Turizmde her masada varız

DUYGU ERDOĞAN

Türkiye, dünyada turizmin konuşulduğu her masada var. Özellikle Ege’yi de kapsayan Akdeniz çanağında Türkiye’nin olmadığı bir turizm mümkün değil. Bugüne kadar deniz/kum/güneş tatili için ‘her şey dahil’ sistemiyle öne çıksa da; sahip olduğu tesislerin dünyaca ünlü kalitesi, nitelikli iş gücü, son teknolojiyi izleme ve adapte olma hızı aslında Türkiye’yi sadece bu alanda bile rakiplerinden ayırıyor. Ama daha da önemlisi Türkiye, eşsiz bir doğa, tarihi ve kültürel değerleri ile dünyaya çok daha fazlasını vaat ediyor. Kültür ve doğa turizmi başta olmak üzere son yıllarda bu eksende artan tanıtım faaliyetleri, dünya literatürüne giren yeni eserlerle birlikte de gelişiyor. Yanı sıra pandeminin büyük yaralar açtığı seyahat endüstrisi, tüm dünyada farklı modellere daha hızlı kucak açıyor. Turizmin Türkiye’deki en güçlü ortaklarından biri de seyahat acenteleri. Bu kapsamda sektörün dünyada da söz sahibi olan temsilcisi Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya ile turizmin yol haritasına yakından baktık.

-Pandemi etkisindeki 2020 ve 2021 ‘de Rusya’dan gelen turistlerin Türkiye turizmindeki etkisi görülüyor. Avrupa’da kısıtlamalar gündeme gelirse pazar çeşitliliği konusunda önerileriniz neler olur?

Beklentimiz, önümüzdeki süreçte pandeminin ilk döneminde yaşandığı şekliyle geniş kapsamlı ve uzun süreli bir kapanmanın tekrarlanmaması yönünde. Aşılanmanın artması ile 2022’nin bahar aylarından itibaren önemli bir turizm hareketliliği bekliyoruz. Son yıllarda Türkiye’ye Avrupa ülkelerinden gelenlerin toplam ziyaretçi içindeki payı yaklaşık yüzde 45, Rusya ve BDT ülkelerinden gelen ziyaretçilerin payı ise yaklaşık yüzde 30-35’ler seviyesinde. Sadece turizmdeki birinci pazarımız konumundaki Rusya’dan Ocak - Ekim 2021 arasındaki 10 ayda 4.4 milyon ziyaretçi geldi. Yıl sonuna kadar Rusya’dan 5 milyona yakın ziyaretçi bekliyoruz. Bu pazarlar bizim açımızdan vazgeçilmez nitelikte.

Erken rezervasyon...

-2022’de Türkiye turizminin nasıl geçeceğini düşünüyorsunuz? Bunu tatilci açısından değerlendirir misiniz?

Bütün dünya pandemide çok sıkıldı, evlerde hapis kaldık, tatili ve insanlarla bir arada olmayı çok özledik. Bu özlem, aşılanmanın artması ve virüsün kontrol altına alınması ile müthiş bir tatil isteğine neden olacak. Nitekim İngiltere’de yapılan bir araştırma insanların yüzde 60’tan fazlasının deniz aşırı ülkelerde tatil yapmak isteğini ortaya çıkardı. Aynı araştırma İngilizlerin Türkiye’yi çok özlediğini de ortaya çıkardı. Bu gelişmeler çerçevesinde acentalarımız canla başla çalışıyor. Yerli konuklarımız açısından bakarsak 2022 için beklenen turizm patlaması ve dövizdeki artan kur göz önüne alınmalı. Bu durumda erken rezervasyonun önemi bir kez daha kendini belli ediyor. Vatandaşlarımızın bu çağrıya kulak vermesi çok önemli.

Türk - Yunan ortaklığı turizmi güçlendirecek

-Türk - Yunan Turizm Forumu’nda gündeme geldiği gibi Yunanistan - Türkiye arasında, Ege ve Akdeniz’de muhtemel ortak hareketler olarak neler yapılabilir?

Kimse binlerce kilometre öteden sadece bir destinasyonu ziyaret etmek için gelmiyor artık. Seyahatleri birkaç şehir, birkaç ülkeyi kapsayacak şekilde tasarlamak potansiyeli artırıyor. Bu noktada Yunanistan’daki acentacı dostlarımızla ortak bir çalıştay hazırlığı içindeyiz. Bu çalışma ile ülkemizin turizm potansiyelini artırabileceğimizi düşünüyorum.

‘Zerzevan Kalesi beni çok etkiledi’

Farklı tatil modelleri pandemi döneminde öne çıktı ve belli ki devamı gelecek. Bu kapsamda popülerleşmeye başlayan kamp, karavan, glamping gibi modellerle ilgili ne düşünüyorsunuz?

Karavanla gezmek gibi bir hayaliniz var mı? Kamp karavan tatili için ‘pandeminin yükselen yıldızı’ tanımlaması kullanılıyor ve bence de bu tanım çok doğru. Hemen herkesin aklında insanlardan uzak, doğada yalnız ya da aile ile birlikte tatil yapma hayali var. Tabii ki ben de karavanlara meraklıyım, geçtiğimiz günlerde İzmir’de yaptığımız Travel Turkey Fuarı’nın en çok ilgi çeken kısmı outdoor bölümü oldu. Ben de gezme fırsatı buldum. Ülkemizdeki kamp karavan segmenti çok hızlı bir gelişme gösterdi.

Sizi son zamanlarda etkileyen, mutlaka ziyaret ettiğiniz bir tarihi bölge ya da müze var mı?

Diyarbakır’daki Zerzevan Kalesi beni çok etkiledi. Önümüzdeki mart ayında Diyarbakır’da Mezopotamya Turizm ve Gastronomi Fuarı’nı düzenleyeceğiz. Öncesinde basın toplantısı yapmak için Diyarbakır’a gittiğimizde arkadaşlarımızla Çınar ilçesindeki Zerzevan Kalesi’ni ziyaret ettik. MÖ 4. yüzyıldan kalma dönemin gizemli dini olan Mitra, yani güneş inancının yeryüzünde bozulmayan tek tapınağı bu kalede ortaya çıktı. Zerzevan Kalesi’nin bölgenin turizm potansiyelini çok daha yukarıya çekeceğine inanıyorum.

‘Ayakta kalmaya çalıştık’

Seyahat acenteleri pandemi sürecini nasıl geçiriyor? 2022 yılı için neler düşünüyorsunuz?

Acentalarımız pandemide en çok yara alan turizm paydaşları oldu. 2019’un yüzde 40’ına ancak ulaşabildik ama tam kapanma yaşayan ülkelerle çalışan acentalarımız sezonu boş geçirdi. Buna rağmen personeli işten çıkarmak yerine kendimizi korumak için neyimiz var, neyimiz yoksa devreye sokup ayakta kalmaya çalıştık. Ancak, 2021’in ilk döneminde aşılamanın devam etmesi nedeniyle turizm hareketleri bu yılın ikinci döneminde başladı. OcakEylül 2021‘i kapsayan ilk 9 ayda 17.5 milyonu yabancı olmak üzere toplam 21.5 milyon ziyaretçi ağırladık. Turizm gelirimiz ise 16.8 milyar dolara ulaştı. Kişi başı ortalama turizm harcaması ise 830 dolar oldu. 2021’i 28 milyonun üzerinde toplam ziyaretçi sayısı ve 22 milyar doları aşan toplam turizm geliri ile kapattığımızı düşünüyoruz.