Sınavsız geçişte öncelikli olun

Türkiye’de örgün bir yüksek öğretim programında okumak isteyen öğrenciler için bir kaç seçenek bulunuyor. Bunlardan ilki fakülte veya yüksekokullarda lisans  eğitimi almak. Bu programlara ÖSS ile merkezi olarak yerleşmek gerekiyor. Özel yetenek ile öğrenci alan lisans programları için de ÖSS’ye girmek, üniversitelerin belirlediği baraj puanları aşmak ve özel yetenek sınavında başarılı olmak şart.
4 ya da daha uzun süreli bu lisans programlarının dışında, öğrencilerin okuyabileceği örgün programlar arasında bir de önlisans programları var. Kamuoyunda iki yıllık üniversite olarak adlandırılan ve meslek yüksekokullarında yürütülen bu önlisans programlarına merkezi olarak yerleşme önceliği meslek liselerinin ilgili alanlarına tanınıyor.
2008 ÖSYS’de devlet üniversitelerindeki MYO programlarına yerleşenlerin yaklaşık yüzde 14.2’si, vakıf üniversitelerine yerleşenlerin yaklaşık yüzde 23.8’i kesin kayıt yaptırmadı. Bunun en önemli nedeni sınavsız geçişten faydalanarak yerleşen adayların bir sonraki yıl puanlarının düşmeyecek olması.

Tek kriter OBP değil
OBP sınavsız geçişte bakılan ilk kriter değil. ÖSYM tarafından dikkate alınan kriterler öncelik sırasına göre şöyle:
-  Mezuniyet yılı daha büyük (yeni mezun) adaylara öncelik verilir.
-  Aynı yıl mezun olan adaylar arasında öncelik okul türüne göre a) Anadolu Teknik Lisesi, b) Teknik Lise veya Anadolu Meslek Lisesi, c) Meslek Lisesi, d) çok eski yıllarda enstitü adı altında mezun olunan meslek lisesi sırasında verilir.
-  Mezuniyet yılı ve okul türü aynı olan adaylardan aynı METEB içinde olanlara öncelik verilir.
-  Mezuniyet yılı, okul türü ve METEB içi METEB dışı bilgileri aynı olan adaylardan OBP’si yüksek olan adaylara öncelik verilir.
-  Yukarıda sayılan tüm bilgileri aynı olan adaylardan yaşı küçük olana öncelik verilir.

Örnek tercihler
- EA öğrencisiyim. Başarı sıram 0196008. Kamu, siyasal, işletme ya da uluslararası ilişkiler istiyorum. Şehir ve üniversite olarak önceliğim;
Eskişehir - Osman Gazi Üniversitesi
Trabzon - Karadeniz Teknik Üniversitesi
İzmir - Dokuz Eylül Üniversitesi
Sakarya - Sakarya Üniversitesi

-  EA2 puanım 296.819, başarı sıram 97.266.Vakıf üniversiteleri hukuk fakültesi istiyorum.
Yeni bölümlerin bu sene oluşacak başarı taban başarı sırasını şu anda bilmemiz mümkün değil. Bu nedenle yeni bölümleri tercih listenizde istek sıranıza göre serpiştirmelisiniz.

Bölümleri  tanıyalım

Fizik
Fizik bölümlerine sayısal puanıyla öğrenci alınıyor. Liseden fen bilimleri bölümünden mezun öğrenciler alan içi tercih yapıyor. 2008 yılında toplam 6442 kontenjanın 6328’i doldu.
Bu kontenjanların 3’ü engelli, 1’i birincilik ve 3’ü de TÜBİTAK yarışmalarında ödül alanlara ait. 185 okul birinciliği kontenjanından ise yalnızca biri doldu. 395 aday da kazandığı halde kayıt yaptırmadı.
Kontenjanların 6 bin 170’i devlet, 206’sı vakıf, 66’sı da yabancı üniversitelerde. Tüm yerleşenlerden yalnızca biri alan dışı olarak yerleşti. Çarpıcı bir sayısal ifade de şu; tüm kontenjanın 4 bin 521 tanesi daha önce sınava girip kazanamamış kişilerce dolduruldu.

Matematik altyapısı önemli
İKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Çetin Bolcal, matematik altyapısı olmayan öğrencinin fizik bölümünde zorlanacağını belirterek, “Bu bölümü tercih edecek öğrencilerin öncelikle fizik ve matematiğe meraklı olmaları gerekir.
Bölüm derslerini anlayabilmek için matematik altyapısı olmalı” dedi.
Öğrencilerin kuramsal derslerde daha çok zorlandıklarını söyleyen Prof. Dr. Bolcal, şu bilgileri verdi:
“Yeterli matematik altyapıları oluşmazsa bu derslerin anlaşılması zor gelebilir. Fizik derslerinde, doğadaki olaylar anlatılmaya ve anlaşılmaya çalışıldığı için modelleme ve yorum büyük önem taşır. Ezberlemeye yönelik bir eğitim başarısızlığa götürür.
Değişik derslerde öğrenilen kavramların birlikte yorumlanması gerekir. Bu takdirde çok basit ilkelerden hareketle en karmaşık olayların anlaşılabilmesi çok kolaylaşır.”

2008 ÖSYS’DE KONTENJANI TAM DOLMADIĞI İÇİN TABAN PUANI OLUŞMAYAN BÖLÜMLER

Meslek Liselilere Uyarı
Birkaç gün önce ulusal bir televizyon kanalında ana haber bülteninin ardından kısa bir tartışma programına katıldım. Konu, 2010’da hayata geçecek üniversiteye giriş sisteminde, kaldırılması öngörülen katsayı uygulaması idi. Programda ben katsayılarla ilgili sistem bilgisi vermesi beklenen kişiydim.
Diğer konuk ise katsayı uygulamasının “mağdur etttiği” kişileri temsil eden bir dernek yöneticisiydi. Kendisi konu hakkındaki görüşlerini gayet seviyeli şekilde yansıtırken, bu uygulamanın yalnızca imam hatip liselilerin önünü kesmek amacıyla çıkartıldığını savundu. Ben bu görüşe katılmıyorum. Zira katsayı uygulamasından fen liseli de Anadolu liseli de imam hatip liseli de aynı şeklide etkileniyor.
Öncelikle katsayı uygulamasının ne olduğunu hatırlatmak isterim. Üniversiteye girişte dikkate alınan puan iki parçanın toplanmasıyla hesaplanıyor: Sınavda adayın yaptığı netlere göre oluşan sınav puanı ve okuldan gelen puan (AOBP). Soruna konu olan 0,3  0,8 katsayısı AOBP’nin çarpıldığı katsayı. Somutlaştırmak gerekirse mesela fen lisesinden mezun bir öğrenci mühendislik bölümlerini tercih ederse okul puanı 0.8 ile hukuk fakültelerini tercih ederse 0,3 ile çarpılıyor. Meslek liseliler fakültelerdeki lisans programlarını tercih ederken 0,3 katsayısı geçerli oluyor ve kıyamet burada kopuyor.
Son bir sene içinde Türkiye’nin pek çok yerinde üniversite adayları ile bir araya geldim, sohbet ettim. Bu sohbetlerde özellikle meslek liselilerin yersiz bir iyimserlik içinde olduğunu gördüm. Katsayı uygulamasının kalkmasıyla meslek liseliler mühendislik, hukuk gibi bölümlerin kapılarının, önlerinde ardına kadar açılacağını sanıyorlar. Ancak unutulmaması gereken çok önemli bir nokta var: Üniversiteye girişte kullanılan puan içindeki sınav puanı AOBP’den çok daha önemli. Sınavda başarı göstermeden mühendis nasıl olunacak? Sınavda yüksek puan alabilmek için alan testi denilen ve genel liselerin 2., 3. ve 4. sınıflarında okutulan konularla ilgili testleri yanıtlamak gerekiyor.
Meslek liselerinin müfredatında bu konular yok ya da çok kısıtlı şekilde yer alıyor. Meslek liselilerin okul puanlarının çarpıldığı katsayının haksız olduğu ve değiştirilmesi gerektiği tartışılabilir ve bu konuda iyileştirme yapılabilir ama meslek liselerindeki müfredatı değiştirmeden bu iyileştirmenin pek işe yaramayacağı kesin. Bir de 2010 üniversiteye giriş sisteminde soru sayısının yaklaşık 3 kat artacağı düşünülürse... 2010 sisteminde meslek liselilere çay kaşığı ile verilip kepçe ile alınacak. Ve kimse bunun farkında değil...

Sorun, yanıtlayalım


 EA öğrencisiyim. Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği tercih ederken hangi puan türü baz alınacak.
Bölümlerin hangi puan türüyle öğrenci aldığı bellidir ve puan türü adayın liseden mezuniyet alanına göre değişmez. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği bölümünün de puan türü SÖZ-2. Ve burayı tercih edecek olursanız 0,8 AOBP’li Y-ÖSS-SÖZ2 puanınız ve başarı sıranız dikkate alınacak.
Bir bölümün kontenjanının dolup dolmadığını nasıl öğrenebilirim.
Tercih kılavuzundaki Tablo 3 ve Tablo 4’te kontenjanı dolmayan bölümlerin taban puanları ve taban başarı sıraları ile ilgili sütunlar boş gözüküyor. Ayrıca sayfalarımızda da bu bölümleri yayınlıyoruz.
Düz lise sözel alan mezunuyum. EA 1 veya SAY1 ile MYO’ya yerleşmek istiyorum. Puan 0.3 ile çarpılıp mı kullanılacak?
MYO önlisans programlarına öncelikle meslek liselerinin ilgili alanlarından mezunlar sınavsız geçiş ile yerleşirler, boş kalan kontenjanlara, genel lise mezunları 0.3 AOPB’li Y-ÖSS puanlarına bakılarak alan-dışı olarak yerleştirilirler. Bu durumda sınav sonuç belgenizdeki 0.3 AOBP’li Y-ÖSS-SAY1 ve 0.3 AOBP’li Y-ÖSS-EA1 puanınızı (başarı sıranızı) dikkate almalısınız.
2 yıllık mezunu erkek adaylar için askerliğini yapmadan ikinci kez 2 yıllık önlisans bölümü okuyabilmek şansı bulunuyor mu? Askerliğini yapmış olma şartı var mı?
Hayır yok. ÖSS’ye başvurduğunuz sırada (Mart-Nisan) size verilen 2009 ÖSYS Kılavuzu’nun 24. sayfasındaki “Kimler Türkiye’deki Yükseköğretim Programlarına Kayıt Yaptıramazlar?” bölümünde yer alan ifade aynen şöyledir: “İki veya üç yıllık bir yükseköğretim programını bitirmiş olup dört yıldan daha az süreli bir başka yükseköğretim programına girmek isteyenlerden askerliğini yapmamış olanlar (İki veya üç yıl süreli bir yükseköğretim programından mezun olup askerliğini yapmamış olan adaylar dört yıl veya daha fazla süreli bir yükseköğretim programına girmek için 2009-ÖSYS’ye başvurabilirler.)

YARIN:
-  Örnek tercihler
-  Bölümleri tanıyalım
-  Sorular ve yanıtları