Türkiye’nin en güzel rekoru

Dört meslek birliğinin çatı kuruluşu olan ve binin üzerinde kitap yayıncısı üyesi bulunan Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu (YAYFED) Başkanı Münir Üstün önceki günlerde Türkiye’nin kitap üretimi konusunda temmuz ayında toplamda 60 milyondan fazla kitap üreterek tüm zamanların temmuz rekorunu kırdığını duyurdu. 1 Temmuz ile 29 Temmuz 2020 tarihleri arasında toplam 60 milyon 637 bin 290 kitabın üretildiği belirten Üstün “Türkiye kitap okuyor. Elde edilen rekor tesadüf değil. Bu rekor, sektörün 2011 yılından itibaren gösterdiği üstün gayretin bir neticesi. Yayınlanan kitap adetlerimiz, 2011’de 289 milyon, 2012’de 293 milyon, 2013’de 330 milyon, 2014’de 344 milyon, 2015’te 384 milyon, 2016’da 405 milyon, 2017’de 408 milyon. 2018’te 411 milyon, 2019’da ise 424 milyon. Bu rakamlara, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okullarda dağıtılan 240 milyon ders kitabı ile 48 sayfaya kadar olan bandrolsüz 200 milyon kitap dahil değil.” dedi. Ayrıca Üstün’e göre 2019 yılı itibarıyla de 850 milyon kitap üretimi gerçekleşti. Rakamlar, kişi başına 5 kültür kitabı ve 5 eğitim kitabı düştüğünü de gösteriyor.

Pandemi talebi artırdı

Üstün, pandemi dönemindeki kitap satışları üzerine ise “2020 yılına girerken pandemi nedeniyle ümitsizdik. Beklentilerimizin çok üstünde bir taleple karşılaştık. Kitap arzı buna bağlı olarak müthiş yükseldi. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da kitabın kurucu güç olarak yükseleceğini rahatlıkla söyleyebiliriz” diyerek açıklamada bulundu. YAYFED Başkanı Münir Üstün’un açıklamalarının ardından yayıncılar bu konuya ilişkin Milliyet’e konuştu.

“60 milyon küçümsenecek bir rakam değil”

Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk: MEB kitapları hariç tutulduğunda oluşan 60 milyonluk tablonun yüzde 60’a yakın kısmı yardımcı kaynak, ilköğretim, ortaöğretim yardımcı kaynak niteliğindeki ders kitaplarıdır. Geri kalanın yaklaşık yüzde 35’lik kısmı da kültür kitabı. Ama bir önceki seneye göre yüzde 10’luk artış var. Kitap basımındaki yükseliş pandemi sırasında da sürdü şimdi de devam ediyor. Buradaki kültür kitapları da gördüğüm kadarıyla yeni kitaplar değil. Daha çok tekrar baskılar sürüyor. Bu da pandemi sırasında devam eden okuma kültürüyle ilgili şunu gösteriyor: Temmuz ayında satışlar düşmüş olsa bile üretimlerin devam ediyor. Yeni kitap üretiminde düşüş olsa da 60 milyonluk rakam küçümsenecek bir rakam da değil. Bu krizli dönemde yayın dünyasının ayakta kalması ve bu kadar kitabın üretilmesi, tabii ki umut verici bir durum. Zaten yayın dünyası da umut içinde. Yayıncılık sektörü pandemiden daha az etkilenen sektörlerden biri. Nisan aylarında insanlar oturup evlerinde kitap okudu ve tekrar baskı kitaplar yayımlandı. Türkiye’de bir kitap okuma meselesiyle ilgili geçmişte var olan “Ülke okumuyor” meselesi için de şu denebilir: Hayır, ülke okuyor. Ancak rakamın yüzde 60’a yakının yardımcı kaynak eğitim ders kitapları olduğunu da gözden kaçırmamak gerekir.

“Okuma kültürü için çalışma sürmeli”

April Yayın Editörü Nazlı Berivan Ak: YAYFED Başkanı Münir Üstün’ün duyurduğu haber elbette sevindirici, bağımsız yayıncılığa inanan bir editör olarak umut veren haberleri seviyorum. Verilerin göz alıcılığına kapılmayıp ülkede okuma kültürünün yaygınlaşması için çalışmaya devam etmek, bağımsız kitabevlerini destekleyerek okuma görgüsünü artırmak, yeni dünyanın yeni ihtiyaç ve alışkanlıklarında kitabı doğru konumlandırmak için projeler üretmek... Verilerin anlam kazanması için asıl kafa yormamız gerekenlerin bunlar olduğunu düşünüyor, yayınevi olarak bu doğrultuda yayıncılık faaliyetlerimizi yürütüyoruz.

“Kurgu olmayan kitaplara talep arttı”

Taze Kitap Yayın Yönetmeni-Yazar Zeynep Sevde: Taze Kitap’ın 2020 ilk altı ay kitap üretimi geçen yılın aynı dönemine göre iki kat arttı. Pandemi sürecinde özellikle kurgu olmayan kitaplarımızda talep artışı oldu, etkinlikli kitaplarımız ve atlaslarımız kurgu eserlere göre daha çok tekrar baskı yaptı. Tüm ülke ev okulu modeline geçince aileler kurgu olmayan çocuk edebiyatını da bir yardımcı materyal olarak kullandılar.

“Bu gelişmeler sevindirici”

Kırmızı Kedi Yayınevi ve Kırmızı Kedi Kitabevleri kurucusu Haluk Hepkon: Elbette bu artışta pandeminin de etkisi oldu, evinde vakit geçirmek zorunda olanlar kitap okumayı tercih etti. Özellikle Saramago’nun “Körlük”, “Görmek” kitapları, Necib Mahfuz’un “Cebelavi Sokağı’nın Çocukları” gibi kült eserler yeniden gündeme geldi ve hızla çok satanlar listesinde yerini aldı. Tabii Yayfed’in açıkladığı bu rakamlar içinde okul siparişleri için basılan hem kaynak kitaplar hem de öğretmenlerin seçiminden oluşan romanlar da bulunuyor. Okullar her sene öğrenciler için kitap seçer ve bu seçki de Temmuz-Ağustos ayında basılır. Bu sene bu anlamda bir artış olduğu gözlemleniyor. Elbette tüm bu gelişmeler sevindirici. Dileriz ki sağlıklı günlere kavuşuruz ve okurlarımız aynı özel ilgiyle kitap okumaya devam eder.