Avrupalı hukukçular Tuğcu'yu alkışladı

AİHM'de konuşan ilk Türk axsiy012.jpg Başkanlığa seçildiği dönemde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "AB kozumuz olacak" dediği Tuğcu, AİHM Başkanı Luzius Wildhaber'in daveti çerçevesinde 20 Ocak'ta AİHM'nin adli yıl açılış konuşmasını yaptı. Tuğcu, Strasbourg'daki törene, büyükelçilikten Anayasa Mahkemesi üyeliğine atanan Osman Nuri Paksüt'le birlikte gitti. Törende, Wildhaber'in sunuşunun ardından kürsüye gelen Tuğcu, "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) Türkiye'deki Yeri" başlıklı 6 sayfalık konuşmasını İngilizce yaptı. Konuşmasının ardından birçok hukukçudan davet alan Tuğcu, Wildhaber'in onuruna verdiği yemekten sora Fransa Anayasa Mahkemesi'nin daveti kapsamında Paris'e gitti. Tuğcu, özetle şunları söyledi: SİSTEM REFORMU: Anayasa Mahkemesi'ndeki dava yoğunluğumuz, 2000'den bu yana Anayasa'da yapılan değişiklikler ve AİHM kararlarından ilham alınarak yapılan yasal alandaki radikal reformlardan sonra üç katına çıktı. Ek olarak, Yüce Divan görevimiz kapsamında yedi bakan ve bir eski başbakan, görev dönemleriyle ilgili suçlamalardan dolayı mahkememizde yargılanıyor. Artan iş yoğunluğu nedeniyle Anayasa Mahkemesi'nin işleyiş sisteminin reformu için hükümete önerdiğimiz sistem yargıçların sayısının artırılması, asil ve yedek üye farkının kaldırılması, mahkemenin dairelere bölünmesi, bazı davaların AİHM'de olduğu gibi ön incelemeden geçtikten sonra mahkeme gündemine gelmesi ve AİHM'ye yapılan başvuru sayısını azaltmak için Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolunun açılmasını içeriyor. 9 PAKET: Türk yasalarının, AİHS ve AİHM kararlarına uyumlu hale getirilmesi için 9 reform paketi, iki Anayasa değişikliği paketi çıkarıldı.AİHS'NİN ÜSTÜNLÜĞÜ: Mayıs 2004'te Anayasa'nın 90. maddesinde değişiklik yapılmış ve yasalarla sözleşmelerin uyuşmazlığı halinde sözleşmelerin üstün tutulduğu açıkça belirtilmiştir. Genel yargı mahkemeleri artık kararlarını sözleşmelere uygun vermeye mecburdur. Danıştay ve Yargıtay'ın son kararları da AİHS ve diğer insan hakları sözleşmelerinin doğrudan uygulanmasına yöneliktir. Yasaların uluslararası sözleşmelere uygunluğunu denetleme yetkisi olmayan Anayasa Mahkemesi, kararlarında mahkemelere sözleşme hükümlerinin uygulanması tavsiyesinde bulunabiliyor. ETKİNİZ ARTACAK: AİHM kararlarının Türk yargı sistemine etkisi önümüzdeki yıllarda artacaktır. Parlamento 2002 ve 2003'te reform paketleri çıkardı. AİHM kararları, böylece yeniden yargılama nedeni sayıldı. Siyasi partilerin kapatılması ve bazı devlet adamlarının yargılanması gibi Anayasa Mahkemesi'nin ceza yasası hükümlerini uyguladığı davalarda da bazı yeniden yargılama talepleri gelmiştir. Anayasa Mahkemesi'nin AİHM kararına göre yeniden yargılama yapma olasılığı bulunmaktadır. TEMEL GÖREVİMİZ: AİHM'yi "yorum otoritesi" olarak görüyoruz. Mahkemelerimiz kararları takip için büyük çaba harcıyor. Türk yasal sisteminde AİHS'nin rolü genişlediği için AİHM ile Türk yargısı arasında karşılıklı güven çok daha önemli bir hal almaktadır. Bizim mahkememiz, insan onuru ve bireysel hakların korunması mücadelesinin koruyucusu kalmaya devam edecektir. Anayasa Mahkemesi'nin ilk kadın başkanı Tülay Tuğcu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) adli yıl açılış konuşmasını yapan ilk Türk oldu. AİHM Yargıcı Rıza Türmen, Tuğcu'nun konuşmasını şöyle değerlendirdi: "Çok olumlu bir izlenim yarattı. Doğru mesajlar verdi. İnsan haklarına önem veren bir mahkemenin başkanı sıfatı taşıdığını hissettirdi. AİHM kararlarını uygulamak için neler yapıldığını anlattı. Buraya konuşmacı olarak her yıl bir ülkeden Avrupa'da tanınmış, saygın isimler çağrılır. Buraya çağrılması bile imajımız açısından çok faydalı oldu." Türmen: İzlenim çok olumlu