ABD’de ‘şok’ istifa

Türk diplomasisi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kritik ABD ziyaretinin ardından şok bir istifayla sarsıldı. Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Nabi Şensoy görevinden istifa etti. Şensoy’un, Erdoğan ile Başkan Obama arasındaki görüşmeye ilişkin olarak Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’yla yaşadığı sert tartışma sonrası istifa kararı aldığı öğrenildi. Görüşmeye katılacak isimler konusunda Ankara’nın bir talimatını yerine getirmediği iddia edilen Şensoy DHA’ya “Bu konuda konuşmak istemiyorum” demekle yetinirken, Dışişleri “Merkez görevi istedi, talebi kabul edildi” açıklaması yaptı.
Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgilere göre süreç şöyle gelişti: Erdoğan’ın kirtik ABD ziyaretinin planlamasının yapıldığı günlerde Davutoğlu, heyetlerarası görüşmelerin ardından Erdoğan ile Obama’nın “baş başa” görüşmesinin, diplomaside liderler ve dışişleri bakanlarının katılımını içeren ve “1 artı 1” olarak ifade edilen dörtlü formatta yapılması talebinin ulaştırılması talimatını Şensoy’a iletti ve bu talebin ABD yönetimine iletilmesi istendi. Ancak Beyaz Saray’a gidildiğinde görüşme, Davutoğlu’nun beklediği formatta gerçekleşmedi. Görüşmenin Dışişleri bakanları katılmadan yapılacağı ortaya çıkınca, Davutoğlu ile Şensoy arasında sert bir diyalog yaşandı. Davutoğlu, Şensoy’a “Türkiye’deki görüşmeye Dışişleri bakanları da girmişti. Burada niye böyle olmuyor? Siz talebimizi Beyaz Saray’a iletmediniz mi?” diyerek çıkıştı. Dışişleri kaynaklarına göre Şensoy Davutoğlu’na “İletmedik efendim” yanıtını verdi. Davutoğlu’nun üslubundan rahatsız olduğu öğrenilen Şensoy “İsterseniz beni görevden alabilirsiniz” diyerek istifa mesajı verdi. Kulislerde Şensoy’un, yaşanan kavga nedeniyle Türkiye’nin en önemli merkezlerinden birinde büyükelçilik görevinde kalmayı uygun bulmadığı, bu nedenle merkeze çekilmek istediği belirtildi.

Merkezi istedi, kabul ettik
Şensoy’un dün akşam Ankara’ya yansıyan istifası bomba etkisi yaratırken, Dışişleri’nden kısa açıklama yapıldı. Açıklamada, Şensoy’un 8 Aralık’ta “merkez görevine alınmayı” talep ettiği ve bu talebin kabul edildiği bildirildi. Şensoy’un merkeze alınmasıyla ilgili karar Cumhurbaşkanlığı’na iletilirken, Erdoğan, gelişmeleri “hayırlısı olsun” sözleriyle karşıladı.

ÖZGEÇMİŞİ
1945’te İstanbul’de doğan Şensoy, İngiliz Erkek Lisesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. Dışişleri Bakanlığı’na 1970’te adım attı. Çeşitli kademelerde çalıştı. 1988’de Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü de oldu. 1990’da Madrid Büyükelçisi olarak atandı. 1995’te Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür, 1997’de Müsteşar yardımcısı görevine getirildi. 1998’de Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi olan Şensoy, 2002’de merkeze dönerek Müsteşar Yardımcılığı görevini üstelndi. Ocak 2006’da Türkiye’nin Washington Büyükelçisi oldu.

Erdoğan ve ‘monşerler’
- Başbakan Erdoğan, Davos’ta İsrail lideri Peres’le arasında yaşanan gerilimin ardından “Bazı emekli diplomatların anladığı dilden konuşmam. Diplomasiden gelmiş birisi değilim. Ben siyasetten gelmiş birisiyim. O diplomatların, hele hele monşerlerin âdetini pek bilmem. Bilmek de istemem” demişti.
- Erdoğan, Ak Parti grup toplantısında Davos krizini değerlendirirken şunları kaydetmişti: Diplomaside monşer gibi davranan kişiler, siyasette de monşer olarak davranmaya devam ediyorlar.
- Erdoğan, Kırıkkale’deki bir mitingde “Bazıları bize diplomasi dersi veriyor. Bize diploması dersi verenlere ben de diyorum ki ‘bunlar monşer eskileri’ ifadesini kullanmıştı.

İrtemçelik’e de azar
- Erdoğan, 2006’da Berlin’deki toplantıda, türbanlı kadınların Türk Büyükelçiliği’nden belge alamamaları konusu gündeme getirilmişti. Erdoğan da Berlin Büyükelçisi Mehmet Ali İrtemçelik’i “Bu neden oluyor?” diyerek azarlamıştı.

ABD: Baş başa görüşme önceden planlanmadı
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Mike Hammer, Başkan Obama ve Başbakan Erdoğan’ın yaklaşık 40 dakika baş başa görüşmesinin önceden planlanmadığını söyledi. Görüşmenin ardından Beyaz Saray’dan ilk resmi açıklamayı Sözcü Hammer, TRT Türk için çalışan Beyaz Saray Muhabiri Emel Bayrak’a yaptı. Hammer, baş başa görüşme için “Liderler baş başa bir görüşme de yapmak istediler, çünkü bazı konuların bu tarz bir ortamda görüşülmesi gerekiyordu. İyi, yapıcı ve verimli bir görüşmeydi. Türkiye ile ilişkileri ve ortaklığı daha da geliştirmeyi umuyoruz” dedi.
SALİH ZEKİ Washington DHA