Medeniyetlere “ölçülü” bir bakış
22.11.2021 - 13:50 | Son Güncellenme:
Pera Müzesi, Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu’ndan yeni bir seçkiyle farklı uygarlıkların ekonomik, kültürel ve toplumsal dinamiklerine ağırlık ve ölçü aletleri üzerinden bakmaya imkân tanıyor.
Ölçmek ve tartmak, tarih boyunca gündelik yaşamda ticaretten yemek tariflerine, eczacılıktan mimariye önemli bir yer tutarken bu eylemler gündelik fonksiyonlarının yanında farklı kültürlerde karşımıza çıkan “ruhların tartılması” ile ilâhî bir boyut da kazanır. Pera Müzesi de Suna ve İnan Kıraç Vakfı’nın üç ana koleksiyonundan biri olan Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu’ndan yeni bir seçkiyle farklı uygarlıkların ekonomik, kültürel ve toplumsal dinamiklerine ağırlık ve ölçü aletleri üzerinden bakmaya imkân tanıyor.
“Ağırlık ve Ölçü Sanatı” isimli koleksiyonda M.Ö 2. binyıldan günümüze dek uzanan ağırlık ve ölçü aletleri bulunuyor. Ağırlığın tarihi, Mezopotamya’nın bereketli topraklarında yetişen tohumlardan başlıyor. Bir arpa tanesinin ağırlığının temel alınmasıyla başlayan yolculuk, tarih boyunca değişip zenginleşerek devam ediyor.
Le Grand K2
Koleksiyondan ilhamla sanatçı Avşar Gürpınar’ın ürettiği Le Grand K2 de ağırlık ve ölçü tarihine güncel bir bakış kazandırıyor. Dünyadaki kilogramlar uzun yıllar boyunca, Paris’te saklanan, platin ve iridyum elementlerinden yapılmış 1 kg’lık bir cisim temel alınarak kalibre ediliyordu. Kütlesinin değişmemesi için özel olarak korunan ve “Le Grand K” (Büyük K) olarak isimlendirilen bu cisim, 2019 yılında kullanımdan kaldırılmış, kilogramın tanımı “Planck sabiti”ne bağlanmıştı. Sanatçının, kilogramı tekrar fiziksel bir kütleye dönüştürmek amacıyla ürettiği Le Grand K2, hassasiyetle yontularak
1 kg’a getirilen bir barit taşı. Gürpınar “Bizim dünyamız mükemmellikten uzak, kusurlarla ve hata paylarıyla dolu. Dolayısıyla kusurluluğumuza ayak uyduracak, bize kendimizi güvende hissettirecek, fiziksel olarak görüp hissedebileceğimiz, gerçek bir nesneye endeksli yeni bir
Le Grand K’ya ihtiyaç var” diyor.
“Tarihî ağırlığınızı” öğrenin!
Pera Müzesi’nin birinci katında ziyaret edilebilen sergide interaktif bölümler de var. Sergide bir zamanlar ticaretin vazgeçilmezi olan el terazisini kullanmayı deneyimleyebiliyor, tarih boyunca kullanılan farklı ağırlık birimlerine göre kilonuzu da öğrenebiliyorsunuz.
19. yüzyıla tarihlenen İkinci Geliş ve Son Yargı Sahnelerini Tasvir Eden Kağıt İkona, ilk kez ziyaretçilerle buluşuyor. İkonanın merkezinde yer alan adalet terazisi, insanların öldüklerinde eylemlerine göre yargılanacakları inancına atıfta bulunuyor. Son Yargı kompozisyonlarında denge terazisinin odağa alınması, adil ve doğru tartmanın tanrının bir emri olduğunu hatırlatıyor.
