Bireyin bürokrasi ve otorite karşısındaki yalnızlığı

Çağımızın en büyük ve en özgün yazarlarından biri olarak kabul edilen Franz Kafka’nın Şato adlı romanı, İş Bankası Kültür Yayınları Modern Klasikler Dizisi’nde yerini aldı.Kafka, 20. yüzyılda Alman dilinde yazılmış en kayda değer romanlar arasında sayılan bu eserinde, esrarengiz bir kont, ona ait bir şato, diktatörce eğilimler gösteren ve hiyerarşi içindeki birçok bürokrat üzerinden, şeffaflıktan yoksun, işlemeyen kurumlarla otorite ve bürokrasiyi hicveder.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun modern ulus devletlere ayrışmasının ertesinde yazdığı Şato, Kafka’nın geleneksel otoritenin nasıl bir düzene evrileceğini sorgulamakta olduğunu akla getirir. Kısacık yaşamına Şato’nun yanı sıra Dönüşüm, Dava ve Amerika gibi başyapıtlar sığdıran Kafka’nın öykü ve romanlarını edebiyat tarihinin belli bir akımına dahil etmek zordur.

Yazarın 1922 yılında kaleme almaya başladığı Şato, ölümünden iki yıl sonra 1926 yılında yakın arkadaşı Max Brod tarafından yayımlandı. Bir şato ve bürokratları tarafından yönetilen bir köye giden ve burada kadastrocu olarak görevlendirildiğini ileri süren K., acımasız bürokrasinin çarkları arasında, bitmez tükenmez engeller ve düş kırıklıklarıyla mücadele eder. Belki de sadece kolektif imgelemlerinde var olan bir otoriteye boyun eğmeye fazlasıyla hevesli köylüler onu hiçbir zaman benimsemeyecektir.

Okur ise romanın muammalarını çözmek için her türlü karmaşa, ikilem ve belirsizlik arasından yolunu bulmaya çalışacağı aktif bir okumaya davetlidir.

Yazar Hakkında

Çek asıllı Avusturyalı yazar Franz Kafka, 1883 yılında Prag’da taşralı Çek bir baba ile burjuva bir Alman Yahudisi annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Prag Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. Öykü ve romanlarında çağımız insanının korkularını, yalnızlığını, kendine yabancılaşmasını ve çevresiyle iletişimsizliğini ele aldı. Kafka, 1924 yılında hayatını kaybetti.