5 yeni şiir

Yapı Kredi Yayınları’nın iki aylık edebiyat dergisi kitap-lık’ın Temmuz - Ağustos sayısında Nâzım Hikmet’in şu ana kadar hiçbir yerde yayımlanmayan beş şiiri yer alıyor. Yapı Kredi Yayınları editörlerinin TÜSTAV Komintern Arşivi’ndeki çalışmaları sırasında bulunan “İstanbul’da 1 Mayıs”, “Beyanname”, “Gecenin Penceresinde”, “İtiraf” ve “Hayatımız Yirmi İki Kelimede” adlı şiirler arşivin 1925 tarihli belgeleri arasında bulundu. Nâzım Hikmet’e ait olmayan bir el yazısıyla, aynı bloktan koparılmış kareli sayfalara yazılan şiirler 1’den 6’ya kadar numaralandırılmış.

Dergide şairin editörü Banu İşlet’in de bir sunuş yazısı bulunuyor. İşlet, yazısında Nâzım Hikmet’in şiirlerinin yeni bir editörlükle yayına hazırlandığını da müjdeliyor.

Başkasının el yazısıyla


1991 yılında Rusya Devlet Siyasi ve Sosyal Tarih Arşivi (RGASPİ) tasnifiyle; Komünist Enternasyonal-Komintern ve onun milli şubelerinin ve Türkiye Komünist Partisi’nin 1919-1943 arası dönemine ilişkin belgeleri kullanıma açılmıştı. Kuruluş halindeki Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı’nın ve Amsterdam’daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü’nün de katkılarıyla, burada bulunan Türkiye’ye ilişkin belgelerin mikrofilmlerini alnmış ve 1999’da dijital ortama aktarılmıştı. Ardından bu belgeler TÜSTAV Komintern Arşivi olarak Türkiye’de araştırmacılara sunulmuştu.

Yapı Kredi Yayınları editörleri TÜSTAV Komintern Arşivi’ndeki çalışmaları sırasında Nâzım Hikmet’in daha önce yayımlanmamış bazı şiirlerine ulaştılar. Bu şiirler, Nâzım Hikmet’e ait olmayan bir el yazısıyla (eski yazıyla) yazılmış sayfalar halinde, 1925 tarihli belgelerin arasında bulundu. Beş şiir aynı el yazısıyla, aynı bloknottan koparılmış kareli sayfalara yazılmış. Sayfalar 1’den 6’ya kadar, birbirini takip edecek şekilde numaralandırılmış. Son sayfada yer alan şiir dışındaki diğer dört şiir daha önce yayımlanmamış. Bunlar sırasıyla “İstanbul’da 1 Mayıs”, “Beyanname”, “Gecenin Penceresinde” ve “İtiraf” adlı şiirler. Son sayfada bulunan “Hayatımız Yirmi İki Kelimede” adlı şiir ise, Nâzım Hikmet’in “Bütün Şiirleri”nde “Biz-Hayatımız-Yaptığımız İş” adıyla yer alan şiirin son dizelerini oluşturuyor.

‘İtiraf’


İ-çim-de
içimde...
Gözlerinden,
alev, kurum, duman
fışkıran
kudurmuş bir canavar
var...

Şim-şek Yıl-dırım ol
çatlatıyor
yüz milyar kilometre ileri
atlatıyor…
Ben!
Neden?!
Eyfel kulesi bacaklarımı
Senn Pol kilisesinin kubbesine dayayıp
Amazon kollarımla
Afrika kıtasını
çürük bir yumurta gibi
Sıkmak, ezmek
istiyorum.
Himalaya tepelerinde
yıldızları,
birer, birer tutup
avuç, avuç
ağzıma doldurup
aç midemi doyurduktan sonra karşına
bir koca
Asya heybetiyle gelmek
istiyorum…
Deli
Deli
beynin
bereli.
Bereli
beynimi
yanaklarının
kızıl
ateşleriyle sarmak…
Dudaklarından
şakır, şakır
akan
kızıl iksiri
bir yudumda* içmek
belinin kemiklerinde
çatırtılarla kilitleyip
sarılmak
sarılmak
bulanan
buğulanan
gözlerimin
dumanlarını
kollarımın arasında
salyalarınla silmek istiyorum
buselerini çaldığım
kadın.
Moskova: 21 Nisan