Berberoğlu için dört ayrı görüş

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) verdiği hak ihlali kararı sonrası CHP’li Enis Berberoğlu’nun düşürülen milletvekilliğini geri alıp alamayacağı konusunda, hukukçular gibi siyasiler de farklı görüşler ortaya koydu. Milliyet’in görüşlerine başvurduğu Meclis Anayasa Komisyonu üyelerinden AK Partili Ali Özkaya ve Emine Zeybek, gerekçeli kararın beklenmesi gerektiğini belirtirken, MHP’li Feti Yıldız, Berberoğlu’nun milletvekilliği sıfatını otomatik olarak yeniden kazanamayacağını ifade etti. CHP’li Bülent Tezcan ise, Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un Berberoğlu’na çağrı yaparak vekilliğini geri verebileceğini söyledi. İYİ Parti Sözcüsü Yavuz Ağıralioğlu da, Berberoğlu’na ilişkin yargı kararının Genel Kurul’da alelacele okutulmasının yanlış olduğuna vurgu yaparak, “telafi etmesi gereken Meclis’tir” dedi.  Berberoğlu olayında AYM’ye bireysel başvuru hakkının henüz 8 yıl önce tanınması nedeniyle siyasi tarihimizde örneği olmayan bir durumla karşı karşı kalınırken, vekiller, Berberoğlu’nun milletvekilliğine geri dönüp dönemeyeceğine ilişkin özetle şu görüşleri dile getirdi:

Ali Özkaya (AK Parti, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanvekili): Bu, hukukla siyasetin içiçe girdiği bir konu haline geldi. Cumhuriyet tarihinde bir ilk, neden çünkü bireysel başvuru yoktu. Ve emsali olmadığı için de nasıl hareket edileceğine ilişkin somut karar yok. İlgili taraflar gerekçeli karar çıkınca kararını verecektir.

Emine Zeybek (AK Parti, Anayasa Komisyonu Sözcüsü): AYM’nin verdiği kararla yeni bir durum ortaya çıktı. Hukuk devletiyiz, AYM’nin verdiği karara saygı duymak durumundayız. Elbette AYM’nin verdiği kararın gerekçelerini görerek hareket etmek gerekecek. Meclis Başkanlığı ve konunun tarafları hukuki görüş oluşturmak için çalışıyor. Gerekçeli karar görüldükten sonra emsali olmayan bu durum için yol haritası çizilecektir.

‘CMK çöpe atılamaz’

Feti Yıldız (MHP, Anayasa Komisyonu Üyesi): Bireysel başvuruya konu olan işlemlerde AYM’ne başvuru yapılmış olması, bazı CHP vekillerinin iddiasının aksine ceza hükmünün kesinleşmesini önlemez. Berberoğlu özelinde anayasanın geçici 20. maddesini CHP sözcülerine hatırlatmak gerekiyor. Geçici 20. madde özel düzenlemedir, kişinin dokunulmazlığını tüm olarak kaldırmamıştır. Ancak o maddeye giren dosyalar için milletvekili dokunulmazlıktan yararlanamaz. Kişinin yeniden milletvekili seçilmesi o dosya için, genel hüküm olarak düzenlenmiş Anayasa’nın 83. Maddesi uyarınca dokunulmazlık kazandırmaz. Bu dosya kesin olarak sonuçlanmadan Berberoğlu 28. dönemde de milletvekili seçilse dahi bu dava ile ilgili dokunulmazlık kazanamaz. AYM’de, Berberoğlu kararı kurulurken geçici madde dikkate alınmamıştır. Bu sebeple AYM’nin, anayasanın 138. maddesi 1. fıkrasına aykırı olarak hüküm kurduğunu düşünüyorum. Sayın Berberoğlu  hak ihlali kararı nedeniyle TBMM üyeliği sıfatını otomatik olarak yeniden kazanamaz. Söz konusu AYM kararından sonra, öncelikle yerel mahkemeye gidilmesi gerekir. Bazı kişilerin iddia ettiği gibi Yargıtay 16. Dairesi’ne gidilemez. Çünkü yerel mahkeme kararı ortadan kalkmış değildir. Yargılamanın yenilenmesinden sonra verilecek karara göre işlem yapılmalıdır. Bu yol takip edilmeden Meclis Başkanı’ndan çağrı yapılmasını istemek, CMK’yı çöpe atmak demektir. Meclis Başkanı’nın anayasa ve kanunların gereğini yapmaktan başka yapacağı herhangi bir işlem yoktur.

‘Vekilliği sürüyor’

Bülent Tezcan (CHP, Anayasa Komisyonu Üyesi): TBMM Başkanlığı’nın Berberoğlu hakkındaki Yargıtay kararını Genel Kurul’da alelacele okutması daha baştan yanlıştı. AYM, Berberoğlu’nun siyaset yapma hakkının ihlal edildiğini tespit etti, dolayısıyla TBMM okutulan kararı hükümden düşürdü. Böylece o okuma işleminin hukuki dayanağı kalmamıştır. Hem Anayasa’nın 153. maddesi son fıkrası, hem AYM Kanunu’nun 50. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Berberoğlu’nun artık vekilliği devam etmektedir. Şu anda milletvekilliğinin geri verilmesi yeniden göreve devam etmesi lazım. Birinci aşamada AYM’nin gerekçeli kararı yazılmalı. Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra Meclis Başkanı doğrudan Berberoğlu’na çağrı yaparak AYM kararı doğrultusunda vekilliğini geri vermelidir.

Yavuz Ağıralioğlu (İYİ Parti Sözcüsü): AYM’nin verdiği karar yeni ve Meclis’teki sürecine ilişkin emsali bulunmuyor. Boşluklar var. Meclis Başkanımızın Sayın Berberoğlu’nu çağırması ve yargı kararının sonuçlarının yok hükmünde olduğunu bildirmesi gerekiyor. Bu sürece Meclis nezaret edecek. Sonuçta ortada herkesi bağlayan AYM kararı var. Boşluk var emsali yok ve o yüzde bu tartışmalar yaşanıyor. Sayın Meclis Başkanı Şentop daha önce görüş açıklamıştı, ‘her seçim yeni dokunulmazlık kazandırır’ ekseninde. Karar, Meclis’te okutularak fiili durum oluştu. Bunu telafi etmesi gereken de Meclis’tir.