Mülk mü, devlet mi?

Yeni adliyelerdeki Atatürk kaidelerine bu söz "Adalet devletin temelidir" şeklinde yazılıyor. Başsavcılar, yeni adliyelerde genelgeye uysa da, hâkimlerin çoğu kendi anlayışı doğrultusunda "mülk" veya "devlet" kelimesini kullanıyor.Örneğin Beyoğlu Adliyesinin 1. Ağır Ceza Mahkemesinde, "Adalet mülkün temelidir" sözü yer alırken, 2. Ağır Ceza Mahkemesinin duruşma salonunda "devlet" kelimesi kullanılmış. Fatih Adliyesinde de benzer durum söz konusuyken, en eski adliyelerden biri olan Eyüpte ne duruşma salonunda, ne de adliye girişinde böyle bir yazıya rastlanıyor. Hemen her adliyenin duruşma salonlarında yazılı olan "Adalet mülkün temelidir" sözü, Prof. Dr. Hikmet Sami Türkün Adalet Bakanlığı döneminde yayımlanan genelge uyarınca bazı adliyelerde, "Adalet devletin temelidir" şekline dönüştürüldü. Şimdi bazı duruşma salonlarında "mülk", bazılarında "devlet" kullanılıyor. Cümledeki "mülk" kelimesini bazı vatandaşların gayrimenkul olarak yorumladığı ve parası olmayana adalet yok gibi bir önyargıya neden olduğu öne sürülüyor. "Devlet" kelimesini kullanan hâkimlerin bir kısmı, bu görüşün önüne geçmek, önyargıları kırmak istediklerini belirtiyorlar. Yazıyı eski haliyle bırakmayı tercih eden hâkimler de, "mülk" kelimesinin sözlük anlamıyla daha geniş anlam ifade ettiği, devlet sözcüğünün ise adalet bağımsızdır ilkesine ters düştüğü görüşünde. Ayrıca özlü sözün de değiştirilmemesi gerektiğini savunuyorlar.Türk Dil Kurumu da 12 Ekim 2001de yayımladığı açıklamada, özlü sözün değiştirilemeyeceğini bildirmişti. Parası olana adalet Uzman görüşleri şöyle: • Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer: "Benim bildiğim kadarıyla bu söylem Hz. Aliye ait. Hiç şüphesiz ki Atatürk de bu sözü kullanmıştır ve o kullanınca da akıllarda öyle kalmıştır. Yalnız, buradaki mülkten maksat devlettir. O dönemlerde devlet padişahın malı sayılırdı. Bu nedenle mülk derken devletten bahsediyor."• Tarihçi M. Ali Kılıçbay: "Kitab -ı Mukaddeste geçen bir söz. Atatürk söylemiş mi, söylememiş mi bilmiyorum ama çok eski bir kavram. Ayrıca, oradaki mülk kelimesi devlet anlamına geliyor. Devlet olarak değiştirilmesi çok normal çünkü şimdi kimse mülkün gerçek anlamını bilmiyor. Türkçeleştirilmiş." • İdare hukukçusu Prof. Dr. Ülkü Arzak: "Bu söylem Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait. Mülk tabiri Osmanlıdan kalma, devleti ifade ediyor. Atatürk, herhangi bir konuşmasında kullandıysa ona mal edilmiş olabilir."• Eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Aysel Çelikel: "Mülk zaten devlet demektir. Türkiyenin o kadar sorunları varken böyle kelime oyunlarıyla uğraşmanın yerinde olmadığını düşünüyorum. Zaten Adalet mülkün temelidir derken devletin temeli olarak ifade edilmiştir." Söz Atatürke ait değil