen Elibol, “O anneler üretmek ve çocuklarına bakmak istiyorlardı. Onların el emeklerini değerlendirebilecekleri ve para kazanabilecekleri bir platform oluşturalım dedik ve Engelsiz Amazonlar’ı kurduk. Şimdi buradan anneler, ürettikleri şeyleri satabiliyorlar. Duyarlı insanlarımız hediyelerini buradan alıyorlar. Aslında hediyenin en anlamlı hali olduk” diyor.

‘Sadece 3 Aralık’ta yokuz, her gün varız’

Toplumda engellilere bakış açısının değişmesi gerektiğinin altını çizen Elibol şunları söyledi; “Engelli çocuklar okula gittiklerinde akran şiddetine maruz kalabiliyorlar. Mesela bu yıl liseye gidecek bir kız çocuğumuz akran şiddetinden dolayı okulu bıraktı. Sokakta yolda engelli çocuk görenler hemen ‘Nasıl oldu’? diye soruyor. İnsanlar engellilere nasıl davranması gerektiğini bilmiyor. Biz sadece 3 Aralık’ta yokuz, her gün varız ama şehirler engellilere uygun değil. Engelli tek başına sokağa çıkamıyor. Sinemaya, alışveriş merkezine gidemiyor. Engelli otoparkları var ama uygun değil, tuvaletler uygun değil. Sadece fiziksel altyapısı uygun olmayan okullar yüzünden çocuklarımız okula gidemiyor.”