‘Ayşe resim yapmaya hâlâ devam ediyor’

Melisa Vardal - Nâzım Hikmet’in “Ayşe resim yapsın” dediği yeğeni Ayşe Yaltırım’ın yeni sergisi Kadıköy Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde yarın açılıyor. Kendi deyimiyle Sanatçı bir ailenin “marifetli” ferdi olan Yaltırım, dayısının sözünü tutuyor ve 84 yıldır resim yapıyor. Daha çocukken resim yapmaya başlayan Yaltırım’ı keşfeden ilk Türk kadın ressamlarımızdan olan anneannesi Celile Hanım olmuş. 13 yaşında yaptığı bir resimdeki başarılı perspektifi fark eden Celile Hanım “bu kız resim yapacak” demiş ve onun öngörüsü Ayşe Yaltırım’ın hayatının gerçeği olmuş. Yaltırım’a ikinci desteği yine aileden biri, dayısı Nâzım Hikmet vermiş. Dayısına yolladığı mektuplara koyduğu resimlerden sonra Nâzım Hikmet mektubunda “Bu kız resim yapmaya muhakkak devam etsin!” diye yazmış. Sanatçı Ayşe Yaltırım şu an 84 yaşında ancak enerjisini, merak duygusunu, üretmeye ve sanata dair olan aşkını hiç kaybetmemiş. Sürekli özgün teknikler deneyen Yaltırım’ın farkı belli kalıpları yıkıp tekdüzeleşmeyen sanatını hâlâ tutku ile yapıyor oluşu. Şimdi de yeni sergisini dayısının evinde Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde açıyor. Biz de bu vesileyle Yaltırım ile bir araya gelip hem sanatını hem de ailesini konuştuk.

Sergide kolajları, yarı insan yarı hayvan figürlerini ve objeleri deforme ederek yaptığı işleri var. İşlerini coşkuyla anlatan sanatçı kendinden bahsederken ise “Sanatçı olmak çok zor” diye gülüyor ve sadece “marifetli” olduğunu söylüyor. Eline ne geçse bir sanat eserine dönüştürmeye çalıştığını belirtiyor Ayşe Yaltırım. Röntgen filmlerinin üzerine resim çizdiği de oluyor, pencere telinden hayvan figürleri yarattığı da. Sanatçı “Her gördüğüm objeden ne yapabilirim diye düşünüyorum” diyerek antika dolabı boyadığında gelen tepkileri gülerek “Herkes saçını başını yoldu” diye anlatıyor.

Pandemi dönemi sanatçının bu sergiye hazırlanması için vesile olmuş. Objeleri deforme ederek, boyayarak, takı yaparak hatta bir dönem sosyeteye örgü örüp satarak vaktini geçiren Yaltırım seyahatlerine ara vermek zorunda kalmış. Üretmeyi her zaman seven Yaltırım bu yüzden pandemi döneminde daha da çok eserlerine yoğunlaşmış ve tüm saatlerini çizimlerine ayırmış. Hatta “Her gün bir resim yaptım evde yer kalmadı” diye ironi yaparak özetliyor bu dönemi.

Günlerini geçirebilmek için eskisinden farklı olarak pandemide detay çalıştığını ama şu an tekrar özüne dönüp çalakalem yaptığını açıklıyor sanatçı. Ayşe Yaltırım’ın sergisi 22 Ekim’e kadar ziyaret edilebilir.

‘Nerede olsa müze yaparlardı’

Ayşe Yaltırım sanatçı bir aileden geliyor. Atalarından aldığı eli yeni nesle de devretmiş. Oğlunun sanatımızın önemli isimlerinden Murat Germen olduğunun altını çizelim. Ailesinde paşaların da çok olduğunu olduğunu söylüyor Yaltırım “Ama hiçbirimizin hanları hamamları yok, hırsız yok çünkü” diye gülerek anlatıyor. Serginin hikâyesi de dayısı Nâzım Hikmet’in yaşadığı Nevzemin Sokak’taki evin yıkılışına kadar uzanıyor. Gazeteci Gamze Erbil evin yıkılacağı haberini Ayşe Yaltırım’a vermeye gidiyor ve evinde zaman geçsin diye açtığı sergisini görüyor. Ve sanatçıya Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde sergi açmasını öneriyor. Yaltırım dayısı Nâzım’ın yıkılan evine dair “Başka yerde olsa müze yaparlardı” diyerek sitemini dile getiriyor konuşmamızda. Son dönemde Nâzım ile oğlu Memet ile ilgili pek çok haber yapılması hatta kitap yazılması hakkında fikrini sorduğumuzda ise sessiz kalmayı tercih ediyor. Bu konuların çok konuşulduğunu düşündüğünü söylüyor.