Sen gelme virüs bulaşır

Koronavirüs nedeniyle bazı sektörler ağır yara aldı. O sektörlerden biri de hizmet sektörünün ev işçiliği kolu oldu. Gündelikçi olarak çalışan yüzlerce ev işçisi bu süreçte işsiz kaldı. İşsiz kalan ev işçilerinin birçoğu da sigortasız çalıştığı için devletten herhangi bir ödenek almıyor.

‘Virüs kaygısı var’

İstanbul’da ev işçiliği yapan Arzu Y.(50) 35 yıldır bu işi yaptığını belirterek, “Tek gelir kaynağım gündeliğe gittiğim evlerden aldığım paraydı. Temizliğe gittiğim ev artık gelmemi istemiyor. 5-6 aydır işsizim. İnsanlarda, evlerine virüs taşıyacağımıza dair bir kaygı var. Kendilerince haklılar. Büyük mağduriyet yaşıyoruz. Kimse bizi evine kabul etmiyor. Şiddet gördüğüm için eşimden de ayrıyım ve hiçbir gelirim yok” dedi.

Bursa’da 20 yıldır gündelikçilik ve yatılı çocuk bakıcılığı yaptığını söyleyen F.Ö.(48) de, işsiz yatılı çocuk bakıcılığı yaparken pandeminin başladığını söyleyerek şunları anlattı: “Eve gelen temizlikçiye açık açık ‘Sen gelme virüs bulaşır’ dediler. Onun yaptığı işleri benim yapmamı istediler. Kabul ettim. Ancak izin kullanmamı istemediler. Aylarca izinsiz çalıştım. Ev sahibine sürekli alışveriş sitelerinden ve yemek sitelerinden siparişler geliyordu. Doğum günümde de kızım bana çiçek göndermişti. Gelen çiçeği görünce, ‘Sana bir şey gelemez’ diye sorun yaptılar. Ben de 15 günde 1 gün izin kullanmak istedim. ‘Yok’ dediler. Ben de işi bıraktım. Çünkü, benim dışımda o evde herkes dışarı çıkabiliyordu.”

‘3 aydır izin yok’

İstanbul’da ev işçiliği yapan F.E. de (50) aylardır işsiz. F.E. de “16 yıldır bu sektörde çalışıyorum. Çocuk bakıcılığı yapıyordum. Pandemi nedeniyle izin kullanmama izin vermediler. Kendileri akraba, eş dost ziyaretine gidiyordu. Hatta defalarca misafir ağırladılar. Ancak söz konusu biz çalışanlar olunca, ‘Sen eve gidersen kovid getirirsin’ dediler. Sanki kovid sadece biz çalışanlara bulaşıyor. İzin vermeyince ben de çıkmak zorunda kaldım” sözleriyle anlattı.

‘Bizden korkuyorlar’

Ankara’da ev işliği yapan 48 yaşındaki M.Ö. de şunları anlattı: “Eşimden ayrıyım. İki çocuğum var. Gündelikçi olarak iki farklı eve gidiyordum. İkisi de pandemi döneminde gelmememi söyledi. Gittiğim evlerden biri pandemin başında, ‘Biz evde yokken gel, ellerini temiz yıka öyle temizliğe başla. Biz dönmeden en az 3 saat önce ayrıl’ diyordu. Bir süre o eve bu şekilde gittim. Sonra bunu da kabul etmediler. Bizden korkuyorlar.”

Ev işçiliği yapan N.S. de, “Herkes bizden korkuyor. Bütün geçimimi ev işlerinden sağlıyordum” derken, Özbekistanlı bir ev işçisi de, 1 hafta odada adeta hapis hayatı yaşadığını söyledi: “Oturma izni izni almak için dışarı çıkmam gerekiyordu. Çalıştığım yerin özel şoförüyle gidip geldim. Ancak buna rağmen, ‘Bize virüs bulaştırırsın’ diye bir hafta boyunca odaya hapsedildim. Odadan çıkmam yasaklandı.”

İşsiz kalmaktan korkuyorlar

Ev İşçileri Dayanışma Sendikası (Evid-Sen) Genel Başkanı Gülhan Benli, korona döneminde ev işçilerinin birçok sorun yaşadığını aktararak, “Arkadaşlarımız virüse yakalanmaktan değil, işsiz kalmaktan korkuyor. Sendika gelir desteğinin ev işçilerine de verilmesini istiyoruz. 189 sayılı Ev İşçileri Sözleşmesi’nin de Türkiye’de bir an önce onaylanmasını talep ediyoruz” dedi.