Emekli büyükelçiler ‘istenmeyen adam’ı yorumladı: Yapabileceğimiz pek çok şey var

ÖNDER YILMAZ Ankara - Emekli büyükelçiler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Osman Kavala’nın serbest bırakılması konusunda açıklama yapan ABD, Almanya ve Fransa dahil 10 ülkenin büyükelçisi için “istenmeyen adam ilan edilmesi talimatı” vermesini Milliyet’e değerlendirdi.

Uluç Özülker (Emekli Büyükelçi): Çok nettir, diplomasi sertleşmek değil, aynı zamanda yumuşak tarzda ciddi sorunların üstesinden gelecek önlemleri almanın yoludur. Kıbrıs konusunda geçmişte Dışişleri Bakanlığı’nda büyükelçilere uzun süre randevu verilmemişti. Yapabileceğimiz pek çok şey var. Her tür randevuyu reddetme noktasına geldiğinde niyetiniz zaten bellidir, istenmeyen adam oldukları açığa çıkar. Öyle bir yola gidilebilirdi. Açıklama yapanlara bakıldığında 10 ülkenin bütünselliği yok. Belli ki danışlıklı dövüş, bunun arkasından hamle gelir, yanına bırakmazlar. Avrupa Konseyi’nde sıkıntılar olmasını bekleyebiliriz. Daha önce beş ülke bir araya gelip bizi atmaya çalışmışlardı. İki yol olabilir, bir tanesi odur ki her halukârda istenmeyen adam ilan ettiğiniz zaman mutlaka cevap vereceklerdir. 

Oktay Aksoy (Emekli Büyükelçi): Bu karar Türkiye için iyi bir sonuç vermez. Söz konusu muhatap ülkelerle ilişkilerimiz oldukça geniş. Onların da dünya ile ilişkileri çok fazla. Pek alışılmış bir karar değil. Fazla örneği de yok, böyle toplu istenmeyen adam ilan etmek kolay değil. Dünya açısından rahatsız edici bir konu olabilir. Bu yola başvurmak gerekli mi, doğru mudur bu soru işareti. İstenmeyen adam ilan edilenler resmi bir sıfatla herhangi bir görev alamıyorlar. Görülüyor ki birçok bakımdan Türkiye sıkıştırılmaya çalışılıyor. Şimdi buna yeni gerekçeler ilave edilmiş olacak. Gidişat biraz daha kötü olur. Türkiye NATO içinde bile dışlanır hale geldi. İlişkileri germek, böyle dışlanmak globalleşen dünyada iyi bir fotoğraf oluşturmuyor.

Aydın Sezgin (Emekli Büyükelçi, İYİ Parti Aydın Milletvekili): Bu tür uygulamalara hesapsız kitapsız gidilmez. Bu çıkışı ancak iç politikaya yönelik tutum olarak görebiliriz. Topluca istenmeyen adam ilan etmek gibi tutumlar çok otoriter ülkelerde ve bazı Afrika ülkelerinde çok istisnai olsa da zaman zaman görülür ama bu düzeyde olmamıştır. Türkiye’ye yakışmayacak bir tutum olur. Bir ülkenin büyükelçisi istenmeyen adam ilan edildiğinde ki bu çok sert bir tedbirdir, genelde o ülkede sizin büyükelçiniz de istenmeyen adam ilan edilerek karşılık verilir.

Ünal Çeviköz (Emekli Büyükelçi, CHP İstanbul Milletvekili): Böyle bir uygulamaya gitme lüksümüz yok. İstenmeyen adam ilan etmek çok ciddi bir tedbirdir ve söz konusu ülkeler sizin büyükelçilerinizi de aynı şekilde istenmeyen adam ilan edebilirler. Siyasi bir karar olarak gözüküyor, muhatap ülkeler konuya aynı açıdan bakarlar mı göreceğiz. Ama genelde aynı sonucu doğurur. Eğer Türkiye’nin kararını haksız görürlerse, emsal olacak şekilde mütekabiliyet uygularlar.

‘Hadlerini bilmeliler’

Kamil Aydın (TBMM Dışişleri Komisyonu Üyesi/MHP Genel Başkan Yardımcısı): Yapılan Türk hukukuma müdahaledir. Hadlerini bilmeliler ve hadsizliklerini gösterdiler. Maalesef ağırlıklı İskandinav ülkeleri aralarında. Her zaman yapıyorlar, Türkiye muhalifliğinin çok derin olduğu ülkeler bunlar. ABD ise S-400 ve Suriye’deki kararlılığımız, dik duruşumuz karşısında yanlış işler peşinde. Önümüzdeki günlerde gelişmelerin nasıl şekilleneceğini göreceğiz.