Kıyamet kopacak

Nüfus artış hızı düşük olduğu için bu seçimde dört milletvekilliğinden üçe düşen Kırklareli'nde kıran kırana bir yarış yaşanıyor

Zehra GÜNGÖR


KIRKLARELİ, Trakya'nın kıyıda köşede kalmış bir ili olarak görülse de, aslında hiç de öyle değil. Her şeyden önce Kırklareli Türkiye'nin okuma yazma oranı en yüksek ili. Kentte okuma yazma oranı yüzde 95'lerde. Belki de bu ilin vereceği seçim sonuçları, 'Avrupalı Türkiye'nin genel sonuçlarının nasıl olması gerektiğinin bir göstergesi de olacak. Lüleburgaz ve Babaeski gibi ilçeler, Kırklareli'nin oy dağılımında etkili, önemli ilçelerinden. Hatta öyle ki, bu ilçeler merkez ilçeden çok daha önemli bir oy potansiyeline sahip.
İstanbul sermayesinin Trakya Cam, Eczacıbaşı, Kırklareli Cam, Akın Tekstil, Lafarge Çimento gibi büyük kuruluşlarının bu ilçelerde bulunması, Kırklareli seçmeninin oylarının merkez sol partilere kaymasında önemli bir neden olarak gösteriliyor.
Kırklareli, sosyal demokrat oyların kalesi. 1991'de üç milletvekili çıkartan il, 1995 seçimlerinde bu sayıyı dörde yükseltmesine karşın, nüfus artış oranının düşük olması nedeniyle bir milletvekilini kaptırmış. Kırklareli bu seçimlerde üç milletvekili çıkartacak. Zaten kıyamet de ondan kopacak. Çünkü geçen seçimlerde dört milletvekili çıkartan Kırklareli'de, milletvekilleri ANAP, DYP, CHP ve DSP'ye birer olmak üzere dört büyük partiye eşit dağılmıştı. Bu seçimlerde sayı üçe düşünce, bu milletvekilliklerini hangi partilerin alacağı tartışması doğdu. 'Başarısız olacağım' diyen parti yok. Kime sorarsanız, mutlaka kendileri bir milletvekili çıkaracak. Hatta, birle yetinmeyip, "iki milletvekili bile çıkartırız" diyenler de var.
1995 milletvekili genel seçimlerinde, Sezai Özbek (DYP), Cemal Özbilen (ANAP), Necdet Tekin (DSP) ve İrfan Gürpınar (CHP) Meclis yolunu tutmuştu. Özbilen bu yıl da ANAP'tan listenin birinci sırasında. Necdet Tekin DSP'nin, Gündüz Onat CHP'nin birinci sıra adayı, İhsan Dinçsoy ise DYP'nin.
Kırklareliler bir de Ali Rıza Altınel faktörüne dikkati çekiyor. Altınel, yaklaşık 15 yıllık ANAP'lı. Köy Hizmetleri İl eski Müdürü ve eşraftan. Listeler belirlenirken, partisiyle düştüğü anlaşmazlık nedeniyle, davul zurnayla MHP'ye geçmiş. Genel merkezin yanlışının ANAP'a oy kaybettireceği görüşü, seçmenler arasında yaygın. Kırklareli merkez ilçe adayı olan Altınel sayesinde, ANAP'ın oylarının büyük kısmının MHP'ye geleceği, ancak bu oyların Kırklareli'de milletvekili çıkarmaya yeterli olmayacağı ve verilen oyların MHP yerine başka partilere yarayacağı, sırf bu nedenle de DSP'nin iki milletvekilini bile zorlayabileceği senaryoları çıkıyor. MHP ise "milletvekillerinden birini alacağız" diyor. Bu, bugünkü durum, yarın ne olacak bilinmez.
Kırklareli'de kültürel yapı yüksek olduğu için, oylar partiler arasında rahatlıkla gezebiliyor. Partilerden çok, adayların kişilikleri belirleyici oluyor. Yine de merkez sol oyların ağırlığı tartışılmıyor.
İlde en rahat parti DSP. Zaten diğer partiler de DSP'nin bir milletvekilini rahatlıkla alabileceğini söylüyor. İktisat profesörü Necdet Tekin halen Meclis'te ve yine aday. Nural Karagöz ise DSP'nin ikinci sıra adayı ve kendilerine göre Kırklareli'den DSP iki, ANAP bir milletvekili çıkartır. Onlar genel seçimleri garantilediklerini, amaçlarının merkez ilçe belediye başkanlığını almak olduğunu söylüyor.
CHP'liler ise geçen seçimlerde DSP'ye kaçan ödünç oyları geri alacaklarını söylerken, milletvekilliklerinin CHP, DSP ve ANAP arasında paylaşılacağını belirtiyor. Babaeskili Gündüz Onat'ın şansının, beşte üç oyun geri alınmasıyla mümkün olacağını söylüyorlar. DSP'ye giden oyların peşinde olan CHP ile DSP arasında bir çekişmenin olacağı kesin.
Lüleburgaz merkez ilçenin tek adayı var, o da ANAP'lı Cemal Özbilen. Rakip partiler Özbilen'in 1983'ten beri milletvekilliğini sürdürmesi ve bu seçimlerde yeniden aday olmasının seçmende ters etki yaratacağını söylerken, ANAP'lılar kendisinin Kırklareli'ne kazandırdığı çok şey olduğu için güçlü bir aday olduğunu ısrarla vurguluyor.
DYP birinci sırada İhsan Dinçsoy var. Partililere göre DYP'liler de DSP'liler de birer milletvekili alıyor, üçüncü milletvekili hangi partiden olacak, kestirilemiyor. Onların iddiasına göre, CHP ve ANAP oy kaybedecek, bu oylar DYP ve DSP'ye gidecek.
Kırklareli'de RP hiç bir seçimde gücünü göstermemiş. Bu seçimlerde de kendileri inkar etseler de, RP'nin devamı olarak sandığa giden FP'ye, seçmen şans tanımıyor. FP de, DSP'den oy alacağını düşünüyor.
Siyasiler kendilerini böyle değerlendirirken, seçmen ne diyor?
Kırklarelili seçmen, illerinin Tekirdağ ve Edirne'ye benzemediğini, tam demokrasiyi özümsemiş yüksek eğitimli bir halk olduklarını söylüyor. Geçen seçimlerde merkez sol partilere verilen oylar, bu seçimlerde de yine merkez solda kalıyor. Özellikle kadınlar ve yüksek eğitim görmüş seçmenler, geçen seçimlerde DSP'ye oy vermiş, bu seçimlerde yine DSP'ye oy vermeyi düşünüyor. CHP oyları yine CHP'de kalıyor. ANAP, daha çok orta yaş ve lise düzeyi eğitim görmüş erkek seçmenden oy alırken, geçen seçimle bu seçim arasında herhangi bir oy kaçışı görülmüyor.
Kırklareli'deki ilginç bir tablo ise, geçen seçimlerde DYP'ye verilen oyların, bu seçimlerde DSP'ye kaydığı. Seçmen, "Çağdaş diye Tansu Çiller'e oy vermiştik, umduğumuzu bulamadık, gene umudumuz Karaoğlan" diyor. Kırklareli'de seçmen diğer partileri adlarıyla dile getirirken, DYP için "Tansu Çiller", DSP için "Ecevit" imgesini kullanıyor. Kırklareli'de kıyasıya bir seçim olacağı şimdiden söylenebilir. Bakalım belediye seçimlerinde neler olacak?
Kırklareli'de belediye başkan adayları da tıpkı Tekirdağ'daki gibi partiler arasında yapılan transferlerle belirlenmiş. Örneğin, bugün DYP'nin belediye başkan adayı Hasan Buzol, 1994'te ANAP adayıyken, ANAP adayı Kemal Kayat şimdi DYP'den aday olmuş. Kırklareli'nin CHP'li Belediye Başkanı Kadir Gökçe ise üçüncü kez belediye başkan adayı. Sigortacılık yapan Yüksel Bilcen ise ilk kez aday. Milletvekili seçimlerinde güçlü olan DSP, merkez ilçe belediyesini de almak istiyor. MHP'nin belediye başkan adayı Cengiz Bağdan da eski ANAP'lı Ali Rıza Altınel'in MHP'den milletvekili olmasının, yerel seçimlerde kendisine yarayabileceğini düşünüyor.
Biz bugünün resmini çizdik, ama sandık yalan söylemeyecek.

Kırklareli

İlçeleri: Merkez, Babaeski, Demirköy, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar, Vize.
Nüfusu: 318.866
Milli Gelirden Aldığı Pay: 4385 USD
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 207.356 / 214.741
1995'te Seçime Katılma Oranı: %90
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oranı: DSP 50.709 (%27.8), DYP 46.963 (%25.8), ANAP 34.584 (%19), CHP 25.912 (%14.2), MHP 10.994 (%6), RP 8.913 (%4.9), HADEP 1.652 (%0.9), YDH 671 (%0.4), MP 609 (%0.3), YDP 569 (%0.3), İP 298 (%0.2), YP 178 (%0.1).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: A. Sezal Özbek (DYP), Cemal Özbilen (ANAP), Necdet Tekin (DSP), İrfan Gürpınar (CHP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 3.